Hadith: Kira y'a bàro bɔ an ye nɛɛma ni kisi b'a ye, a le de ye tuɲatigiw la tuɲatigiw ye: << k'a fɔ aw dɔlakelen dantɔla bɛ fàra ɲɔgɔn kan a bá kɔnɔ tilebinaani ni subinaani

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ:
حَدَّثَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَ الصَّادِقُ المَصْدُوقُ: «أَنَّ خَلْقَ أَحَدِكُمْ يُجْمَعُ فِي بَطْنِ أُمِّهِ أَرْبَعِينَ يَوْمًا وَأَرْبَعِينَ لَيْلَةً، ثُمَّ يَكُونُ عَلَقَةً مِثْلَهُ، ثُمَّ يَكُونُ مُضْغَةً مِثْلَهُ، ثُمَّ يُبْعَثُ إِلَيْهِ المَلَكُ، فَيُؤْذَنُ بِأَرْبَعِ كَلِمَاتٍ، فَيَكْتُبُ: رِزْقَهُ وَأَجَلَهُ وَعَمَلَهُ وَشَقِيٌّ أَمْ سَعِيدٌ، ثُمَّ يَنْفُخُ فِيهِ الرُّوحَ، فَإِنَّ أَحَدَكُمْ لَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ الجَنَّةِ حَتَّى لاَ يَكُونُ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ إِلَّا ذِرَاعٌ، فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الكِتَابُ، فَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ فَيَدْخُلُ النَّارَ، وَإِنَّ أَحَدَكُمْ لَيَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ حَتَّى مَا يَكُونُ بَيْنَهَا وَبَيْنَهُ إِلَّا ذِرَاعٌ، فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الكِتَابُ، فَيَعْمَلُ عَمَلَ أَهْلِ الجَنَّةِ فَيَدْخُلُهَا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 7454]

A minɛna masuudu den abudala la Ala diɲɛna a ma :
Kira y'a bàro bɔ an ye nɛɛma ni kisi b'a ye, a le de ye tuɲatigiw la tuɲatigiw ye: << k'a fɔ aw dɔlakelen dantɔla bɛ fàra ɲɔgɔn kan a bá kɔnɔ tilebinaani ni subinaani, o kɔfɛ a bɛ kɛ jolikuru ye, o kɔfɛ a bɛ kɛ sògokuru ye, o kɔfɛ mɛlɛkɛ bɛ ci a ma, a bɛ yamaruya ni kumakan naani ye, a b'a garisɛgɛ n'a ka waati n'a ka baara sɛbɛn ani ni kunnango do wali kunandi, o kɔfɛ nin bɛ fiyɛ a la, i k'a dɔn aw dɔlakelen bɛ alijanadenw ka baara kɛ fo foyi tɛ kɛ ani alijana donni cɛ ni nɔngɔɲɛ kelen hakɛ tɛ, a bɛ jahanamadenw ka baara dɔ kɛ a bɛ don tasuma la, i k'a dɔn aw dɔlakelen bɛ jahanamadenw ka baara kɛ fo foyi tɛ kɛ ani tasuma donni cɛ ni nɔngɔɲɛ kelen hakɛ tɛ, a bɛ alijanadenw ka baara dɔ kɛ a bɛ don alijana kɔnɔ >>.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 7454]

Explanation

Masuudu den ko: kira y'a bàro bɔ an ye nɛɛma ni kisi b'a ye, tuɲatigi don a ka kumakan na, a ka kuma tuɲatigiyalen dɔ k'a d'a kan Ala y'a tuɲatigiya, A ko: aw dɔlakelen bɛ faraɲɔgɔnkan danni tuma la, o ye ni cɛ nàna a muso ma a làwaji carilen bɛ faraɲɔgɔnkan mùso kɔnɔ tile binaani a làwa laman, O kɔfɛ a bɛ kɛ jòlikuru ye,o ye jòli girinman jalen de ye, o ye tile binaani filanan ye, O kɔfɛ a bɛ kɛ sògokuru ye, o ye sògokunkuru de ye min bɛ ɲimi o hakɛ, o ye tile binaani sabanan ye. O kɔfɛ Ala bɛ mɛlɛkɛ ci a ma, a bɛ nin fiyɛ a la tile binaani sabanan bannen, Mɛlɛkɛ bɛ yamaruya ka kumakan naani sɛbɛn o ye: a garisɛgɛ, n'o ye a bɛ nɛɛma hakɛ min sɔrɔ a si kɔnɔ, A n'a ka waati, a bɛ na waati min kɛ duniya kɔnɔ, A n'a ka baara, o kɔrɔ? kunandi wali kunangon. O kɔfɛ kira y'a kalen kisi b'a ye k'a fɔ dɔ bɛna alijanakɔnɔdenw ka baara kɛ wa baara minɛnen do, o kɔrɔ min bɛ bange mɔgɔw ɲɛkɔrɔ, a bɛ to ten fo foyi tɛ k'a ni alijana donni cɛ ni nɔngɔɲɛ kelen hakɛ tɛ, o kɔrɔ min bɛ to ani alijana donni cɛ o bɛ i ko nɔngɔɲɛ hake dugukolo kan, latigɛ ni sɛbɛnnenkɔrɔ bɛ na o la a bɛ tasumadunkew ka baara dɔ kɛ ka laban o la a bɛ don tasuma la; K'a d'a kan a ka baara minɛni sarati ye sàbatili de ye wa a kana a falen, mɔgɔ nɔɔniya filanan o bɛ jahanamadenw ka baara kɛ f'a bɛ surunya a donni na, a n'a donni cɛ o bɛ i ko nɔngɔɲɛ kelen hake dugukolo kan, latigɛ ni sɛbɛnnenkɔrɔ bɛ na o la a bɛ alijanakɔnɔdenw ka baara dɔ kɛ a bɛ don alijana la.

Benefits from the Hadith

1. Koɲɛw laban bɛ segin ka taa latigɛ de ma.
2. Làdili ka bɔ yɛrɛ malasa ma baara sawuraw la; baw baaraw bɛ a laban de bolo.