Hadis: İki nimet vardır ki, insanların pek çoğu bunların kıymetini bilmeyerek aldanmaktadır: Sağlık ve boş vakit

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«نِعْمَتَانِ مَغْبُونٌ فِيهِمَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ: الصِّحَّةُ وَالفَرَاغُ».
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 6412]

Bu tercümenin daha fazla incelenmesi ve araştırılması gerekiyor.

İbn Abbâs -radıyallahu anhuma-'dan rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
«İki nimet vardır ki, insanların pek çoğu bunların kıymetini bilmeyerek aldanmaktadır: Sağlık ve boş vakit.»
[Sahih Hadis] - [Buhârî rivayet etmiştir] - [صحيح البخاري - 6412]

Şerh

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-, Allah'ın iki büyük nimetini haber vermiştir ki, birçok insan bunları yanlış yerde harcayarak zayi etmektedir. Bir kimsede sağlık nimeti ve boş zaman bir arada olduğu halde Allah'a ibadet etmede tembellik ederse, o zaman ziyandadır. İnsanların çoğunluğu bu haldedir. Fakat boş zamanını ve sağlığını Allah'a ibadet etmede kullanırsa, o zaman o kazanç elde eder. Çünkü dünya, ahiretin tarlasıdır ve orada kazancı ahirette ortaya çıkacak bir ticaret vardır. Boş zamanı meşguliyet, sağlığı hastalık takip eder. Yaşlılıktan başka bir şey olmasa bile bu yeterlidir.

Hadisten Çıkarılan Hükümler

1. Mükellef kişiyi tüccara, sağlık ve boş zamanı da sermayeye benzetelim. Sermayesini iyi kullanan kazanır ve kâr eder, israf eden ise zarar eder ve pişman olur.
2. İbnü'l-Hâzin şöyle demiştir: Nimet, kişinin faydalandığı ve lezzet aldığı şeydir. Aldanma ise, fiyatının birkaç katına satın almak veya fiyatından çok daha düşük bir fiyata satmaktır. Sağlıklı olup, ağır işlerden uzak olduğu halde ahiretini güzelleştirmeye çalışmayan kimse ise tıpkı ticarette aldanmış bir kimse gibidir.
3. Sağlığı ve boş zamanları, Yüce Allah'a yakınlaşmak ve bunları kaybetmeden önce hayırlı işler yapmak için değerlendirmeye gayret edilmelidir.
4. Allah'ın verdiği nimetlere şükür, onları Yüce Allah'a itaat yolunda kullanmakla olur.
5. Kâdî ve Ebu Bekir İbnu'l-Arabî şöyle demiştir: Allah'ın kula ilk nimetinin ne olduğu hakkında farklı görüşler vardır. Kimisi bu imandır, kimisi bu hayattır, kimisi de bu sağlıktır demiştir. Birinci görüş buna daha evladır. Çünkü iman, mutlak bir nimettir. Hayat ve sağlık ise dünya nimetleridir ve imanla birlikte olmadıkça gerçek anlamda nimet olmazlar. Bu durumda birçok kişi nimetler hakkında aldanmıştır. Yani ya kazançları yok olmuş veya azalmıştır. Kim, kötülüğü emreden nefsine kapılır, sınırları aşar ve Allah'a itaatte devamlılığı terk ederse aldanmıştır. Aynı durum boş duran kimse için de geçerlidir. Çünkü meşgul olan kimsenin, boş vakti olanın aksine bir mazereti olabilir. Ancak boş vakti olanın mazereti yoktur ve bu onun aleyhine delildir.