حديث: لَوْ يَعْلَمُ المَارُّ بَيْنَ يَدَيِ المُصَلِّي مَاذَا عَلَيْهِ لَكَانَ أنْ يَقِفَ أرْبَعِينَ خَيْراً لَهُ مِنْ أنْ يَمُرَّ بَيْنَ يَدَيْهِ

عَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ، أَنَّ زَيْدَ بْنَ خَالِدٍ الْجُهَنِيَّ رَضيَ اللهُ عنه، أَرْسَلَهُ إِلَى أَبِي جُهَيْمٍ رَضيَ اللهُ عنه، يَسْأَلُهُ مَاذَا سَمِعَ مِنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي الْمَارِّ بَيْنَ يَدَيِ الْمُصَلِّي؟ قَالَ أَبُو جُهَيْمٍ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«لَوْ يَعْلَمُ الْمَارُّ بَيْنَ يَدَيِ الْمُصَلِّي مَاذَا عَلَيْهِ لَكَانَ أَنْ يَقِفَ أَرْبَعِينَ خَيْرًا لَهُ مِنْ أَنْ يَمُرَّ بَيْنَ يَدَيْهِ» قَالَ أَبُو النَّضْرِ: لَا أَدْرِي قَالَ: أَرْبَعِينَ يَوْمًا أَوْ شَهْرًا أَوْ سَنَةً؟
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 507]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از بسر بن سعید روایت است که، زید بن خالد جهنی رضی الله عنه او را نزد ابوجهیم رضی الله عنه فرستاد، و از او پرسید که از رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد کسی که از جلوی نمازگزار عبور می کند؟ ابوجهیم گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«لَوْ يَعْلَمُ المَارُّ بَيْنَ يَدَيِ المُصَلِّي مَاذَا عَلَيْهِ لَكَانَ أنْ يَقِفَ أرْبَعِينَ خَيْراً لَهُ مِنْ أنْ يَمُرَّ بَيْنَ يَدَيْهِ»، «اگر کسی که از جلوی نمازگزار می گذرد، می دانست با اين کار چقدر گنه کار می شود، چنانچه چهل- روز يا ماه يا سال- توقف می کرد، برايش بهتر از آن بود که از جلوی نمازگزار عبور کند». ابو النضر می گوید: نمی دانم گفت: چهل روز یا ماه یا سال؟
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح مسلم - 507]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم از عبور کردن از جلوی کسی که نماز فرض و یا نفلی می‌خواند هشدار داد، و اگر کسی که عمداً این کار را انجام دهد بداند با این کار چه گناهی به او می رسد؛ او ایستادن برای مدت چهل را انتخاب می نمود؛ این ایستادن برای او بهتر است از عبور کردن از جلوی نماز. ابوالنضر راوی حدیث می گوید: نمی دانم آیا گفت: چهل روز، و یا چهل ماه، و یا چهل سال.

از فوائد حدیث

1. تحریم عبور از جلوی نمازگزار در صورت نداشتن ستره، و یا عبور از میان نمازگزار و ستره در صورت که جلو او ستره باشد.
2. ابن حجر می گوید: در تحدید آن اختلاف است، گفته شده كه بين نمازگزار و مقدار مکان سجده، و گفته شده که بین نماز گزار و عبور کننده به مقدار سه گز فاصله باشد، و گفته شده که بین او و عبور کننده به مقدار پرتاب سنگ فاصله باشد.
3. سیوطی می گوید: مراد از عبور این است که از جلوی او بگونۀ عرضی عبور کند، اما اگر از جلوی او به سمت قبله حرکت کند، شامل تهدید نمی شود.
4. نمازگزار بهتر است در مسیرهای مردم یا در جاهایی که باید از آن عبور کنند نماز نخواند، تا نمازش را در معرض نقصان قرار ندهد، و یا رهگذران را در معرض گناه قرار دهد، او باید بین خود و عابران ستره و مانعی بگذارد.
5. از آن چنین برداشت می شود که گناه ناشی از نافرمانی در آخرت، هر چند کوچک باشد، از هر سختی در دنیا بزرگتر است، هر چقدر هم که شدید باشد.