حديث: خَيْرُكُمْ قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ

عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«خَيْرُكُمْ قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ» قَالَ عِمْرَانُ: لاَ أَدْرِي أَذَكَرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بَعْدُ قَرْنَيْنِ أَوْ ثَلاَثَةً، قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِنَّ بَعْدَكُمْ قَوْمًا يَخُونُونَ وَلاَ يُؤْتَمَنُونَ، وَيَشْهَدُونَ وَلاَ يُسْتَشْهَدُونَ، وَيَنْذِرُونَ وَلاَ يَفُونَ، وَيَظْهَرُ فِيهِمُ السِّمَنُ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2651]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از عمران بن حصین رضی الله عنهما روایت است که گفت: پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«خَيْرُكُمْ قَرْنِي، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ، ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ»، «بهترین اهل قرن، قرن من است، سپس آنان که پس از آنانند، سپس آنان که پس از آنانند» عمران گفت: نمی دانم که پیامبر صلی الله علیه وسلم دو قرن و یا سه قرن را یاد نمود، پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «إِنَّ بَعْدَكُمْ قَوْمًا يَخُونُونَ وَلاَ يُؤْتَمَنُونَ، وَيَشْهَدُونَ وَلاَ يُسْتَشْهَدُونَ، وَيَنْذِرُونَ وَلاَ يَفُونَ، وَيَظْهَرُ فِيهِمُ السِّمَنُ». «بعد از شما کسانی خواهند بود که خیانت می کنند و مورد اعتماد نمی باشند، گواهی می دهند، در حالی که از آنان گواهی خواسته نمی شده باشد، و نذر می کنند اما به آن وفا نمی کنند، و در میان آنان فربه و چاقی پخش می شود».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح بخاری - 2651]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرمایند که بهترین طبقه مردمی که در یک عصر جمع شده اند، طبقه ای است که رسول الله صلی الله علیه وسلم و یارانش در آن قرار دارند، سپس کسانی از مؤمنانى كه با صحابه ديدار كردند ولی رسول الله را ملاقات نكرده اند، سپس کسانی که پس از آنان که اتباع تابعین هستند، و صحابی در ذکر کسانی که در قرن چهارم قرار دارند تردد نمود. سپس وی صلی الله علیه وسلم فرمودند: بعد از آنان کسانی هستند که خیانت می کنند و مردم به آنان اعتماد نمی کنند، قبل از اینکه از آنها گواهی دادن خواسته شود گواهی می دهند، و نذر می کنند اما به آن وفا نمی کنند، و در خوردن و نوشیدن فراخی می آورند تا این که چاقی در میان آنان بروز کند.

از فوائد حدیث

1. بهترین قرن و نسل در تمام عمر دنیا، قرنی است که پیامبر صلی الله علیه وسلم و یارانش می زیستند، در صحیح بخاری از او صلی الله علیه وسلم که فرمود: "بعثت من خير قرون بني آدم قرنًا فقرنًا، حتى كنت من القرن الذي كنت فيه".
2. «من در بهترین قرن بنی آدم قرن پس از قرن مبعوث شده ام، حتی این که از قرنی بودم که در آن بودم».
3. ابن حجر گفت: این حدیث ایجاب می کند که صحابه بهتر از تابعین، و تابعین از اتباع تابعین بهترند، اما آیا این برتری نسبت به مجموع است و یا افراد؟ محل بحث است، اما جمهور علما بر گزینۀ دوم میلان دارند.
4. اشاره به ضرورت پیروی از راه سه قرن اول؛ هر که زمانش نزدیک به زمان نبوت باشد، از برتریت، علم، پیروی و اتباع از هدی پیامبر صلی الله علیه وسلم سزاوارتر هستند.
5. نذر: عبارت است از الزام شخص مکلف خود را به چیزی که شرع او را به آن مکلف ننموده باشد به قولی که به آن دلالت کند.
6. نکوهش خیانت، عمل نکردن به نذر و دلبستگی به دنیا.
7. نکوهش گواهی دادن بدون این که از او گواهی خواسته شود اگر صاحب حق آن را بداند، ولی اگر نداند زیر این فرمودۀ رسول الله صلی الله علیه وسلم قرار می گیرد:
8. «ألا أخبركم بخير الشهداء الذي يأتي بشهادته قبل أن يسألها» رواه مسلم.
9. «آیا شما را از بهترین گواهان خبر ندهم، این که قبل از خواستن گواهی، شهادت بدهد».