Hadith: “នៅពេលដែលពួកអ្នកសឡាត ចូរពួកអ្នកតម្រៀបជួរ(សាហ្វ)របស់ពួកអ្នកឲ្យបានត្រង់ ហើយចូរឲ្យមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកធ្វើជាអ៊ីម៉ាំពួកអ្នក។ ដូចនេះ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ ចូរពួកអ្នកតឹកពៀរ

عَنْ ‌حِطَّانَ بْنِ عَبْدِ اللهِ الرَّقَاشِيِّ قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ ‌أَبِي مُوسَى الْأَشْعَرِيِّ صَلَاةً، فَلَمَّا كَانَ عِنْدَ الْقَعْدَةِ قَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ: أُقِرَّتِ الصَّلَاةُ بِالْبِرِّ وَالزَّكَاةِ، قَالَ: فَلَمَّا قَضَى أَبُو مُوسَى الصَّلَاةَ وَسَلَّمَ انْصَرَفَ فَقَالَ: أَيُّكُمُ الْقَائِلُ كَلِمَةَ كَذَا وَكَذَا؟ قَالَ: فَأَرَمَّ الْقَوْمُ، ثُمَّ قَالَ: أَيُّكُمُ الْقَائِلُ كَلِمَةَ كَذَا وَكَذَا؟ فَأَرَمَّ الْقَوْمُ، فَقَالَ: لَعَلَّكَ يَا حِطَّانُ قُلْتَهَا؟ قَالَ: مَا قُلْتُهَا، وَلَقَدْ رَهِبْتُ أَنْ تَبْكَعَنِي بِهَا، فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ: أَنَا قُلْتُهَا، وَلَمْ أُرِدْ بِهَا إِلَّا الْخَيْرَ، فَقَالَ أَبُو مُوسَى: أَمَا تَعْلَمُونَ كَيْفَ تَقُولُونَ فِي صَلَاتِكُمْ؟ إِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خَطَبَنَا فَبَيَّنَ لَنَا سُنَّتَنَا وَعَلَّمَنَا صَلَاتَنَا، فَقَالَ:
«إِذَا صَلَّيْتُمْ فَأَقِيمُوا صُفُوفَكُمْ، ثُمَّ لِيَؤُمَّكُمْ أَحَدُكُمْ فَإِذَا كَبَّرَ فَكَبِّرُوا، وَإِذْ قَالَ: {غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلا الضَّالِّينَ} [الفاتحة: 7]، فَقُولُوا: آمِينَ، يُجِبْكُمُ اللهُ، فَإِذَا كَبَّرَ وَرَكَعَ فَكَبِّرُوا وَارْكَعُوا، فَإِنَّ الْإِمَامَ يَرْكَعُ قَبْلَكُمْ، وَيَرْفَعُ قَبْلَكُمْ»، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «فَتِلْكَ بِتِلْكَ، وَإِذَا قَالَ: سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقُولُوا: اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ، يَسْمَعِ اللهُ لَكُمْ، فَإِنَّ اللهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى قَالَ عَلَى لِسَانِ نَبِيِّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، وَإِذَا كَبَّرَ وَسَجَدَ فَكَبِّرُوا وَاسْجُدُوا، فَإِنَّ الْإِمَامَ يَسْجُدُ قَبْلَكُمْ وَيَرْفَعُ قَبْلَكُمْ»، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «فَتِلْكَ بِتِلْكَ، وَإِذَا كَانَ عِنْدَ الْقَعْدَةِ فَلْيَكُنْ مِنْ أَوَّلِ قَوْلِ أَحَدِكُمُ: التَّحِيَّاتُ الطَّيِّبَاتُ الصَّلَوَاتُ لِلهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 404]

អំពី ហ៊ិត្តន ពិន អាប់ទុលឡោះ អើររ៉ក៏ស្ហ៊ី បាននិយាយថា៖ ខ្ញុំបានសឡាតមួយពេលជាមួយនឹងអាពូមូសា អាល់អាស្ហអារី។ នៅពេលដល់កន្លែងអង្គុយ មានបុរសម្នាក់នៅក្នុងក្រុមបានពោលថា៖ “أُقِرَّتِ الصَّلَاةُ بِالْبِرِّ وَالزَّكَاةِ” (សឡាតត្រូវបានដាក់ជាកាតព្វកិច្ចរួមជាមួយនឹងសេចក្ដីសប្បុរស ហើយនិងហ្សាកាត់)។ នៅពេលដែលអាពូមូសាសឡាតរួចរាល់ គាត់បានបែរ(ទៅកាន់ពួកគេ) ហើយសួរថា៖ តើនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកដែលបានពោលពាក្យនេះ ពាក្យនោះ? គាត់បន្តថា៖ ពេលនោះ មនុស្សម្នាទាំងឡាយនៅស្ងៀម។ បន្ទាប់ គាត់ក៏សួរទៀតថា៖ តើនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកដែលបានពោលពាក្យនេះ ពាក្យនោះ? ពេលនោះ មនុស្សម្នាទាំងឡាយនៅស្ងៀម។ គាត់ក៏និយាយថា៖ ប្រហែលជាអ្នកហើយ ហ៊ិត្តន ដែលពោលពាក្យនេះ។ គាត់បានឆ្លើយថា៖ ខ្ញុំមិនបានពោលពាក្យនេះទេ។ ជាការពិតណាស់ ខ្ញុំខ្លាចអ្នកស្តីបន្ទោសខ្ញុំព្រោះតែរឿងនេះ។ នៅពេលនោះ មានបុរសម្នាក់នៅក្នុងក្រុមបាននិយាយថា៖ ខ្ញុំជាអ្នកពោលពាក្យនេះ ហើយខ្ញុំគ្មានបំណងអ្វីចំពោះការពោលពាក្យនេះ ក្រៅពីប្រការល្អនោះឡើយ។ អាពូមូសា បាននិយាយថា៖ តើពួកអ្នកដឹងទេ តើពួកអ្នកត្រូវសូត្រយ៉ាងណាខ្លះក្នុងសឡាតរបស់ពួកអ្នក? ពិតណាស់រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានថ្លែងសន្ទរកថាមកកាន់ពួកយើងដោយលោកបានបញ្ជាក់ប្រាប់ពួកយើងនូវស៊ុណ្ណះរបស់ពួកយើង និងបង្រៀនដល់ពួកយើងនូវសឡាតរបស់ពួកយើង។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖
“នៅពេលដែលពួកអ្នកសឡាត ចូរពួកអ្នកតម្រៀបជួរ(សាហ្វ)របស់ពួកអ្នកឲ្យបានត្រង់ ហើយចូរឲ្យមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកធ្វើជាអ៊ីម៉ាំពួកអ្នក។ ដូចនេះ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ ចូរពួកអ្នកតឹកពៀរ។ ហើយនៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំសូត្រថា៖ “غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلا الضَّالِّينَ” ចូរពួកអ្នកពោលថា៖ “آمِينَ” (ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងឆ្លើយតបចំពោះការទូអាបួងសួងរបស់ពួកអ្នក)។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ ហើយរូកុ ចូរពួកអ្នកតឹកពៀរ ហើយរូកុ។ ជាការពិតណាស់ អ៊ីម៉ាំរូកុមុនពួកអ្នក និងងើបពីរូកុវិញមុនពួកអ្នក។ ហើយរ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ បានមានប្រសាសន៍ថា “ហើយវាស្មើនឹងបែបនេះ”។ ហើយនៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំសូត្រថា៖ “سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ” ចូរពួកអ្នកសូត្រថា៖ “اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ”។ នោះអល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងឮពួកអ្នក ដូចដែលទ្រង់បានមានបន្ទូលតាមរយៈពាក្យសម្តីរបស់ណាពីរបស់ទ្រង់ ﷺ ថា៖ “អល់ឡោះទ្រង់ឮហើយចំពោះអ្នកដែលកោតសរសើរទ្រង់”។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ ហើយស៊ូជោត ចូរពួកអ្នកតឹកពៀរ ហើយស៊ូជោត។ ជាការពិតណាស់ អ៊ីម៉ាំស៊ូជោតមុនពួកអ្នក និងងើបពីស៊ូជោតវិញមុនពួកអ្នក។ ហើយរ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ហើយវាស្មើនឹងបែបនេះ”។ ហើយនៅពេលដែលដល់កន្លែងអង្គុយ នោះពាក្យពេចន៍ដំបូងគេដែលពួកអ្នកត្រូវសូត្រគឺ៖ التَّحِيَّاتُ الطَّيِّبَاتُ الصَّلَوَاتُ لِلهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم - 404]

Explanation

សហាហ្ពាត់ម្នាក់ គឺអាពូមូសា អាល់អាស្ហអារី បានសឡាតមួយ។ នៅពេលដល់កន្លែងអង្គុយដែលត្រូវសូត្រតះយិត មានបុរសម្នាក់នៅក្នុងចំណោមអ្នកសឡាតនោះបានសូត្រថា៖ “أُقِرَّتِ الصَّلَاةُ بِالْبِرِّ وَالزَّكَاةِ” (សឡាតត្រូវបានដាក់ជាកាតព្វកិច្ចរួមជាមួយនឹងសេចក្ដីសប្បុរស ហើយនិងហ្សាកាត់)។ នៅពេលដែល អាពូមូសា رضي الله عنه សឡាតរួចរាល់ គាត់បានបែរមុខទៅកាន់ម៉ាក់មុមទាំងឡាយ ហើយសួរពួកគេថា៖ តើនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកដែលបានសូត្រថា៖ “أُقِرَّتِ الصَّلَاةُ بِالْبِرِّ وَالزَّكَاةِ”នោះ? ពេលនោះ មនុស្សម្នាទាំងឡាយនៅស្ងៀមដោយគ្មាននរណាម្នាក់នៃពួកគេនិយាយ(សារភាព)ឡើយ។ គាត់ក៏សួរសំណួរនេះម្តងទៀត។ នៅពេលដែលគ្មាននរណាម្នាក់ឆ្លើយតបនឹងគាត់ អាពូមូសា رضي الله عنه ក៏និយាយថា៖ ប្រហែលជាអ្នកហើយ ហ៊ិត្តន ដែលពោលពាក្យនេះ។ គាត់ធ្វើបែបនេះដោយសារតែគាត់មានភាពស្និទ្ធស្នាលជាមួយហ៊ិត្តន ដើម្បីកុំឱ្យគេអាក់អន់ចិត្តនៅពេលគាត់ចោទប្រកាន់គេ ហើយក៏ជាការលើកទឹកចិត្តជនល្មើសពិតប្រាកដឱ្យសារភាពផងដែរ។ ប៉ុន្តែហ៊ិត្តនបានបដិសេធ ហើយនិយាយថា៖ ពិតណាស់ ខ្ញុំខ្លាចអ្នកស្តីបន្ទោសខ្ញុំដោយសារតែអ្នកគិតស្មានថា ខ្ញុំជាអ្នកដែលពោលពាក្យនេះ។ នៅពេលនោះ មានបុរសម្នាក់នៅក្នុងក្រុមបាននិយាយថា៖ ខ្ញុំជាអ្នកពោលពាក្យនេះ ហើយខ្ញុំគ្មានបំណងអ្វីចំពោះការពោលពាក្យនេះ ក្រៅពីប្រការល្អនោះឡើយ។ ពេលនោះ អាពូមូសា បាននិយាយទៅកាន់បុរសនោះក្នុងលក្ខណៈបង្រៀនថា៖ តើពួកអ្នកដឹងទេ តើពួកអ្នកត្រូវសូត្រយ៉ាងណាខ្លះក្នុងសឡាតរបស់ពួកអ្នក? ដែលនេះគឺជាទម្រង់នៃការបដិសេធ។ ក្រោយមក អាពូមូសា ក៏បានប្រាប់ថា៖ នៅពេលមួយ ណាពី ﷺ លោកបានថ្លែងសុន្ទរកថាមកកាន់ពួកគាត់ដោយលោកបានបញ្ជាក់ប្រាប់ដល់ពួកគាត់នូវក្បួនច្បាប់របស់ពួកគាត់ និងបង្រៀនដល់ពួកគាត់នូវរបៀបសឡាតរបស់ពួកគាត់។ ណាពី ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖
នៅពេលដែលពួកអ្នកសឡាត ចូរពួកអ្នកតម្រៀបជួររបស់ពួកអ្នកឲ្យបានត្រង់។ បន្ទាប់មក ចូរចាត់តាំងមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នកឲ្យធ្វើជាអ៊ីម៉ាំ។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ៉តុលអៀហរ៉ម ចូរពួកអ្នកតឹកពៀរដូចអ៊ីម៉ាំ។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំសូត្រស៊ូរ៉ោះអាល់ហ្វាទីហះ ហើយសូត្រដល់៖ “غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلا الضَّالِّينَ” ចូរពួកអ្នកពោលថា៖ “آمِينَ”។ ប្រសិនបើពួកអ្នកធ្វើដូច្នេះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងឆ្លើយតបនូវការបួងសួងរបស់ពួកអ្នក។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ ហើយរូកុ ចូរពួកអ្នកតឹកពៀរ ហើយរូកុ ព្រោះអ៊ីម៉ាំត្រូវរូកុ និងងើបពីរូកុវិញមុនពួកអ្នក។ ដូចនេះ ពួកអ្នកមិនត្រូវធ្វើវាមុនអ៊ីម៉ាំឡើយ“ហើយវាស្មើនឹងបែបនេះ”។ ហើយនៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំសូត្រថា៖ “سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ” ចូរពួកអ្នកសូត្រថា៖ “اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ”។ ជាការពិតណាស់ នៅពេលដែលអ្នកសឡាតពោលដូចនេះ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ឮនូវការបួងសួងរបស់ពួកគេ និងពាក្យសម្តីរបស់ពួកគេ។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលតាមរយៈពាក្យសម្តីរបស់ណាពីរបស់ទ្រង់ ﷺ ថា៖ អល់ឡោះទ្រង់ឮហើយចំពោះអ្នកដែលកោតសរសើរទ្រង់។ នៅពេលដែលអ៊ីម៉ាំតឹកពៀរ ហើយស៊ូជោត ចាំបាច់លើម៉ាក់មុមត្រូវតឹកពៀរ ហើយស៊ូជោត។ ជាការពិតណាស់ អ៊ីម៉ាំត្រូវស៊ូជោត និងងើបពីស៊ូជោតវិញមុនពួកគេ ដោយវាស្មើនឹងបែបនេះ។ ហើយរយៈពេលនៃការស៊ូជោតរបស់ម៉ាក់មុម គឺដូចគ្នានឹងរយៈពេលនៃការស៊ូជោតរបស់អ៊ីម៉ាំ។ ហើយនៅពេលដល់កន្លែងអង្គុយដែលត្រូវសូត្រតះយិត ពាក្យពេចន៍ដំបូងគេដែលអ្នកសឡាតត្រូវសូត្រគឺ៖ التَّحِيَّاتُ الطَّيِّبَاتُ الصَّلَوَاتُ لِلهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ “التَّحِيَّاتُ الطَّيِّبَاتُ الصَّلَوَاتُ لِلهِ” (ដូចនេះ ការគ្រប់គ្រង ភាពគង់វង្ស និងភាពធំធេង ទាំងអស់នេះ គឺសក្តិសមសម្រាប់តែអល់ឡោះជាម្ចាស់មួយគត់។ ក៏ដូចគ្នាដែរ ការសឡាតទាំងប្រាំពេល គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់)។ “السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ” (ដូចនេះ ពួកយើងបួងសួងសុំពីអល់ឡោះជាម្ចាស់នូវសេចក្តីសុខចាកផុតពីគ្រោះទាំងឡាយ ហើយពួកយើងបួងសួងសុំនូវសន្តិភាពសូមកើតមានដល់ណាពីរបស់ពួកយើង មូហាំម៉ាត់ ﷺ )។ “السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ” (ក្រោយមក ពួកយើងឲ្យសាឡាមមកលើខ្លួនពួកយើងផ្ទាល់ និងឲ្យសាឡាមទៅកាន់ខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់អល់ឡោះដែលជាអ្នកសាងទង្វើកុសល ជាអ្នកដែលគោរពនូវសិទ្ធិទាំងឡាយរបស់អល់ឡោះ និងសិទ្ធិទាំងឡាយនៃខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ដែលទ្រង់ដាក់កាតព្វកិច្ចលើពួកគេ)។ “أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ” (បន្ទាប់មក ពួកយើងធ្វើសាក្សីថា គ្មានទេម្ចាស់ដែលត្រូវគោរពសក្ការៈដ៏ពិតប្រាកដ លើកលែងតែអល់ឡោះ ហើយពួកយើងធ្វើសាក្សីទៀតថា មូហាំម៉ាត់ គឺជាខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះ និងជាអ្នកនាំសាររបស់ទ្រង់)។

Benefits from the Hadith

1. បញ្ជាក់ពីទម្រង់មួយក្នុងចំណោមទម្រង់ជាច្រើននៃការសូត្រតះយិត។
2. ពាក្យពេចន៍ និងកាយវិការទាំងឡាយនៃការសឡាត គឺចាំបាច់ត្រូវតែមានបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវពីណាពី ﷺ។ ដូចនេះ គេមិនអនុញ្ញាតឲ្យនរណាម្នាក់ឆ្នៃប្រឌិតបង្កើតថ្មីដោយខ្លួនឯងនូវពាក្យពេចន៍ ឬកាយវិការណាមួយក្នុងសឡាតដែលគ្មានភស្តុតាងបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវពីស៊ុណ្ណះនោះឡើយ។
3. មិនអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើកាយវិការណាមួយមុនអ៊ីម៉ាំនោះឡើយ ហើយក៏មិនអនុញ្ញាតឲ្យពន្យារពេលនោះដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ ចាំបាច់លើម៉ាក់មុំត្រូវធ្វើតាមអ៊ីម៉ាំនូវគ្រប់កាយវិការទាំងអស់របស់ខ្លួន។
4. បញ្ជាក់ពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់ណាពី ﷺ ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ និងបង្រៀនប្រជាជាតិរបស់លោកនូវក្បួនច្បាប់សាសនា។
5. អ៊ីម៉ាំ គឺជាគំរូសម្រាប់ម៉ាក់មុម។ ដូចនេះ គេមិនអនុញ្ញាតឲ្យម៉ាក់មុមធ្វើកាយវិការណាមួយមុនអ៊ីម៉ាំ ឬស្មើគ្នានឹងអ៊ីម៉ាំ ឬយឺតជាងឆ្ងាយនោះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ គឺត្រូវធ្វើតាមអ៊ីម៉ាំក្រោយពីប្រាកដថា អ៊ីម៉ាំបានចូលដល់ចំណុចឬកាយវិការមួយផ្សេងទៀតដែលគេធ្វើ ព្រោះវាជាស៊ុណ្ណះ ដែលត្រូវធ្វើតាមអ៊ីម៉ាំ។
6. បង្គាប់ប្រើឲ្យតម្រៀបជួរសឡាតឲ្យបានត្រង់។