නබි වදන: අල්ලාහ් වෙත වඩාත් ප්‍රියමනාප ක්‍රියාව කුමක් දැ?’යි මම නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගෙන් විමසුවෙමි. එතුමාණෝ: ‘සලාතය නියමිත වේලාවේ ඉටු කිරීම වේ’ යැයි පැවසූහ. ‘ඉන්පසු කුමක්දැ?’යි විමසුවෙමි. එතුමාණෝ: ‘දෙමව්පියන්ට උපකාර උවටැන් කිරීම’ යැයි පැවසූහ. ඉන්පසු කුමක්දැ?යි විමසුවෙමි. එතුමාණෝ: ‘අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ අරගල කිරීම’
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بِن مَسْعُودٍ رضي الله عنه قَالَ:
سَأَلْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: أَيُّ العَمَلِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ؟ قَالَ: «الصَّلاَةُ عَلَى وَقْتِهَا»، قَالَ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ: «ثُمَّ بِرُّ الوَالِدَيْنِ» قَالَ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ: «الجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ» قَالَ: حَدَّثَنِي بِهِنَّ، وَلَوِ اسْتَزَدْتُهُ لَزَادَنِي.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 527]
المزيــد ...
අබ්දුල්ලාහ් ඉබ්නු මස්ඌද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී.
‘අල්ලාහ් වෙත වඩාත් ප්‍රියමනාප ක්‍රියාව කුමක් දැ?’යි මම නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගෙන් විමසුවෙමි. එතුමාණෝ: ‘සලාතය නියමිත වේලාවේ ඉටු කිරීම වේ’ යැයි පැවසූහ. ‘ඉන්පසු කුමක්දැ?’යි විමසුවෙමි. එතුමාණෝ: ‘දෙමව්පියන්ට උපකාර උවටැන් කිරීම’ යැයි පැවසූහ. ඉන්පසු කුමක්දැ?යි විමසුවෙමි. එතුමාණෝ: ‘අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ අරගල කිරීම’ යැයි පැවසූහ. මේවා මට එතුමාණෝ පවසා සිටි අතර මම වැඩි යමක් විමසා තිබුණේ නම් එතුමාණන් මට වැඩි යමක් දන්වා සිටින්නට තිබුණි.
පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි. - බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත.
අල්ලාහ් වෙත වඩාත් ප්‍රිය මනාප ක්‍රියාව කුමක් දැ?’යි නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාගෙන් විමසන ලදී. එවිට එතුමාණෝ: ‘අල්ලාහ් නියම කර ඇති වේලාවන්හි අනිවාර්යය කරන ලද සලාත් ඉටු කිරීම වේ’ යැයි පැවසූහ. 'පසුව, දෙමව්පියන්ට උපකාර කිරීම, ඔවුනට උවටැන් කිරීම, ඔවුන්ගේ වගකීම් ඉටු කිරීම, ඔවුනට හිංසා පීඩා නොකිරීම ’ යැයි පැවසූහ. සර්ව බලධාරී අල්ලාහ්ගේ වචනය උසස් කරවනු පිණිසත් ඉස්ලාම් ආගම හා එහි වැසියන් ආරක්ෂා කරනු පිණිසත් එහි අනන්‍යතාව ඉස්මතු කරනු පිණිසත් අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ අරගල කිරීම ය. එය ජීවිත හා ධනය කැප කිරීමෙන් සිදු කරන්නකි.
මෙම ක්රියාවන් ගැන මට එතුමාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) පවසා සිටියේය. වැඩි දුරටත් මම එතුමාණන්ගෙන් විමසා තිබුණේ නම් මට ඊට වඩා වැඩි යමක් එතුමාණන් විසින් පවසන්නට තිබුණි යැයි ඉබ්නු මස්ඌද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා පවසා සිටියේය.
හදීසයේ හරය
- අල්ලාහ් දක්වන ආදරය අනුව ක්රියාවන් එකිනෙක අතර වෙනස් වේ.
- විශිෂ්ට ක්රියාවන් අතරින් විශිෂ්ටතම ක්රියාවන් සඳහා උනන්දු කරවීමට මුස්ලිම්වරයා දිරි ගැන්වීම.
- පුද්ගලයින්ගේ වෙනස්කම් හා ඔවුන්ගේ තත්ත්වයන් අනුව හා ඔවුන් එකිනෙකාට වඩාත් ප්‍රයෝනජවත් වන දෑ අනුව, විශිෂ්ඨ ක්රියාවන් ගැන නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් ඔවුනට එකිනෙකට වෙනස් අයුරින් පිළිතුරු දී ඇත.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: නුඹලාගේ නිවෙස් මිනීවළවල් බවට පත් නොකරනු. මාගේ මිනීවළ උත්සව සමරන්නක් බවට පත් නොකරනු. මා වෙත සලවාත් (ආශිර්වාද) පවසනු. සැබැවින්ම නුඹලාගේ සලවාත් පැවසීම නුඹලා සිටින පරිදිම මා වෙත දැනුම් දෙනු ලැබේ.
- නබි වදන: කුහකයින්හට වඩාත් අසීරු සලාතය වනුයේ ඉෂා සලාතය හා ෆජ්ර් සලාතයයි. එහි ඇති මහිමය ඔවුහු දැන ගන්නෙහු නම් ඒ දෙක වෙත දණගසමින් හෝ පැමිණෙනු ඇත. සැබැවින්ම මම සලාතය සඳහා නියෝග කොට; ඒ සඳහා ඉකාමත් කියනු ලැබ; පසුව මිනිසෙකුට නියෝග කොට ඔහු ජනයාට සලාතය මෙහෙයවා; පසුව දර මිටි දරාගත් මිනිසුන් මා සමග සලාතයට සහභාගී නොවූ පිරිසක් වෙත ගමන් කර; ඔවුන්ගේ නිවෙස් ඔවුන් සමග ගින්නෙන් පුළුස්සා ලීමට සිතමි.
- නබි වදන: මහා පාපයන්ගෙන් වැළකී සිටින විට, පස්වේල සලාතයත්, ජුමුආ වෙන් ජුමුආවටත්, රමළානයෙන් රමළානයටත් ඒවා අතර සිදුවන දෑ සඳහා ඒවා ප්රතිකර්මයන් වනු ඇත.
- නබි වදන: සැබැවින්ම ජනයා කිසිදු යුක්තියකින් තොරව අල්ලාහ්ගේ සම්පත් අතර ගනුදෙනු කරති. එහෙයින් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ අපා ගින්න ඔවුනට හිමිය.
- නබි වදන: සෑම යහපත් කටයුත්තක්ම දානයකි.
- නබි වදන: මියගිය ඇත්තන්හට දොස් නොකියනු. සැබැවින්ම ඔවුන් ඉදිරිපත් කළ දෑ වෙතට ශීඝ්රයෙන් ගිය අය වෙති.
- නබි වදන: මුස්ලිම්වරයකුට තම සහෝදරයාව රාත්රී තුනක් අතහැර දැමීම අනුමත වන්නේ නැත. ඔවුන් දෙදෙනා එකිනෙකා මුණ ගැසෙති. ඔහු හරහට පැමිණෙයි. මොහු ද හරහට පැමිණෙයි. ඔවුන් දෙදෙනාගෙන් ශ්රේෂ්ඨ වනුයේ සලාමය ගෙන ආරම්භ කරන තැනැත්තාය.