فەرموودە: دونیا نەفرەتلێکراوە، وئەوەیشی تێیدایە نەفرەتلێکراوە، جگە لە یادی خواى گەورە نەبێت وئەوەى پەیوەندی (بە یاد وزیکری خوداوە) هەیە، وزانایەك یان فێرخوازێك

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضيَ اللهُ عنهُ سمعتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يقولُ:
«أَلاَ إِنَّ الدُّنْيَا مَلْعُونَةٌ، مَلْعُونٌ مَا فِيهَا، إِلاَّ ذِكْرُ اللهِ وَمَا وَالاَهُ وَعَالِمٌ أَوْ مُتَعَلِّمٌ».
[حسن] - [رواه الترمذي وابن ماجه] - [سنن الترمذي: 2322]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئەبی هورەیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: گوێم لە پێغەمبەری خودا بوو -صلى اللە علیە وسلم- كە دەیفەرموو:
«دونیا نەفرەتلێکراوە، وئەوەیشی تێیدایە نەفرەتلێکراوە، جگە لە یادی خواى گەورە نەبێت وئەوەى پەیوەندی (بە یاد وزیکری خوداوە) هەیە، وزانایەك یان فێرخوازێك».
[حەسەنە] - - [سنن الترمذي - 2322]

شیکردنەوە

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- پێمان ڕادەگەیەنێت كە دونیا وئەوەی تێیدایە خودا ڕقی لێیبەتی وسەرزەنشتكراوە، ودووخراوەتەوە لە ستایشی پەروەردگار بۆی، ئەوەی تێیدایە بە چاكە وەسف ناكرێت؛ چونكە هەمووی هۆكارە بۆ سەرقاڵبوون لە الله وبەندەكان لە ئەو دوور دەخەنەوە، مەگەر یادی الله نەبێت وئەوەی نزیكە لێوەی وهۆكارە بۆی لەو شتانەی خودا خۆشی دەوێت، یان زانایەك خەڵكی فێری زانستی شەرعی دەكات، یان فێرخوازێك فێری ئەم زانستە بێت.

لە سوودەکانی فەرموودەکە

1. ڕێگەپێدراو نییە نەفرەت کردن لە دونیا بەشێوەیەکی ڕەها؛ چونکە فەرموودەى تر هاتووە نەهی لەمە دەکات، بەڵام ڕێگەپێدراوە نەفرەت -لەعنەت- بکرێت لەو شتانەى تێیدایە کە بەندە دوور دەکەنەوە لە خواى گەورە وسەرقاڵی دەکەن لە گوێڕایەڵی وپەرستنی.
2. هەموو دونیا وئەوەى تێیدایە تەنها یاری وکات بەسەربردن وڕابواردنە؛ جگە لە یادی خواى گەورە وهۆکارە یارمەتیدەکان نەبێت بۆ یادی پەروەدگار.
3. ڕوونکردنەوەى فەزڵ وپلەپایەى زانستی شەرعی وزانایان وفێرخوازانی.
4. ئیبن تەیمیە دەڵێت: ئەوەی تێیدایە؛ یان حەرامە وسەرزەنشتكراوە بەبێ هیچ گومان ولێكدانەوەیەك، یان حەڵاڵە بۆ كۆكردنەوە وشانازی وكێبڕكێ بەكاردێت؛ لە حەڵاڵدا ئەگەر ئەم سیفەتانە وهاوشێوەكانی تێدا بێت ئەوا بێزراوە لەلای ژیرەكان.