حديث: اليدُ العُلْيَا خَير من اليدِ السُّفْلَى

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا:
أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ وَهُوَ عَلَى المِنْبَرِ، وَذَكَرَ الصَّدَقَةَ، وَالتَّعَفُّفَ، وَالمَسْأَلَةَ: «اليَدُ العُلْيَا خَيْرٌ مِنَ اليَدِ السُّفْلَى، فَاليَدُ العُلْيَا: هِيَ المُنْفِقَةُ، وَالسُّفْلَى: هِيَ السَّائِلَةُ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 1429]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از عبد الله ابن عمر رضی الله عنهما روایت است:
که رسول الله صلى الله عليه وسلم درحالی که بر منبر بود و درباره ی صدقه و خودداری از گدايی و درخواست کمک مالی از مردم سخن می گفت، فرمود: «اليدُ العُلْيَا خَير من اليدِ السُّفْلَى، فاليد العُلْيَا: هي المُنْفِقَةُ، والسُّفْلَى: هي السَائِلة». «دست بالا بهتر از دست پايين است؛ دست بالا همان دست بخشنده و دست پايين، دست درخواست کننده (گيرنده) است».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح بخاری - 1429]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم هنگام ایراد خطبه بر منبر از صدقه و خودداری از گدایی یاد کرد؛ سپس فرمود: دست بالایی که می دهد و انفاق می کند نزد الله بهتر و محبوب تر از دست پایینی که گدایی می کند.

از فوائد حدیث

1. حدیث حاوی فضیلت بخشش و انفاق در راه نیک و سرزنش گدایی است.
2. تشویق به پرهیز از گدایی و عدم وابستگی به مردم، و تشویق به امور والا، و ترک امور پست، و الله متعال امور والا را دوست دارد.
3. دست ها از نظر فضیلت چهار نوع هستند: بالاترین آن دست انفاق کننده است، سپس آن که از گرفتن خودداری می کند، سپس آن که بدون درخواست می گیرد، سپس پاینترین آن دستی است که گدایی می کند.