Hadis: Dünyada bir garip gibi veya bir yolcu gibi ol

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: أَخَذَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِمَنْكِبِي، فَقَالَ:

«كُنْ فِي الدُّنْيَا كَأَنَّكَ غَرِيبٌ أَوْ عَابِرُ سَبِيلٍ»، وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ، يَقُولُ: إِذَا أَمْسَيْتَ فَلاَ تَنْتَظِرِ الصَّبَاحَ، وَإِذَا أَصْبَحْتَ فَلاَ تَنْتَظِرِ المَسَاءَ، وَخُذْ مِنْ صِحَّتِكَ لِمَرَضِكَ، وَمِنْ حَيَاتِكَ لِمَوْتِكَ.
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 6416]

Bu tercümenin daha fazla incelenmesi ve araştırılması gerekiyor.

Abdullah b. Ömer -radıyallahu anhuma-'dan rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: Rasûlullah –sallallahu aleyhi ve sellem- omzumdan tutup bana şöyle buyurdu:
«Dünyada bir garip gibi veya bir yolcu gibi ol.» İbn Ömer -radıyallahu anhuma- şöyle diyordu: "Akşama erdin mi sabahı bekleme, sabaha erdin mi akşamı bekleme. Sağlıklı olduğun sırada hastalık hali için hazırlık yap. Hayatta iken de ölümün için hazırlık yap."
[Sahih Hadis] - [Buhârî rivayet etmiştir] - [صحيح البخاري - 6416]

Şerh

İbni Ömer -radıyallahu anhuma- Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in onu -üst kol ile omuzun birleşim yeri olan- omzundan tuttuğunu ve ona: "Bu dünyada garip ol" dediğini zikretmiştir. O garip ki barınacak bir yerinin olmadığı, onunla vakit geçirecek ahalinin tanıdığı (bildiği) insanların olmadığı, ailesinden, bakmakla yükümlü olduğu kişilerden ve ilişkilerinden yoksun bir ülkeye geldi. Bütün bunlar (yukarıda zikri geçen şeyler) yaratana ibadetten uzaklaşıp meşgul eden şeylerdir. Yolcu olan ve vatanını arayan garipten daha da yabancı ol. Çünkü gurbette olan kimse bir an önce vatanına gitmek isteyen bir yolcunun aksine başka bir ülkede yaşayıp orada ikamet edebilir. Yolcu vatanına varmak için az eşya ile yolculuk eder. Yolda durup oyalanmaz ve vatanına varmak için hırslı davranır. Yolcu kendisini varacağı yere ulaştıracak kadar eşyaya muhtaç olduğu gibi, keza Müminin de bu dünyada, kendisini (ahiretteki) yerine ulaştıracak eşyalardan fazlasına ihtiyacı yoktur.
İbn Ömer bu tavsiyeye uyarak şöyle derdi: Sabah kalktığında akşamı bekleme, akşam kalktığında da sabahı bekleme ve kendini kabir ehlinden say. Çünkü hayat sağlıktan ve hastalıktan yoksun değildir. O halde, hastalanmadan önce sağlıklı günlerinde itaat etmek için acele et. Hastalık senin itaat etmene engel olmadan önce, sağlıklıyken bunu fırsat bilip salih ameller işle. Dünyada iken hayatından yararlan ve öldükten sonra sana fayda sağlayacak şeyleri topla.

Hadisten Çıkarılan Hükümler

1. Öğretmen, eğitim-öğretimde öğrenciyi alıştırmak ve dikkatini çekmek için elini öğrencinin omzuna koyar.
2. İstemeyenlere tavsiye ve irşatla başlamak.
3. Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in ikna edici örnekler vererek güzel bir üslupla öğretmesi: ''Dünyada bir garip gibi veya bir yolcu gibi ol."
4. İnsanların öbür dünyaya yolculukları farklılık gösterir. Yolcunun zahitlik makamı, gurbette yaşayandan daha yüksektir.
5. Ümit ve arzuların kısa tutulması ve ölüme hazırlanmak.
6. Hadis; rızıktan vazgeçilmesine, dünya zevklerinin haram kılınmasına işaret etmiyor. Fakat bu, dünyada züht sahibi olmaya ve dünyalık arzuları azaltmaya işaret ediyor.
7. Hastalık ve ölüm sebebiyle yapamayacak duruma gelmeden salih ameller işlemede acele etmek.
8. Abdullah b. Ömer -radıyallahu anhuma-'nın fazileti öyle ki; Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'in bu vaazından etkilenmiştir.
9. Müminlerin vatanı Cennet'tir. O, dünyaya yabancıdır ve ahirete yolculuk etmektedir. Dolayısıyla kalbi gurbet ülkesindeki hiçbir şeye bağlı değildir. Hatta kalbi geri döneceği vatanına bağlıdır. Bu dünyada ihtiyaçlarını karşılamak için ikamet eder ve hazırlığı vatanına dönüş içindir.