ھەدىس: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئاللاھنى ھەر قانداق ۋاقىتتا ئەسلەيتتى

عن عائشة رضي الله عنها قالت: «كان النبي صلى الله عليه وسلم يذكر الله على كل أحْيَانِه».
[صحيح] - [رواه مسلم والبخاري معلقا. للفائدة: التعليق حذف الإسناد]

ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھادىن مۇنداق رىۋايەت قىلىندى: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ھەرقانداق ۋاقىتتا ئاللاھنى ئەسلەيتتى
سەھىھ(بەش شەرت تولۇق بولغادا ھەدىس سەھىھ بولىدۇ) - بۇ ھەدىسنى بۇخارى كەسكىن پېئىلىغا تايىنىپ"سەھىھۇل بۇخارى" نامنلىق ئەسىرىدە (تەئلىيق) رىۋايەت قىلغان

شەرھىسى

ھەدىسنىڭ مەنىسى: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئاللاھ تائالانى دائىم ياد ئېتىپ تۇراتتى، زىكىرنىڭ ھەممە تۈرلىرى بىلەن، تەسبىھ، تەھلىل، تەكبىر، ھەمدۇ-سانالار بىلەن ئەسلەيتتى، قۇرئان تىلاۋەت قىلىشمۇ زىكىرنىڭ جۈملىسىدىن ھېسابلىنىدۇ، چۈنكى قۇرئان ئاللاھنىڭ زىكرىدىن، بەلكى ئۇ زىكىرنىڭ تۈرلىرىنىڭ ئەڭ ئەۋزىلى ھېسابلىنىدۇ، «ھەرقانداق ھالەتتە ئەسلەيتتى»، يەنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئاللاھنى ھەممە ۋاقىتتا ئەسلەيتتى، تاھارىتى بولسۇن ياكى بولمىسۇن، ھەتتا چوڭ تاھارەت ئېلىشقا تېگىشلىك ھالەتتىمۇ شۇنداق قىلاتتى، لېكىن بەزى ئۆلىمالار زىكىرنىڭ ئارىسىدىن جۇنۇپلۇق ھالەتتە قۇرئان تىلاۋەت قىلىنمايدىغانلىقىنى ئايرىۋالدى، چۈنكى جۇنۇپ كىشى جۇنۇپلۇق ھالىتىدە يادقىمۇ ياكى قاراپمۇ مۇتلەق قۇرئان ئوقۇمايدۇ، بۇ توغۇرسدا ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنغان ھەدىستە ئۇ: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام جۇنۇپ بولۇپ قالمىغان ھەرقانداق ھالەتتە بىزگە قۇرئان تىلاۋەت قىلىپ بېرەتتى دېگەن، بۇ ھەدىسنى ئىمام ئەھمەد ۋە باشقا تۆت سۈننەت كىتابى ساھىبلىرى رىۋايەت قىلغان. ئۆلىمالار ھەيىزدار ئايال بىلەن نىپاسدار ئاياللارمۇ بۇ ھۆكۈمدە جۇنۇپ كىشىگە قېتىلامدۇ؟ دېگەن مەسىلىدە ئىختىلاپ قىلىشتى، كۈچلۈكرەك قاراشتا ئۇلارمۇ شۇ ھالەتتە قۇرئاننى يادقا ئوقۇسا بولىدۇ، چۈنكى ئۇلارنىڭ ھەيز-نىپاسلىق ۋاقتى ئۇزۇن بولىدۇ، جۇنۇپقا ئوخشاش ئىختىيارلىق ئۇلارنىڭ قولىدا ئەمەس دەيدۇ، ھەر قانداق ھالەتتە قۇرئان تىلاۋەت قىلىش دۇرۇس بولىدۇ دېگەن سۆزدىن: چوڭ-كىچىك تەرەت سۇندۇرىۋاتقان، جىنسى مۇناسىۋەت قىلىۋاتقان شۇنىڭدەك قۇرئاننىڭ ئۇلۇغلىقىغا لايىق كەلمەيدىغان ھاجەتخانا، سۇخانا قاتارلىق جايلاردا قۇرئان ئوقۇش توغرا بولمايدۇ، شەيىخ ئىبنى باز پەتىۋالار مەجمۇئەسى 10_توم 147_بەت، تەۋزىھۇل ئەھكام 1_توم 315_بەت، تەسھىلىيل ئىلمام 1_توم 201_بەت