Hadithi: “Kur të faleni, drejtojini safat dhe le t'ju prijë dikush nga ju. Kur të marrë tekbir, merrni edhe ju

عَنْ ‌حِطَّانَ بْنِ عَبْدِ اللهِ الرَّقَاشِيِّ قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ ‌أَبِي مُوسَى الْأَشْعَرِيِّ صَلَاةً، فَلَمَّا كَانَ عِنْدَ الْقَعْدَةِ قَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ: أُقِرَّتِ الصَّلَاةُ بِالْبِرِّ وَالزَّكَاةِ، قَالَ: فَلَمَّا قَضَى أَبُو مُوسَى الصَّلَاةَ وَسَلَّمَ انْصَرَفَ فَقَالَ: أَيُّكُمُ الْقَائِلُ كَلِمَةَ كَذَا وَكَذَا؟ قَالَ: فَأَرَمَّ الْقَوْمُ، ثُمَّ قَالَ: أَيُّكُمُ الْقَائِلُ كَلِمَةَ كَذَا وَكَذَا؟ فَأَرَمَّ الْقَوْمُ، فَقَالَ: لَعَلَّكَ يَا حِطَّانُ قُلْتَهَا؟ قَالَ: مَا قُلْتُهَا، وَلَقَدْ رَهِبْتُ أَنْ تَبْكَعَنِي بِهَا، فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ: أَنَا قُلْتُهَا، وَلَمْ أُرِدْ بِهَا إِلَّا الْخَيْرَ، فَقَالَ أَبُو مُوسَى: أَمَا تَعْلَمُونَ كَيْفَ تَقُولُونَ فِي صَلَاتِكُمْ؟ إِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خَطَبَنَا فَبَيَّنَ لَنَا سُنَّتَنَا وَعَلَّمَنَا صَلَاتَنَا، فَقَالَ:
«إِذَا صَلَّيْتُمْ فَأَقِيمُوا صُفُوفَكُمْ، ثُمَّ لِيَؤُمَّكُمْ أَحَدُكُمْ فَإِذَا كَبَّرَ فَكَبِّرُوا، وَإِذْ قَالَ: {غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلا الضَّالِّينَ} [الفاتحة: 7]، فَقُولُوا: آمِينَ، يُجِبْكُمُ اللهُ، فَإِذَا كَبَّرَ وَرَكَعَ فَكَبِّرُوا وَارْكَعُوا، فَإِنَّ الْإِمَامَ يَرْكَعُ قَبْلَكُمْ، وَيَرْفَعُ قَبْلَكُمْ»، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «فَتِلْكَ بِتِلْكَ، وَإِذَا قَالَ: سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقُولُوا: اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ، يَسْمَعِ اللهُ لَكُمْ، فَإِنَّ اللهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى قَالَ عَلَى لِسَانِ نَبِيِّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، وَإِذَا كَبَّرَ وَسَجَدَ فَكَبِّرُوا وَاسْجُدُوا، فَإِنَّ الْإِمَامَ يَسْجُدُ قَبْلَكُمْ وَيَرْفَعُ قَبْلَكُمْ»، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «فَتِلْكَ بِتِلْكَ، وَإِذَا كَانَ عِنْدَ الْقَعْدَةِ فَلْيَكُنْ مِنْ أَوَّلِ قَوْلِ أَحَدِكُمُ: التَّحِيَّاتُ الطَّيِّبَاتُ الصَّلَوَاتُ لِلهِ، السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ، السَّلَامُ عَلَيْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِينَ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 404]

Hitan ibn Abdullah Rrekashiu tregon: "Njëherë u fala me Ebu Musa Eshariun dhe në uljen e fundit, një burrë nga të pranishmit tha: "Namazi sjell mirësinë dhe pastërtinë." Kur Ebu Musai kreu namazin dhe dha selam, u kthye dhe tha: "Kush tha kështu e kështu?" Të pranishmit heshtën. Ai sërish përsëriti: "Kush nga ju tha kështu e kështu?" Të pranishmit vazhduan të heshtin. Ebu Musai tha: "Ndoshta fole ti, o Hitan?" - Nuk fola unë, - tha Hitani, - kësaj i frikohesha, se do të më fajësoje mua. Në atë rast, një burrë nga të pranishmit tha: "Unë i thashë ato fjalë, por mendova se po bëja mirë." Atëherë Ebu Musai tha: "A nuk dini, vallë, çfarë duhet të thoni në namazin tuaj?! I Dërguari i Allahut ﷺ na ligjëroi dhe na qartësoi Sunetin dhe na mësoi namazin. Ai na pati thënë:
“Kur të faleni, drejtojini safat dhe le t'ju prijë dikush nga ju. Kur të marrë tekbir, merrni edhe ju. Kur të thotë: "Gajril-magdubi alejhim ve ledal-lin", (El Fatiha, 7) thoni: "Amin!", sepse Allahu ju përgjigjet. Kur të marrë tekbir dhe të bjerë në ruku, merrni edhe ju tekbir dhe bini në ruku. Imami bie dhe ngrihet para jush nga rukuja.” I Dërguari i Allahut ﷺ tha: “Kjo (kompensohet) me të. Kur të thotë: "Semiallahu limen hamideh", thoni: "Allahumme, rabbena lekel-hamd", Allahu ju dëgjon. Allahu i Lartësuar, nëpërmjet gjuhës së të Dërguarit të Tij ﷺ, ka thënë: "Allahu i përgjigjet atij që e falënderoi (semiallahu limen hamideh)." Kur të marrë tekbir dhe të bjerë në sexhde, merrni edhe ju tekbir dhe bini në sexhde. Imami bie dhe ngrihet para jush nga sexhdja.” I Dërguari i Allahut ﷺ tha: “Kjo (kompensohet) me të. Kur të qëndrojë në ulje, gjëja e parë që thoni, le të jetë: "Et-tehijatu et-tajibatu es-salavatu lil-lahi, es-selamu alejke ejjuhen-nebijju ve rahmetullahi ve berekatuhu, es-selamu alejna ve ala ibadil-lahis-salihin, eshhedu en la ilahe il-lallah, ve eshhedu enne Muhammeden abduhu ve resuluh. (Përshëndetjet, selamet dhe mirësitë i takojnë Allahut. Paqja, mëshira dhe bekimi qofshin mbi ty, o Pejgamber! Paqja qoftë mbi ne dhe mbi të gjithë robërit e mirë! Dëshmoj se s'ka të adhuruar të denjë përveç Allahut dhe dëshmoj se Muhamedi është i Dërguari i Allahut)."
[Ky hadith është sahih] - [E shënon Muslimi] - [Sahihu i Muslimit - 404]

Shpjegimi

Sahabiu, Ebu Musa Eshariu (Allahu qoftë i kënaqur me të!), fali një namaz e, kur ishte në pozicionin ulur, në teshehud, një nga namazlinjtë tha: "Namazi është përmendur në Kuran së bashku me mirësinë dhe zekatin." Kur Ebu Musai (Allahu qoftë i kënaqur me të!) e mbaroi namazin, u kthye nga xhemati dhe i pyeti: "Kush prej jush e tha fjalinë: "Namazi është përmendur në Kuran së bashku me mirësinë dhe zekatin?" Xhemati heshtën dhe asnjëri prej tyre nuk foli, prandaj ai ua përsëriti pyetjen dhe, kur askush nuk iu përgjigj, kësisoj Ebu Musai (Allahu qoftë i kënaqur me të!) tha: "Ndoshta ti, Hitan, e ke thënë!" Për shkak të guximit të tij, afërsisë dhe lidhjes së tij me të, gjë që akuza nuk do ta dëmtonte dhe do ta shtynte vepruesin e vërtetë ta miratojë veprimin e bërë. Hitani e mohoi këtë dhe tha: "Kisha frikë se do të më qortoje, duke menduar se unë kisha thënë." Kështu, njëri nga të pranishmit tha: "Unë i thashë ato fjalë, por mendova se po bëja mirë." Në atë rast, një burrë nga të pranishmit tha: Atëherë Ebu Musai, duke dashur ta mësojë atë, tha: "A nuk dini, vallë, çfarë duhet të thoni në namazin tuaj?!”, duke kundërshtuar. Pastaj, tregoi se i Dërguari i Allahut ﷺ ua kishte shpjeguar Sunetin dhe namazin, duke thënë:
Kur të faleni, drejtoni safat (rreshtat) tuaj dhe qëndroni drejt në ta dhe njëri prej tyre t'u prijë njerëzve në namaz. Kur imami të marrë tekbirin fillestar, merrni edhe ju njëjtë. Kur ai e lexon Fatihanë dhe thotë: "Gajril-magdubi alejhim ve led-dalin", (El Fatiha, 7) thoni: "Amin!" Nëse e bëni këtë, Allahu do t'i përgjigjet lutjes suaj! Kur të marrë tekbir dhe të bjerë në ruku, merrni edhe ju tekbir dhe bini në ruku. Imami bën ruku para jush dhe ngrihet nga rukuja para jush, andaj mos i paraprini, ngase çasti në të cilin imami ju paraprin në ruku ju plotësohet duke ju lënë në ruku pas çastit që ai ngrihet nga rukuja. Ky çast (paraprirja e tij në ruku) plotësohet me atë çast (lënien tuaj në ruku pas ngritjes së tij), kështu që koha e qëndrimit tuaj në ruku bëhet sa qëndrimi i tij në ruku. E, nëse imami thotë: "Semiallahu limen hamideh", thoni: "Allahumme rabbena lekel hamd." Nëse namazlinjtë thonë kështu, atëherë Allahu i Lartësuar ua dëgjon lutjet dhe fjalët e tyre. Allahu i Lartmadhëruar ka thënë në gjuhën e Profetit të Tij ﷺ: "Semiallahu limen hamideh." Pastaj, kur imami merr tekbir dhe bie në sexhde, atëherë namazlinjtë duhet të marrin tekbir dhe të bëjnë sexhde, sepse imami bie në sexhde para tyre dhe ngrihet para tyre, kështu që ky moment është për atë tjetrin. Kësisoj koha e qëndrimit në sexhde të xhematit është aq sa koha e sexhdes së imamit. Kur ulet për teshehud, gjëja e parë që namazliu e thotë duhet të jetë: “Et tehijatu et tajibatu es salavatu lil-lah”, pra, sundimi, përhershmëria dhe madhështia i takojnë që të gjitha Allahut të Lartësuar dhe po kështu edhe pesë namazet ditore janë për Allahun. "Es-selamu alejke ejjuhen-nebijju ve rahmetullahi ve berakatuhu, es-selamu alejna ve ala ibadilahis-salihin." Pra, lutju Allahut për shpëtim nga çdo e metë, mundim, mangësi dhe telashe. Me përshëndetjet tona veçojmë Profetin tonë, Muhamedin ﷺ, pastaj përshëndesim veten tonë, pastaj përshëndesim robërit e devotshëm të Allahut, që i përmbushin obligimet, qofshin të drejtat e Allahut të Lartësuar, qofshin të drejtat e robërve të Tij. Pastaj dëshmojmë se nuk meriton askush adhurimin me të drejtë përveç Allahut dhe se Muhamedi është rob dhe i Dërguari i Tij.