حديث: خُذِي مِنْ مَالِهِ بِالْمَعْرُوفِ مَا يَكْفِيكِ وَيَكْفِي بَنِيكِ». «طبق عُرف از مالش به اندازه ای که برای تو و فرزندانت کافی باشد بردار

عَنْ عَائِشَةَ أُمِّ المؤْمنينَ رَضيَ اللهُ عنها قَالَت:
دَخَلَتْ هِنْدٌ بِنْتُ عُتْبَةَ امْرَأَةُ أَبِي سُفْيَانَ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَتْ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ أَبَا سُفْيَانَ رَجُلٌ شَحِيحٌ، لَا يُعْطِينِي مِنَ النَّفَقَةِ مَا يَكْفِينِي وَيَكْفِي بَنِيَّ إِلَّا مَا أَخَذْتُ مِنْ مَالِهِ بِغَيْرِ عِلْمِهِ، فَهَلْ عَلَيَّ فِي ذَلِكَ مِنْ جُنَاحٍ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «خُذِي مِنْ مَالِهِ بِالْمَعْرُوفِ مَا يَكْفِيكِ وَيَكْفِي بَنِيكِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 1714]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از مادر مؤمنان عایشه رضی الله عنها روایت است که فرمود:
هند بنت عتبه همسر ابوسفيان نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد و گفت: ای رسول الله، ابوسفيان مردی بخيل است و نفقه ای به من نمی دهد که برای من و فرزندانم کفایت کند مگر اينکه بدون اطلاع وی از مالش بردارم، آيا با این کار گنهکار می شوم؟ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «خُذِي مِنْ مَالِهِ بِالْمَعْرُوفِ مَا يَكْفِيكِ وَيَكْفِي بَنِيكِ». «طبق عُرف از مالش به اندازه ای که برای تو و فرزندانت کافی باشد بردار».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح مسلم - 1714]

توضیح

هند دختر عتبه از رسول الله صلی الله علیه وسلم سوال می کند که شوهرش ابو سفیان رضی الله عنه انسان بخیل و حریص مال خودش است، نفقه ای به او نمی دهد که او و فرزندانش را کافی باشد، مگر اینکه از مالش بشکل پنهان و بدون اطلاع او برداری، آیا در این صورت گنهکار می شود؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: برای خود و فرزندانت از مال او طبق عرف به اندازۀ کفایت بردار، هر چند بدون اطلاع او باشد.

از فوائد حدیث

1. وجوب انفاق بر خانم و فرزندان.
2. ابن حجر گفته است: مراد از قول او: "خذي من ماله ما يكفيك بالمعروف"، آن را در آنچه شرعاً معين نشده به عرف ارجاع داد.
3. ابن حجر می گوید: از این حدیث دلیل بر جواز ذکر انسان در مورد چیزی که دوست ندارد اگر به شکل خواستن فتوا و شکایت و مانند آن استفاده شود، و این از مواردی است که غیبت در آن جایز است.
4. قرطبی می‌گوید: هند نخواست ابوسفیان را در تمام حالاتش بخیل توصیف کند، بلکه حال خود را با ابو سفیان و بخل ورزیدن او با او و فرزندانش را توصیف کرد، و این به هیچ وجه نشان دهندۀ بخل مطلق نمی باشد، رئیسان زیادی این کار را با خانوادۀ خود انجام می دهند و بیگانه ها را برای جلب دوستی شان ترجیح می دهند.