بروز رسانی: بارالها، از تو عافیت در دنیا و آخرت را می‌خواهم

عَنِ ابنِ عُمَرَ رضي الله عنهما قَالَ:
لَمْ يَكُنْ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَدَعُ هَؤُلَاءِ الدَّعَوَاتِ، حِينَ يُمْسِي وَحِينَ يُصْبِحُ: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَافِيَةَ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعَافِيَةَ فِي دِينِي وَدُنْيَايَ وَأَهْلِي وَمَالِي، اللَّهُمَّ اسْتُرْ عَوْرَتِي -أَو: عَوْرَاتِي- وَآمِنْ رَوْعَاتِي، اللَّهُمَّ احْفَظْنِي مِنْ بَيْنِ يَدَيَّ، وَمِنْ خَلْفِي، وَعَنْ يَمِينِي، وَعَنْ شِمَالِي، وَمِنْ فَوْقِي، وَأَعُوذُ بِعَظَمَتِكَ أَنْ أُغْتَالَ مِنْ تَحْتِي».
[صحيح] - [رواه أبو داود والنسائي وابن ماجه وأحمد] - [سنن أبي داود: 5074]

از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که می‌گوید:
رسول الله صلی الله علیه وسلم این دعاها را به هنگام شامگاه و صبحگاه ترک نمی‌کرد: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَافِيَةَ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ، اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعَافِيَةَ فِي دِينِي وَدُنْيَايَ وَأَهْلِي وَمَالِي، اللَّهُمَّ اسْتُرْ عَوْرَتِي - أَو: عَوْرَاتِي - وَآمِنْ رَوْعَاتِي، اللَّهُمَّ احْفَظْنِي مِنْ بَيْنِ يَدَيَّ، وَمِنْ خَلْفِي، وَعَنْ يَمِينِي، وَعَنْ شِمَالِي، وَمِنْ فَوْقِي، وَأَعُوذُ بِعَظَمَتِكَ أَنْ أُغْتَالَ مِنْ تَحْتِي»: «بارالها، از تو عافیت در دنیا و آخرت را می‌خواهم؛ بارالها، از تو بخشش و عافیت در دین و دنیا و خانواده و مالم را خواهانم؛ بارالها، عیب‌ و نقص‌های مرا بپوشان و ترس‌هایم را به امنیت تبدیل بفرما؛ بار الها، مرا از جلو و از پشت سرم و از سمت راستم و از سمت چپم و از بالای سرم حفظ بفرما؛ و به عظمت و بزرگی تو پناه می‌آورم که از زیر پایم ناگهانی کشته شوم».
[صحیح است] - - [سنن أبي داود - 5074]

شرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم به هنگام شامگاه و صبحگاه این دعاها را ترک نمی‌کردند:
«بارالها من از تو عافیت را خواهانم» و سلامت از بیماری‌ها و دردها و بلاها و سختی‌های دنیوی و شهوات و فتنه‌های دینی «در دنیا و آخرت» یعنی آنچه اثرش زودهنگام است یا در آخرت خود را نشان می‌دهد.
«بارالها من از تو خواهان عفو و بخشش هستم» و پاک شدن گناهان و گذشت از آنها؛ «و عافیت» و سالم ماندن از عیب‌ها؛ «در دینم» از شرک و بدعت‌ها و گناهان «و دنیایم» از مصیبت‌ها و آزارها و بدی‌ها؛ «و خانواده‌ام» همسرانم و فرزندانم و خویشانم؛ «و مالم» اموالم و کارم.
«بار الها اسرار‌ مرا بپوشان» و عیب‌ها و اشکالات و تقصیراتم را ستر کن و گناهانم را پاک بگردان؛ «و ترس‌هایم را به امنیت بدل بفرما» ترس و وحشتم را از بین ببر.
«بارالها مرا حفظ کن» و بلاها از جمله آزاردهنده‌ها و مصیبت‌ها را از من دور کن؛ «از برابرم و از پشت سرم و از سمت راستم و از سمت چپم و از بالایم» چراکه در اینجا از الله خواسته که او را از همهٔ جهت‌ها حفظ کند زیرا بلاها و آفت‌ها از یکی از این جهت‌ها به انسان می‌رسد.
«و به عظمت تو پناه می‌برم که ناغافل کشته شوم» و ناگهانی گرفته شوم و غافلانه نابود گردم «از پایینم» با فرو رفتن در زمین هلاک شوم.

از نکات این حدیث

1. پایبندی به این دعا با اقتدا به پیامبر صلی الله علیه وسلم.
2. همانطور که انسان مامور به طلب عافیت در دین از الله متعال است، همچنین مامور به خواستن عافیت در دنیا نیز می‌باشد.
3. طیبی می‌گوید: «[این دعا] همهٔ شش جهت را در بر گرفته است، زیرا همهٔ آفت‌ها از این جهات است و دربارهٔ جهت پایین مبالغه کرده است، زیرا آفتی که از آنجا می‌آید بدتر است».
4. بهتر آن است که خواندن اذکار به هنگام صبح، از طلوع فجر تا طلوع خورشید در آغاز روز باشد؛ و برای شام بهتر آن است که از بعد عصر تا قبل از مغرب باشد، اما اگر پس از آن اذکارش را بگوید یعنی صبح پس از بالا رفتن خورشید در وقت چاشت باشد کفایت می‌کند؛ و اگر پس از ظهر بگوید هم کفایت می‌کند و اگر پس از مغرب بگوید هم درست است، زیرا این از اوقات ذکر است.
5. چون دلیلی مبنی بر وقت معینی برای ذکری در شب وجود داشته باشد، مانند خواندن دو آیهٔ پایانی سورهٔ بقره، شب هنگام پس از غروب خورشید خوانده می‌شود.