حديث: إنّما مَثَلُ صَاحبِ الْقُرْآنِ كَمَثَلِ الإِبِلِ المُعَقَّلَةِ، إنْ عَاهَدَ عَلَيْهَا أمْسَكَهَا، وَإنْ أطْلَقَهَا ذَهَبَتْ». «همانا مثال حافظ قرآن مانند صاحب شترِ بسته است که اگر از آن مواظبت کند، می تواند آن را نگه دارد و اگر رهايش نمايد، می رود

عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«إِنَّمَا مَثَلُ صَاحِبِ القُرْآنِ كَمَثَلِ صَاحِبِ الإِبِلِ المُعَقَّلَةِ، إِنْ عَاهَدَ عَلَيْهَا أَمْسَكَهَا، وَإِنْ أَطْلَقَهَا ذَهَبَتْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 5031]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«إنّما مَثَلُ صَاحبِ الْقُرْآنِ كَمَثَلِ الإِبِلِ المُعَقَّلَةِ، إنْ عَاهَدَ عَلَيْهَا أمْسَكَهَا، وَإنْ أطْلَقَهَا ذَهَبَتْ». «همانا مثال حافظ قرآن مانند صاحب شترِ بسته است که اگر از آن مواظبت کند، می تواند آن را نگه دارد و اگر رهايش نمايد، می رود».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح بخاری - 5031]

توضیح

پیامبر صلی الله علیه وسلم کسی را که قرآن خوانده و آن را تلاوت، چه از روی قرآن و چه از حفظ ، کند به صاحب شتری تشبیه کرده است که به ریسمانی که با آن زانوهای شتر را می بندد، چنانکه اگر دائما با بستن شتر از آن مراقبت کند و بدان توجه داشته باشد، می تواند آن را نگه دارد؛ و اگر ریسمانش را باز کند، آن را رها کرده و می رود؛ صاحب قرآن نیز چنین است؛ اگر همواره تلاوت قرآن داشته و حفظ خود را تکرار نموده و مرور کند، باقی می ماند؛ و اگر چنین نکند، قرآن را از خاطر برده و فراموش می کند بنابرین مادامی که پیگیری و مراقبت وجود داشته باشد، حفظ وی باقی خواهد بود.

از فوائد حدیث

1. تشویق به مواظبت و تلاوت قرآن، و هشدار از قرار دادن آن در معرض فراموشی.
2. تلاوت قرآن بشکل مستمر زبان تلاوت کننده را برای تلاوت آن آسان می کند، و اگر آن را ترک کند، تلاوت آن برایش سخت و دشوار می شود.
3. القاضی می گوید: منظور از «صاحب قرآن» یعنی: کسی که همنشین آن است، و المصاحبة: بمعنی همنشینی، چنانچه می توان گفت: فلان صاحب (همنشین) فلان است، و اصحاب بهشت ​​و اصحاب جهنم.
4. یکی از روش های دعوت، مثال زدن است.
5. ابن حجر می گوید: شتر را برای این خاص نمود؛ زیرا سخت ترین حیوان اهلی از لحاظ فرار است، و بدست آوردن آن پس از فراهم کردن فرار آن مشقت است.