Hadis: "Ey filân! Sana ne oldu? Sen iyiliği emredip kötülükten nehyetmez miydin?" O kişi de: "Evet, iyiliği emrederdim, fakat kendim yapmazdım, münkerden (kötülükten) nehyederdim, fakat kendim yapardım" der.

عن أسامة بن زيد بن حارثة رضي الله عنهما مرفوعًا: «يُؤتَى بِالرَّجُل يَومَ القِيَامَة فَيُلْقَى في النَّار، فَتَنْدَلِقُ أَقْتَاب بَطْنِه فَيدُورُ بِهَا كَمَا يَدُورُ الحِمَارُ فِي الرَّحَى، فَيَجْتَمِع إِلَيه أَهلُ النَّارِ، فَيَقُولُون: يَا فُلاَنُ، مَا لَكَ؟ أَلَم تَكُ تَأمُرُ بِالمَعرُوف وَتَنْهَى عَن المُنْكَر؟ فيقول: بَلَى، كُنتُ آمُرُ بِالمَعرُوف وَلاَ آتِيهِ، وَأَنهَى عَن المُنكَر وَآتِيهِ».
[صحيح] - [متفق عليه]

Usâme b. Zeyd b. Hârise -radıyallahu anhuma-'dan merfû olarak rivayet edildiğine göre Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: «Kıyamet günü bir adam getirilir ve Cehennem ateşine atılır. Bağırsakları karnından dışarı çıkar ve onlarla birlikte değirmen döndüren merkep gibi döner durur. Cehennem halkı onun yanına toplanırlar ve derler ki: "Ey filân! Sana ne oldu? Sen iyiliği emredip kötülükten nehyetmez miydin?" O kişi de: "Evet, iyiliği emrederdim, fakat kendim yapmazdım, münkerden (kötülükten) nehyederdim, fakat kendim yapardım" der.»
[Sahih Hadis] - [Muttefekun Aleyh]

Şerh

Bu hadiste, başkarına iyiliği emredip kendi yapmayan ve başkalarını kötülükten sakındırıp kendisi yapan kişi için çok kuvvetli bir uyarma (sakındırma) vardır. Böyle bir kimse olmaktan Allah'a sığınırız. Kıyamet günü melekler, bir adamı getirirler ve onu ateşe atarlar. Bu kimse, yumuşak bir şekilde değil de denize taşın atılması gibi atılır. Bu kuvvetli atılma sebebiyle bağırsakları dışarı çıkar. Eşeğin değirmende döndüğü gibi bağırsaklarıyla beraber döner. Cehennem ehli etrafına toplanırlar ve ona derler ki: "Ey filân! Sana ne oldu? Sen iyiliği emredip kötülükten nehyetmez miydin?" O kişi de bunu doğrulayarak: "Evet, iyiliği emrederdim, fakat kendim yapmazdım, münkerden (kötülükten) nehyederdim, fakat kendim yapardım" der. Bir kişinin üzerine farz olan şey, öncelikle onun kendi nefsinden başlayarak iyiliği emredip kötülüklerden sakındırmasıdır. Çünkü Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem-'den sonra senin üzerinde en çok hakkı olan kimse kişinin kendi nefsidir.