بروز رسانی: إذا أَتَيتُم الغَائِط فَلاَ تَستَقبِلُوا القِبلَة، ولا تَسْتَدْبِرُوهَا، ولكن شَرِّقُوا أو غَرِّبُوا»: «هرگاه به محل قضای حاجت رفتید [به هنگام ادرار و مدفوع] نه رو به قبله کنید و نه پشت به قبله؛ بلکه رو به سمت شرق یا غرب کنید

عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الأَنْصَارِيِّ رضي الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«إِذَا أَتَيْتُمُ الغَائِطَ فَلاَ تَسْتَقْبِلُوا القِبْلَةَ، وَلاَ تَسْتَدْبِرُوهَا وَلَكِنْ شَرِّقُوا أَوْ غَرِّبُوا» قَالَ أَبُو أَيُّوبَ: فَقَدِمْنَا الشَّأْمَ فَوَجَدْنَا مَرَاحِيضَ بُنِيَتْ قِبَلَ القِبْلَةِ فَنَنْحَرِفُ، وَنَسْتَغْفِرُ اللَّهَ تَعَالَى.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 394]

از ابوایوب انصاری ـ رضی الله عنه ـ روایت است که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند:
«إذا أَتَيتُم الغَائِط فَلاَ تَستَقبِلُوا القِبلَة، ولا تَسْتَدْبِرُوهَا، ولكن شَرِّقُوا أو غَرِّبُوا»: «هرگاه به محل قضای حاجت رفتید [به هنگام ادرار و مدفوع] نه رو به قبله کنید و نه پشت به قبله؛ بلکه رو به سمت شرق یا غرب کنید». ابو ایوب می‌‌گوید: چون به شام رفتیم دستشویی‌هایی دیدیم که به سوی قبله ساخته شده بودند و چون وارد آنها می‌شدیم خود را از سمت قبله به سوی دیگری منحرف نموده و از الله متعال طلب مغفرت می‌کردیم.
[صحیح است] - [متفق علیه] - [صحيح البخاري - 394]

شرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ کسی را که قصد قضای حاجت از جمله ادرار و مدفوع دارد از این نهی کرده‌اند که هنگام قضای حاجت رو یا پشت به قبله و سمت کعبه کند، بلکه اگر قبله‌اش مانند قبلهٔ اهل مدینه است، باید رو به سمت شرق یا غرب کند. سپس ابوایوب ـ رضی الله عنه ـ خبر می‌دهد که وقتی آنان به شام رفتند، دستشویی‌هایی را دیدند که برای قضای حاجت ساخته شده بود و رو به سمت کعبه ساخته شده بود، بنابراین بدن‌شان را از قبله به سمت دیگری منحرف می‌کردند و با این همه از الله طلب آمرزش می‌نمودند.

از نکات این حدیث

1. حکمت در این امر، بزرگداشت کعبهٔ شریف و احترام آن است.
2. استغفار پس از خارج شدن از محل قضای حاجت.
3. روش آموزش نیکوی پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ که پس از ذکر ممنوع، چیزی را که جایز است، ذکر فرمودند.