Hadith: “Quả thật, Allah, Đấng Toàn Năng và Uy Nghi, không hề ngủ, và Ngài không thể ngủ

عَنْ أَبِي مُوسَى رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَامَ فِينَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِخَمْسِ كَلِمَاتٍ، فَقَالَ:
«إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ لَا يَنَامُ، وَلَا يَنْبَغِي لَهُ أَنْ يَنَامَ، يَخْفِضُ القِسْطَ وَيَرْفَعُهُ، يُرْفَعُ إِلَيْهِ عَمَلُ اللَّيْلِ قَبْلَ عَمَلِ النَّهَارِ، وَعَمَلُ النَّهَارِ قَبْلَ عَمَلِ اللَّيْلِ، حِجَابُهُ النُّورُ -وَفِي رِوَايَةٍ: النَّارُ- لَوْ كَشَفَهُ لَأَحْرَقَتْ سُبُحَاتُ وَجْهِهِ مَا انْتَهَى إِلَيْهِ بَصَرُهُ مِنْ خَلْقِهِ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 179]

Abu Musa thuật lại: Thiên Sứ của Allah ﷺ đã đứng lên giữa chúng tôi và nói năm lời, Người nói:
“Quả thật, Allah, Đấng Toàn Năng và Uy Nghi, không hề ngủ, và Ngài không thể ngủ; Ngài hạ thấp công lý và nâng nó lên; những việc làm ban đêm được dâng lên Ngài trước những việc làm ban ngày, và những việc làm ban ngày được dâng lên Ngài trước những việc làm ban đêm; tấm màn che của Ngài là ánh sáng - và theo một lời tường thuật khác - là lửa, nếu Ngài cởi bỏ nó, gương mặt thiêng liêng của Ngài sẽ thiêu rụi mọi tạo vật của Ngài trong tầm mắt Ngài.”
-

Giải thích

Nabi ﷺ đã thuyết giảng cho các bạn đồng hành của mình với năm lời hoàn chỉnh, đó là: Thứ nhất: Allah Toàn Năng không bao giờ ngủ. Thứ hai: Ngài không thể ngủ được vì Ngài hoàn toàn tự hữu và có sự sống bất diệt. Thứ ba: Đấng Tối Cao hạ thấp và nâng cao cán cân tùy theo sức nặng của công việc các tôi tớ dâng lên Ngài, và Ngài cân nhắc bổng lộc của họ xuống đất. Vậy nên, phần bổng lộc, tức là phần công bằng và xứng đáng của mọi tạo vật, Ngài, vinh quang thay Ngài, hạ thấp nó xuống, làm cho nó khan hiếm, rồi nâng lên, làm cho nó dồi dào (là tùy ý Ngài). Thứ tư: Những gì các tôi tớ làm vào ban đêm được trình lên Ngài trước ngày hôm sau, và những gì họ làm trong ngày được trình lên Ngài trước đêm hôm sau. Vì vậy, các Thiên Thần hộ mệnh thăng thiên cùng với những việc làm của đêm sau khi nó đã qua vào lúc bắt đầu ban ngày, và Họ thăng thiên cùng với những việc làm của ban ngày sau khi nó đã qua vào lúc bắt đầu ban đêm. Thứ năm: Vinh quang thay Ngài, tấm màn che khuất gương mặt của Ngài là ánh sáng hoặc lửa. Nếu Ngài gỡ bỏ nó, ánh hào quang trên khuôn mặt Ngài sẽ thiêu rụi mọi thứ trong tạo vật mà Ngài nhìn thấy. Vậy nên, ánh hào quang trên khuôn mặt Ngài chính là ánh sáng, sự uy nghi và vẻ huy hoàng của Ngài. Sự đánh giá: Nếu Ngài gỡ bỏ rào cản ngăn cản Ngài được nhìn thấy, đó là bức màn, để công khai bản thân Ngài cho tạo vật của Ngài thì khuôn mặt Ngài sẽ thiêu rụi mọi thứ mà tầm nhìn của Ngài chạm tới trong tạo vật của Ngài, tức là tất cả các tạo vật, bởi vì tầm nhìn của Ngài, vinh quang thuộc về Ngài, bao trùm tất cả mọi sinh vật.

Những bài học rút từ Hadith

1. Cho biết rằng Allah Toàn Năng không thể ngủ được, vì đó là một trong những thiếu sót và Ngài vượt xa mọi thứ đó.
2. Allah Tối Cao tôn vinh bất kỳ ai Ngài muốn và làm nhục bất kỳ ai Ngài muốn, hướng dẫn bất kỳ ai Ngài muốn và làm lạc lối bất kỳ ai Ngài muốn trong số đám bề tôi của Ngài.
3. Những việc làm được dâng lên Allah mỗi ngày và mỗi đêm, và đây là sự khích lệ để những người bề tôi luôn nhớ đến Allah Toàn Năng trong cả ngày lẫn đêm.
4. Hadith này cho thấy sự công bằng của Allah Toàn Năng và sự quản lý tốt đẹp của Ngài đối với công việc sáng tạo của Ngài. Không còn nghi ngờ gì nữa, đây là một trong những đặc tính hoàn hảo của Ngài, Đấng Tối Cao và Toàn Năng.
5. Khẳng định về bức màn của Allah Tối Cao, đó là ánh sáng ngăn cách Ngài với tạo vật của Ngài, và nếu không có ánh sáng đó, họ đã bị thiêu đốt.
6. Al-Ajurri nói: "Những người chân lý mô tả Allah, Đấng Toàn năng, với những gì Ngài mô tả chính Ngài, với những gì Thiên Sứ của Ngài ﷺ mô tả Ngài, và với những gì các Sahabah mô tả Ngài. Đây là giáo lý của các học giả đã đi theo và không đổi mới." Hết trích dẫn. Những người của Sunnah khẳng định những gì cho Allah như Ngài đã khẳng định về chính mình về tên gọi và thuộc tính, mà không bóp méo, phủ nhận, chỉ định hoặc so sánh chúng với bất cứ điều gì. Họ phủ nhận với Allah những gì Ngài đã phủ nhận với chính mình, và giữ im lặng về những gì không bị phủ nhận cũng không được khẳng định. Allah, Đấng Toàn năng, phán: {Không có cái gì giống Ngài, và Ngài là Đấng Hằng Nghe, Đấng Hằng Thấy.} [chương 11 - Ash-Shura, câu 11].
7. Ánh sáng mà Ngài mô tả, vinh quang thay Ngài, không phải là ánh sáng che giấu chính Ngài. Ánh sáng che giấu chính Ngài là ánh sáng được tạo ra. Ánh sáng của Allah, vinh quang thay Ngài, là ánh sáng phù hợp với Ngài và bản chất của Ngài. Không có gì sánh bằng. Và thứ mà Nabi ﷺ đã thấy không gì khác ngoài bức màn ngăn cách Allah và các tôi tớ của Ngài.