حديث: لَقَدْ طَافَ بِآلِ مُحَمَّدٍ نِسَاءٌ كَثِيرٌ يَشْكُونَ أَزْوَاجَهُنَّ، لَيْسَ أُولَئِكَ بِخِيَارِكُمْ». «زنان زيادی نزد خانواده ی محمد آمده اند و از شوهران خود شکايت دارند؛ چنين مردانی بهترين های شما نيستند

عَنْ إِيَاسِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي ذُبَابٍ رَضيَ اللهُ عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«لَا تَضْرِبُوا إِمَاءَ اللَّهِ» فَجَاءَ عُمَرُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: ذَئِرْنَ النِّسَاءُ عَلَى أَزْوَاجِهِنَّ، فَرَخَّصَ فِي ضَرْبِهِنَّ، فَأَطَافَ بِآلِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نِسَاءٌ كَثِيرٌ يَشْكُونَ أَزْوَاجَهُنَّ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «لَقَدْ طَافَ بِآلِ مُحَمَّدٍ نِسَاءٌ كَثِيرٌ يَشْكُونَ أَزْوَاجَهُنَّ، لَيْسَ أُولَئِكَ بِخِيَارِكُمْ».
[صحيح] - [رواه أبو داود وابن ماجه] - [سنن أبي داود: 2146]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از اِياس بن عبدالله بن ابی ذباب رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمودند:
«لاَ تَضْربُوا إِمَاءَ اللَّهِ»: «کنيزان الله (يعنی همسران خود) را نزنيد». پس از چندی عمر رضی الله عنه نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد و گفت: زنان در برابر شوهران خود گستاخ شده اند. لذا رسول الله صلى الله عليه وسلم درباره ی تنبيه زنان اجازه داد. ديری نپاييد که زنان زيادی به خانه های همسران رسول الله صلى الله عليه وسلم آمدند و از شوهران خود شکايت داشتند که رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «لَقَدْ طَافَ بِآلِ مُحَمَّدٍ نِسَاءٌ كَثِيرٌ يَشْكُونَ أَزْوَاجَهُنَّ، لَيْسَ أُولَئِكَ بِخِيَارِكُمْ». «زنان زيادی نزد خانواده ی محمد آمده اند و از شوهران خود شکايت دارند؛ چنين مردانی بهترين های شما نيستند».
[صحیح] - - [سنن ابو داود - 2146]

توضیح

رسول الله صلی الله علیه وسلم از اینکه مردی همسرش را بزند نهی می کند؛ پس از مدتی عمر رضی الله عنه آمده و به رسول الله صلی الله علیه وسلم می گوید: زنان نسبت به شوهران شان گستاخ شده و جرأت پیدا کرده و نافرمانی می کنند. این بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم به زدن آنان در صورت نیاز و وجود سبب آن از قبیل نافرمانی و موارد مشابه، اجازه داد به شرطی که نه چندان سخت باشد. بعد از آن زنانی به همسران رسول الله صلی الله علیه وسلم مراجعه نموده و از زدن سخت شوهران شان و سوء استفاده از این رخصت شکایت نمودند؛ لذا رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: مردانی که زنان شان را به سختی می زنند، بهترین شما نیستند.

از فوائد حدیث

1. فضیلت رفتار نیک با زنان، و اینکه صبور بودن با آنها و چشم پوشی از آنچه انجام می دهند بهتر از زدن آنهاست.
2. و به همین دلیل الله متعال زدن را آخرین مراحل درمان نشوز و نافرمانی قرار داده است: «وَاللاَّتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ»[النساء: 34]، «و [ای شوهران،] به زنانی که از نافرمانی شان بیم دارید، پند و اندرز دهید؛ [اگر فرمانبردار نشدند،] در بستر از آنان دوری کنید [و اگر تأثیر نکرد،] آنان را [چنانکه سخت نباشد] بزنید». و این سه مرحله به ترتیب می باشند نه اینکه هر سه باهم به کار گرفته شوند؛ بنابراین ابتدا نصیحت و پند و اندرز و یادآوری مورد استفاده قرار می گیرد، اگر مفید بود که الحمدلله؛ اما اگر فایده ای نداشت، گزینه ی بعدی جدا کردن بستر خواب می باشد؛ و اگر این مورد هم سودی نداشت، گزینه ی تنبیه بدنی جهت ادب نمودن وی و نه تنبیه بدنی از روی انتقام، می باشد.
3. مرد در خانۀ خود مسول است، پس باید آنان را تربیت کند و با خرد و اندرز نیکو تهذیب نماید.
4. جواز مراجعه نمودن به عالم در مورد فتوا اش؛ برای دانستن عواقب و نتیجه آن.
5. جواز شکایت کردن به امیر، زعیم یا عالم، اگر ضرری به شکایت کننده برسد.