فەرموودە: نمونەی هاوەڵی قورئان وەکو نمونەی خاوەنی وشتری بەستراو وایە، ئەگەر بە چاكی بیبەستێتەوە؛ دەمێنێتەوە (دەیگرێتەوە)، وئەگەر بەریبدات ئەوا دەڕوات

عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«إِنَّمَا مَثَلُ صَاحِبِ القُرْآنِ كَمَثَلِ صَاحِبِ الإِبِلِ المُعَقَّلَةِ، إِنْ عَاهَدَ عَلَيْهَا أَمْسَكَهَا، وَإِنْ أَطْلَقَهَا ذَهَبَتْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 5031]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئیبن عومەرەوە -ڕەزای خوایان لێبێت- کە پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت:
«نمونەی هاوەڵی قورئان وەکو نمونەی خاوەنی وشتری بەستراو وایە، ئەگەر بە چاكی بیبەستێتەوە؛ دەمێنێتەوە (دەیگرێتەوە)، وئەگەر بەریبدات ئەوا دەڕوات».
[صەحیحە] - [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری] - [صحيح البخاري - 5031]

شیکردنەوە

ئەو كەسەی قورئان دەخوێنێتەوە ولەسەری ڕاهاتووە -ئینجا ئەگەر ڕاستەوخۆ لە قورئانەكەوە بێت یان بە لەبەركردن-؛ پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- چواندی بە خاوەنی ئەو وشترەی كە بە توندی پەتی بەستووە بە قاچی وشترەكەوە، ئەگەر بە قایمی بیگرێت ئەوا بەردەوام دەبێت لەسەر گرتنی، بەڵام ئەگەر ئەڵقەكەی بەربدات دەڕوات وڕا دەكات، بۆیە ئەگەر هاوەڵی قورئان بەردەوام بیخوێنێتەوە وپێداچوونەوەی بۆ بكات؛ ئەوەی لەبەری كردووە لە بیری دەمێنێتەوە، بەڵام ئەگەر وا نەكات؛ لە بیری دەچێت، ئەگەر بەردەوام بێت لەسەر پێداچوونەوەی قورئان؛ ئەوا لەبەركردنیش هەر دەمێنێتەوە.

لە سوودەکانی فەرموودەکە

1. هاندان بۆ پێداچوونەی قورئان وخوێندنەوەى، وهۆشداریدان سەبارەت بە لەبیرچوونەوەى لەپاش ئەوەى لەبەری کردبوو.
2. بەردەوامبوون لەسەر خوێندنەوەی قورئان دەبێتە هۆی ئەوەی خوێندنەوەی لەسەر زمانی ئاسان بێت، بەڵام ئەگەر وازی لێبهێنێت ونەیخوێنێتەوە؛ ئەوا لەسەر زمانی قورس وناڕەحەت دەبێت.
3. قازی دەڵێت: كاتێك دەفەرموێت: (هاوەڵی قورئان)؛ واتا: ئەو كەسەی هۆگری بووە ودڵی پەیوەستە پێوەی، وهاوەڵ: ئەو كەسەیە لە دڵەوە هاوڕێكەی خۆشدەوێت، هەروەكو دەووترێ: فڵان هاوەڵی فڵانە، وهاوەڵانی بەهەشت وهاوەڵانی دۆزەخ.
4. لەشێوازەکانى بانگەوازى کردن: هێنانەوەى نمونەکان.
5. ئیبن حەجەر دەڵێت: بەتایبەت باسی وشتری كرد؛ چونكە سەختترین ئاژەڵی ماڵیە وزاڵبوون بەسەریدا ئاسان نییە، هەروەها گرتنی پاش ڕاكردنی زۆر قورسە.