නබි වදන: “කවරෙකු අමානා (වත්පිළිවෙත්) මත දිවුරා සිටියේ ද ඔහු අප අතරින් කෙනෙකු නොවේ.”
عَنْ بُرَيْدَةَ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«مَنْ حَلَفَ بِالْأَمَانَةِ فَلَيْسَ مِنَّا».
[صحيح] - [رواه أبو داود وأحمد] - [سنن أبي داود: 3253]
المزيــد ...
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ප්‍රකාශ කළ බව බුරෙයිදා (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී:
“කවරෙකු අමානා (වත්පිළිවෙත්) මත දිවුරා සිටියේ ද ඔහු අප අතරින් කෙනෙකු නොවේ.”
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - - [سنن أبي داود - 3253]
වගකීමට අවංක වන බව දිවුරා සිටීම සම්බන්ධයෙන් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් වැළැක්වූ අතර, කවරෙකු එලෙස කටයුතු කළේ ද ඔහු අපෙන් කෙනෙකු නොවන බව ද පවසා ඒ ගැන අවවාද කළහ.
හදීසයේ හරය
- උත්තරීතර අල්ලාහ් නොවන දෙයක් මත දිවුරා සිටීම තහනම්ය. ඒ අතරින් යම් වන්දනාමානයක් මත දිවුරීම ද එකකි. සැබැවින්ම එය යම් ආකාරයක කුඩා ගණයේ ෂිර්ක් වර්ගයක් වනු ඇත.
- අමානා (වත්පිළිවෙත්) යනු කීකරුකම, නමස්කාරය, තැන්පතු, මිලමුදල් සහ රක්ෂණය යන කරුණු ඊට ඇතුළත් වේ.
- උත්තරීතර අල්ලාහ් මත හෝ ඔහුගේ නම් අතරින් එක් නාමයක් මත හෝ ඔහුගේ ගුණාංග අතරින් එක් ගුණාංගයක් මත හෝ දිවුරා සිටීමෙන් හැර වෙනත් දිවුරුමක් වලංගු වන්නේ නැත.
- කඃත්තාබි තුමා මෙසේ පවසයි: "අල්ලාහ් ඔහු මත හෝ ඔහුගේ ගුණාංග මත දිවුරා සිටීමට නියෝග කර ඇත. ඔහු නියෝග කළ වත්පිළිවෙත් ඔහුගේ ගුණාංග නොවන බැවින් එලෙස දිවුරා සිටීම පිළිකුල් වේ. සැබැවින්ම ඔහු නියෝග කළ වත්පිළිවෙත් ඔහුගේ එක් නියෝගයක් පමණි. ඒවා ඔහු අනිවාර්ය කළ කරුණු අතරින් එකකි. ඒ අනුව ඒ අතර හා සර්වබලධාරී අල්ලාහ්ගේ නාම හා ගුණාංග අතර සමානතාවයක් විය හැකි බැවින් ඒ ආකාරයට දිවුරා සිටීම තහනම් කරන ලදී.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: අහෝ අල්ලාහ්! මාගේ මිනීවල නැමදුම් ලබන ස්මාරකයක් බවට පත් නොකරනු මැනව! තම නබිවරුන්ගේ මිනීවළවල් දේවස්ථාන ලෙස ගත් ජනයා කෙරෙහි අල්ලාහ්ගේ උදහස දැඩි විය.
- නබි වදන: කවරෙකු අල්ලාහ් නොවන වෙනත් දෙයක් මත දිවුරා සිටියේද, සැබැවින්ම ඔහු ප්රතික්ෂේප කළේය. එසේ නොමැති නම් ඔහු ආදේශ තැබුවේය.
- නබි වදන: නුඹලා වෙත මා බියවන වඩාත් බියකරු කරුණ වනුයේ: කුඩා ආදේශයයි. ඒ ගැන විමසනු ලැබූ විට එතුමා: ‘මුහුණිච්චාව’ යැයි පවසා සිටියහ.
- නබි වදන: අල්ලාහ් අනුමත කළ දෑ ඔවුන් තහනම් කර; පසු ව නුඹලා ද එය තහනම් නොකරන්නෙහුද? එමෙන්ම අල්ලාහ් තහනම් කළ දෑ ඔවුන් අනුමත කර; පසු ව නුඹලා ද එය අනුමත නොකරන්නෙහුද? එවිට මම ‘එසේය’ යැයි පිළිතුරු දුනිමි. ‘එයයි ඔවුනට නැමදුම් කිරීම’ යැයි පැවසීය.
- නබි වදන: සැබැවින්ම අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ගෙන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ‘නුෂ්රා’ (හෙවත් අඥාන කාලයේ සිදු කරන ලද) මන්ත්ර ගුරුකම් පිළිබඳ විමසන ලදී. එවිට එතුමා: එය ෂෙයිතාන්ගේ ක්රියාවන්ගෙන් එකකි’ යැයි පවසා සිටියහ.
- නබි වදන: අශුභවාදය තම අවශ්යතාවන් ඉටු කර ගැනීමෙන් කවරෙකු වළක්වාලන්නේ ද සැබැවින්ම ඔහු ආදේශ තැබීය. ඒ සඳහා ප්රතිකර්මය කුමක් දැ?යි ඔවුහු විමසූහ. එතුමා: ‘අල්ලාහුම්ම ලා හයිර ඉල්ලා හයිරක වලා තයිර ඉල්ලා තයිරක වලා ඉලාහ ගයිරක’ යැයි පැවසීමයි. (අහෝ දෙවිඳුනි! ඔබේ යහපත හැරෙන්නට වෙනත් යහපතක් නැත. ඔබේ අශුභවාදය හැරෙන්නට වෙනත් අශුභවාදයක් නොමැත. ඔබ හැර වෙනත් දෙවියෙකු නැත.)
- නබි වදන: අල්ලාහ්ට කිසිවකින් ආදේශ නොකර කවරෙකු ඔහු ව මුණ ගැසුණේ ද ඔහු ස්වර්ගයට පිවිසීය. කවරෙකු ඔහුට යමක් ආදේශ කර ඔහු ව මුණ ගැසුණේ ද ඔහු (අපා) ගින්නට පිවිසීය.