بروز رسانی: كُلُّ سُلاَمَى مِنَ النَّاسِ عَلَيْهِ صَدَقَةٌ

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«كُلُّ سُلاَمَى مِنَ النَّاسِ عَلَيْهِ صَدَقَةٌ، كُلَّ يَوْمٍ تَطْلُعُ فِيهِ الشَّمْسُ يَعْدِلُ بَيْنَ الِاثْنَيْنِ صَدَقَةٌ، وَيُعِينُ الرَّجُلَ عَلَى دَابَّتِهِ فَيَحْمِلُ عَلَيْهَا أَوْ يَرْفَعُ عَلَيْهَا مَتَاعَهُ صَدَقَةٌ، وَالكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ صَدَقَةٌ، وَكُلُّ خُطْوَةٍ يَخْطُوهَا إِلَى الصَّلاَةِ صَدَقَةٌ، وَيُمِيطُ الأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ صَدَقَةٌ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2989]

از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند:
«كُلُّ سُلاَمَى مِنَ النَّاسِ عَلَيْهِ صَدَقَةٌ، كُلَّ يَوْمٍ تَطْلُعُ فِيهِ الشَّمْسُ يَعْدِلُ بَيْنَ الِاثْنَيْنِ صَدَقَةٌ، وَيُعِينُ الرَّجُلَ عَلَى دَابَّتِهِ فَيَحْمِلُ عَلَيْهَا أَوْ يَرْفَعُ عَلَيْهَا مَتَاعَهُ صَدَقَةٌ، وَالكَلِمَةُ الطَّيِّبَةُ صَدَقَةٌ، وَكُلُّ خُطْوَةٍ يَخْطُوهَا إِلَى الصَّلاَةِ صَدَقَةٌ، وَيُمِيطُ الأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ صَدَقَةٌ»: «بر هر مفصلی از مفصل‌های انسان صدقه‌ای لازم است. هر روزی که خورشید در آن طلوع می‌کند و [شخص] بین دو نفر عدالت برقرار می‌کند، صدقه است؛ و اینکه شخصی را در سوار شدن بر حیوانش کمک می‌کند یا متاعش را برای او که بر مَرکَبش نشسته بلند می‌کند، صدقه است؛ و سخن نیک صدقه است و هر قدمی که به سوی نماز برمی‌دارد صدقه‌ است و برداشتن سبب آزار و اذیت از راه مردم صدقه است».
[صحیح است] - [متفق علیه] - [صحيح البخاري - 2989]

شرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بیان نموده‌اند که بر هر مسلمان مُکلّف در هر شبانه‌روز به اندازهٔ تعداد مفاصل استخوان‌هایش صدقه‌ای از روی شکرگزاریِ الله تعالی که به او عافیت بخشیده و برای استخوان‌هایش مفاصلی قرار داده تا آنها را باز و بسته کند، لازم است. این صدقه با هر کار نیکی قابل انجام است و محدود به بخشیدن مال نیست، از جمله: دادگری و اصلاح میان دو شخصی که با هم اختلاف دارند صدقه است؛ و کمک کردن به کسی که نمی‌تواند سوار مرکبش شود یا بلند کردن وسایلش به او که بر روی مرکب نشسته صدقه است؛ و سخن نیک از جمله ذکر و دعا و سلام و دیگر سخنان نیک صدقه است؛ و هر گامی که به سوی نماز برمی‌داری صدقه است؛ و برداشتن هر چیزی از سر راه که باعث آزار دیگران می‌شود صدقه است.

از نکات این حدیث

1. ترکیب استخوان‌های آدمی و سلامت آن از بزرگ‌ترین نعمت‌های الله تعالی به اوست، بنابراین هر استخوانی نیازمند صدقه‌ای است تا شکر آن نعمت انجام شود.
2. ترغیب به تجدید روزانهٔ شکر برای دوام نعمت.
3. ترغیب به مداومت بر نوافل و صدقات به شکل روزانه.
4. فضیلت اصلاح روابط مردم.
5. تشویق به کمک کردن به برادر مسلمان؛ زیرا این یاری دادن و کمک نمودن خود صدقه است.
6. تشویق به حضور در جماعات و پیاده رفتن به سوی مساجد و آباد کردن مساجد با این کار.
7. وجوب محترم شمردن راه‌های مسلمانان با دور نمودن هر آنچه به آنان آزار یا زیان می‌رساند.