ဟဒီးဆ်: အို - လူသားအပေါင်းတို့ မုချဧကန်အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်သည် အမိုက်ခေတ်၏မာန်မာနထောင်လွှားမှုနှင့် ၎င်းခေတ်၏ဘိုးဘေးတို့ဖြင့်ဂုဏ်တုဂုဏ်ပြိုင်ပြုခြင်းတို့အား အသင်တို့ထံမှဖယ်ရှားတော်မူလိုက်လေပြီ။

عن ابن عمر أن رسول الله صلى الله عليه وسلم خطب الناس يوم فتح مكة، فقال: يا أيها الناس، إن الله قد أذهب عنكم عُبِّيَّة الجاهلية وتعاظمها بآبائها، فالناس رجلان: بَرٌّ تقيٌّ كريم على الله، وفاجر شقيٌّ هيِّن على الله، والناس بنو آدم، وخلق الله آدم من تراب، قال الله: {يا أيها الناس إنا خلقناكم من ذكر وأنثى وجعلناكم شعوبا وقبائل لتعارفوا إن أكرمكم عند الله أتقاكم إن الله عليم خبير}.
[صحيح] - [رواه الترمذي وابن حبان]

အိဗ်နုအုမရ်(ရဿွိယလ္လာဟုအန်ဟုမာ)က ဆင့်ပြန်ခဲ့သည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏ ရစူလ်တမန်တော်(ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်းဟိဝစလ္လမ်)သည် မက္ကဟ်မြို့ကို အောင်နိုင်သောနေ့တွင် လူတို့အားခွသ်ဗဟ်မိန့်ခွန်း ပြောကြားတော်မူခဲ့သည်။ ကိုယ်တော်က အမိန့်ရှိသည်မှာ အို - လူသားအပေါင်းတို့ မုချဧကန်အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်သည် အမိုက်ခေတ်၏ မာန်မာနထောင်လွှားမှုနှင့် ၎င်းခေတ်၏ဘိုးဘေးတို့ဖြင့် ဂုဏ်တုဂုဏ်ပြိုင်ပြုခြင်းတို့အား အသင်တို့ထံမှဖယ်ရှားတော်မူလိုက်လေပြီ။ သို့ဖြစ်ပေရာ လူသည်နှစ်မျိုးသာရှိသည်။ ကောင်းမြတ်သောအကျင့်သီလရှိပြီး အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်အား ကြောက်ရွံ့ရိုသေအမိန့်နာခံသူနှင့် အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏အမိန့်ကိုဖီဆန်သော နဖူးစာဆိုးသည့်သေးသိမ်သူတို့ဖြစ်သည်။ လူသားအားလုံးသည် အာဒမ်(အလိုင်းဟိစ္စလာမ်)၏ သားမြေးများပင်ဖြစ်ကြသည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်သည် အာဒမ်(အလိုင်းဟိစ္စလာမ်)အား မြေကြီးဖြင့် ဖန်ဆင်းတော်မူခဲ့သည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်မိန့်တော်မူသည်မှာ (အို - လူခပ်သိမ်းတို့၊ ဧကန်မလွဲ ငါအရှင်မြတ်သည် အသင်တို့အား ယောက်ျားတစ်ယောက်၊ မိန်းမ တစ်ယောက်မှ (စတင်)ဖန်ဆင်းတော်မူခဲ့၏။ ထို့ပြင် ငါအရှင်မြတ်သည် အသင်တို့အချင်းချင်း တစ်ဦးကိုတစ်ဦး ခွဲခြားသိမြင်မှတ်မိကြအံ့သောငှာ၊ လူမျိုးစုအသီးသီး မျိုးနွယ်အသွယ်သွယ် ပြုလုပ်တော်မူခဲ့၏။ ဧကန်စင်စစ် အသင်တို့အနက် (အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်အား) အကြောက်ရွံ့ဆုံး၊ အပြစ်များမှ အများဆုံး ကြဉ်ရှောင်သောသူသည်သာလျှင် အလ္လာဟ်အရှင်မြတ် အထံတော်၌အမြင့်မြတ်ဆုံးသောသူဖြစ်၏။ စင်စစ်တစ်မူကား အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်သည် အသိတော်မူဆုံး၊ အကြားတော်မူဆုံးအရှင် ဖြစ်တော်မူပေသတည်း။) စူရဟ် အလ်ဟုဂျုရာသ်-(၄၉:၁၃)
ဤဟဒီးဆ်သည် ဆွဟီးဟ် အဆင့်ရှိသည်။ - သိရ်မိဇီကျမ်း။

ရှင်းလင်းချက်

တမန်တော်မြတ်(ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်းဟိဝစလ္လမ်)သည် မက္ကဟ်မြို့ကိုအောင်နိုင်သောနေ့တွင် လူတို့အား ခွသ်ဗဟ် မိန့်ခွန်းပြောကြားတော်မူခဲ့သည်။ ကိုယ်တော်က အမိန့်ရှိသည်မှာ အို-လူသားအပေါင်းတို့ မုချဧကန်အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်သည် အမိုက်ခေတ်၏မာန်မာနထောင်လွှားမှုနှင့် ၎င်းခေတ်၏ ဘိုးဘေးတို့ဖြင့်ဂုဏ်တုဂုဏ်ပြိုင်ပြုခြင်းတို့အား အသင်တို့ထံမှဖယ်ရှားတော်မူလိုက်လေပြီ။ သို့ဖြစ်ပေရာ လူသည်နှစ်မျိုးသာရှိသည်။ ပထမတစ်မျိုးမှာ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်ထံတော်ပါးတွင်ကောင်းမြတ်သောအကျင့်သီလရှိပြီး အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်အား ကြောက်ရွံ့ရိုသေအမိန့်နာခံသောမုအ်မင်န်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် မိမိလူမျိုးထဲတွင် ဂုဏ်သရေရှိသူ မဖြစ်လျှင်လည်း ၎င်းအားချစ်ခင်ကာ ဂုဏ်ပေးလေးစားရမည်။ ဒုတိယတစ်မျိုးမှာ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏အမိန့်ကိုဖီဆန်သော နဖူးစာဆိုးသည့် သေးသိမ်သူဖြစ်သည်။၎င်းသည် မိမိ၏မိသားစုတွင် ဂုဏ်သိက္ခာရှိပြီး အဆင့်အတန်းမြင့်မားသူဖြစ်နေလျှင်လည်း ထိုသို့သောသူအပေါ် အမုန်းထားကာ ရှောင်ရှားရမည်။ လူသားအားလုံးသည် အာဒမ်(အလိုင်ဟိစ္စလာမ်)၏ သားမြေးများပင်ဖြစ်ကြသည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်သည် အာဒမ်(အလိုင်ဟိစ္စလာမ်)အားမြေကြီးဖြင့် ဖန်ဆင်းတော်မူခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်၍ မိမိ၏ဇစ်မြစ်က မြေကြီးဖြစ်နေသူအနေဖြင့် မာန်မာနမထောင်လွှားသင့်ပေ။ ထို့နောက် ကိုယ်တော်မြတ်(ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်းဟိဝစလ္လမ်)သည် အထက်ပါအာယသ်တော်အားရွတ်ဖတ်တော်မူခဲ့သည်။ ၎င်းအာယသ်တော်က လူသားများအကြား တစ်ဦးကတစ်ဦးထက်သာပိုမြင့်မြတ်မှုအား တိုင်းတာသည့် စံနှုန်းအစစ်အမှန်မှာ သက္ကဝါတရားရှိခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း ညွှန်ပြထားသည်။ သက္ကဝါတရားရှိသူသည်သာလျှင် အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်ထံတော်ပါး၌ အမြင့်မြတ်ဆုံးသူဖြစ်သည်။