حديث: انْظُرُوا إِلَى مَنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ، وَلَا تَنْظُرُوا إِلَى مَنْ هُوَ فَوْقَكُمْ، فَهُوَ أَجْدَرُ أَلَّا تَزْدَرُوا نِعْمَةَ اللهِ عَلَيْكُمْ». «به کسانی بنگرید که از نگاه امکانات دنیوی در مرتبه ی پایین تری از شما قرار دارند و متوجه کسانی نباشید که از امکانات بیشتری نسبت به شما برخوردارند؛ زيرا اين کار باعث می شود نعمت هايی را که الله متعال در اختیار شما قرار داده، حقير و ناچيز نشماريد

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضيَ اللهُ عنهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«انْظُرُوا إِلَى مَنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ، وَلَا تَنْظُرُوا إِلَى مَنْ هُوَ فَوْقَكُمْ، فَهُوَ أَجْدَرُ أَلَّا تَزْدَرُوا نِعْمَةَ اللهِ عَلَيْكُمْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 2963]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«انْظُرُوا إِلَى مَنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ، وَلَا تَنْظُرُوا إِلَى مَنْ هُوَ فَوْقَكُمْ، فَهُوَ أَجْدَرُ أَلَّا تَزْدَرُوا نِعْمَةَ اللهِ عَلَيْكُمْ». «به کسانی بنگرید که از نگاه امکانات دنیوی در مرتبه ی پایین تری از شما قرار دارند و متوجه کسانی نباشید که از امکانات بیشتری نسبت به شما برخوردارند؛ زيرا اين کار باعث می شود نعمت هايی را که الله متعال در اختیار شما قرار داده، حقير و ناچيز نشماريد».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح مسلم - 2963]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم به مسلمان امر نمود که در امور دنیا از قبیل مقام و مال و منزلت و... به کسانی که حالشان پایین و کم تر از اوست نگاه کند، و در امور دنیا به کسانی که از او بالاتر و بهتر هستند نگاه نکند، زیرا این نگاه پایین تر، سزاوارتر و شایسته تر است که نعمت های الله متعال را حقیر و کم نشمارید.

از فوائد حدیث

1. قناعت از والاترین اخلاق مؤمنان و نشانۀ رضایت از تقدیر الهی است.
2. ابن جریر گفت: این حدیثی است که همه اقسام خیر را شامل می شود؛ زیرا هرگاه انسان کسی را ببیند که در امور دنیا از او بهتر و زیادتر است، نفسش مثل آن می خواهد، و از نعمت های الله متعال که نزدش هست را حقیر و کوچک می شمارد، و برای افزودن آن حرص می ورزد تا همردیف و یا نزدیک او قرار گیرد، این همان چیزی است که در بیشتر مردم یافت می شود، اما اگر در امور دنیا به کسی که از او پست تر هست بنگرد، نعمت الله متعال بر او نمایان می شود، پس به آن شکر نموده و تواضع می کند، و در آن نیکی می کند.