Hadis: Başka bir gölgenin bulunmadığı kıyamet gününde Allah Teâlâ, yedi insanı, arşının gölgesinde barındıracaktır

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«سَبْعَةٌ يُظِلُّهُمُ اللَّهُ تَعَالَى فِي ظِلِّهِ يَوْمَ لاَ ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ: إِمَامٌ عَدْلٌ، وَشَابٌّ نَشَأَ فِي عِبَادَةِ اللَّهِ، وَرَجُلٌ قَلْبُهُ مُعَلَّقٌ فِي المَسَاجِدِ، وَرَجُلاَنِ تَحَابَّا فِي اللَّهِ، اجْتَمَعَا عَلَيْهِ وَتَفَرَّقَا عَلَيْهِ، وَرَجُلٌ دَعَتْهُ امْرَأَةٌ ذَاتُ مَنْصِبٍ وَجَمَالٍ فَقَالَ: إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ، وَرَجُلٌ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فَأَخْفَاهَا حَتَّى لاَ تَعْلَمَ شِمَالُهُ مَا تُنْفِقُ يَمِينُهُ، وَرَجُلٌ ذَكَرَ اللَّهَ خَالِيًا، فَفَاضَتْ عَيْنَاهُ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 1423]

Bu tercümenin daha fazla incelenmesi ve araştırılması gerekiyor.

Ebû Hureyre -radıyallahu anh-'dan rivayet edildiğine göre Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
«Başka bir gölgenin bulunmadığı kıyamet gününde Allah Teâlâ, yedi insanı, arşının gölgesinde barındıracaktır: Adil devlet başkanı, Allah'a kulluk ederek temiz bir hayat içinde serpilip büyüyen genç, kalbi mescitlere bağlı Müslüman, birbirlerini Allah için sevip buluşmaları da ayrılmaları da Allah için olan iki insan, güzel ve mevki sahibi bir kadının beraber olma isteğine "Ben Allah'tan korkarım" diye yaklaşmayan yiğit, sağ elinin verdiğini sol elinin bilemeyeceği kadar gizli sadaka veren kimse, tenhada Allah'ı anıp göz yaşı döken kişi.»
[Sahih Hadis] - [Muttefekun Aleyh] - [صحيح البخاري - 1423]

Şerh

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- kendi gölgesinden başka hiçbir gölgenin bulunmadığı günde, Allah Teâlâ'nın, Arş'ının gölgesinde gölgelendireceği yedi Mümin sınıfını müjdelemiştir: Birincisi: Kendisi adil olan ve fasık olmayan, tebaası arasında adaletli olan ve haksız olmayan bir yönetici. O, en büyük otoriteye sahip olandır ve Müslümanların her türlü işinden sorumlu olan ve bu işte adaletli olan herkes O'na dahildir. İkincisi: Allah'a ibadetle yetişmiş, gençliğini ve enerjisini bu yolda harcayıp ölene kadar ibadetle geçirmiş genç adam. Üçüncüsü: Kalbi mescide bağlı olan kimse. Eğer orayı terk ederse, sürekli camide bulunma sevgisinin aşırılığı ve camiye sık sık gitmesi ve kalbinde orada bulunma arzusunun devam etmesi sebebiyle, bedenine bir şey olsa ve mescidin dışında olsa bile, oraya geri döner. Dördüncüsü: Birbirlerini Allah için gerçekten seven, birbirlerine olan sevgilerini din adına sürdüren, dünyevi bir engel yüzünden birbirlerinden ayrılmayan, ister gerçekten beraber olsunlar (aynı yerde yaşasınlar) ister olmasınlar, ölüm onları ayırana kadar birbirlerini seven iki kişi. Beşincisi: Bir adama ahlaksız bir eylemde bulunmak için bir kadının zina teklifinde bulunması ve kadın asil bir soy, şeref, statü, zenginlik ve güzelliğe sahiptir. Adam onu reddetti ve ona şöyle dedi: Ben Allah'tan korkarım. Altıncısı: Az veya çok sadaka veren, bunu gösteriş yapmadan, hatta sol elinin sağ elinin verdiğini göremeyeceği şekilde gizleyen kimse. Yedincisi: İnsanlardan uzak bir halde, kalbiyle veya diliyle Allah'ı zikreden, Allah Teâlâ korkusundan ve saygısından dolayı gözlerinden yaşlar akan kimse.

Hadisten Çıkarılan Hükümler

1. Bahsedilen yedi sınıf insanın faziletleri ve onları örnek almak teşvik edilmiştir.
2. İbn Hacer -rahimehullah- onun “Onun gölgesinde” ifadesi hakkında şöyle demiştir: “Konunun gölgesinden kastedildiği söylenmiştir ki, Said b. Mansûr’un rivayetine göre Selman hadisi, hasen bir senetle buna işaret etmektedir: “Allah, yedi kişiyi arşının gölgesinde gölgelendirecektir.”
3. İbn Hacer -rahimehullah- şöyle demiştir: Adil kişinin en güzel yorumu, onun aşırılık ve noksanlık olmaksızın Allah'ın her şeyi yerli yerine koyma emrine uyan kişi olmasıdır. Adil yöneticiyi, faydasının genel olmasından dolayı ilk olarak zikretmiştir.
4. Bir namazdan sonra bir sonraki namazı beklemenin fazileti.
5. Nevevî -rahimehullah- şöyle demiştir: İnsanların birbirlerini Allah için sevmeleri teşvik edilmiş ve O'nun büyük fazileti açıklanmıştır.
6. Mevki ve güzellik, insanların çok arzuladığı ve bunlara düşkün olduğu, ayrıca bunların elde edilmesinin zor olduğu için öne çıkarılmıştır.
7. En iyi sadaka, gizli tutulan ve gösterişten uzak olandır. Ancak, gösterişten uzak olmak ve başkalarını harcamaya teşvik etmek, başkalarının da kendilerini örnek almalarını sağlamak ve İslam'ın şiarlarını göstermek amacıyla sadaka ve zekâtı aleni olarak vermek caizdir.
8. Bu yedi sınıf insan, Allah Teâlâ'ya karşı samimiyetleri ve nefsi arzularına muhalefetleri sayesinde bu nimete kavuşmuşlardır.
9. “Allah’ın onları gölgelendireceği” sözü: Bunları bu sayıyla sınırlamak kastedilmemiş, bilakis hadiste geçen diğer sınıflar, Allah’ın arşının gölgesinde gölgelendireceği kişiler arasında zikredilmiştir.
10. İbn Hacer -rahimehullah- şöyle demiştir: Bu hadiste zikredilen erkeklerin bir manası yoktur. Bilakis kadınlar da onlarla, yani erkeklerle birlikte zikredilen işlere dahil olurlar. Ancak adil yöneticiden maksat devlet başkanıdır. Aksi takdirde kadın çocukları olduğunda bu bahsedilen vasfa dahil olabilir. Çocuklarına karşı adil davranabilir, camide oturma özelliği bunun dışındadır. Zira kadının evinde kıldığı namaz, camide kıldığı namazdan daha hayırlıdır. Bunun dışında, kadınlar da bu özelliklerde erkeklere ortak olurlar. Örnek olarak bir kadının davet ettiği adam örneğinde olduğu gibi, bunun benzeri yakışıklı bir kralın davet ettiği ve ihtiyacı olduğu halde Allah Teâlâ korkusundan zinadan kaçınan bir kadın da aynıdır.