حديث: بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ

عَنْ عَبْدِ اللهِ بنِ عُمَر رضي الله عنهما قال: قال رسولُ الله صلى الله عليه وسلم:
«بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ: شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، وَإِقَامِ الصَّلَاةِ، وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ، وَحَجِّ الْبَيْتِ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 16]

از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما روایت است که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:
«بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ: شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، وَإِقَامِ الصَّلَاةِ، وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ، وَحَجِّ الْبَيْتِ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ» یعنی: «اسلام بر پنج [بنا] استوار است: شهادت دادن به اینکه معبودی [به‌حق] نیست جز الله، و اینکه محمد بنده و پیامبر اوست، و برپا داشتن نماز و پرداخت زکات و حج خانه [کعبه] و روزهٔ رمضان».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح مسلم - 16]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم اسلام را با پنج رکن آن به بنایی تشبیه کرده که بر این پنج رکن استوار است، و بقیهٔ خصلت‌های اسلام همانند کامل کننده‌های این بنیان هستند. نخستین این ارکان: شهادتین هستند: شهادت به لا اله الا الله و محمدا رسول الله، که این دو یک رکن به حساب می‌آیند، و از یکدیگر جدا نمی‌شوند، و بنده با اعتراف به یگانگی الله و شایستگی او به عبادت به یگانگی، و در حالی که به مقتضای آن عمل می‌کند و به رسالت محمد صلی الله علیه وسلم مؤمن است، و از وی پیروی می‌کند واین را به زبان می‌آورد. رکن دوم: برپا داشتن نماز است، یعنی نمازهای فرض پنج‌گانه در شبانه روز: نماز صبح و ظهر و عصر و مغرب و عشا، با شروط و ارکان و واجبات آن. رکن سوم: پرداخت زکات فرضى، و آن عبادتی است مالی که در هر مالی که به اندازهٔ مشخصی برسد در شرع واجب می‌گردد، و به مستحقان آن پرداخت می‌شود. رکن چهارم: حج، یعنی قصد مکه برای برپا داشتن مناسک از روی عبادت الله عزوجل. رکن پنجم: روزهٔ رمضان است، یعنی دست کشیدن از خوردن و نوشیدن و دیگر مُفطِرات به نیت عبادت الله، از طلوع فجر تا غروب خورشید.