หะดีษ: “โอ้เด็กน้อย แท้จริงฉันจะสอนเจ้าบางประโยค เจ้าจงรักษา (ศาสนาของ) อัลลอฮ์ แล้วอัลลอฮ์จะทรงรักษาเจ้า จงรักษาอัลลอฮ์ แล้วเจ้าจะพบว่าพระองค์อยู่บนทางของเจ้า เมื่อจะขอ ก็จงขอจากอัลลอฮ์ และเมื่อจะขอความช่วยเหลือ ก็จงขอความช่วยเหลือจากอัลลอฮ์เถิด

عَنْ أَبِي العَبَّاسِ، عَبْدِ الله بْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: كُنْت خَلْفَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمًا، فَقَالَ:
«يَا غُلَامِ! إنِّي أُعَلِّمُك كَلِمَاتٍ: احْفَظِ اللَّهَ يَحْفَظْكَ، احْفَظِ الله تَجِدْهُ تُجَاهَكَ، إذَا سَأَلْتَ فَاسْأَلِ اللهَ، وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاَللهِ، وَاعْلَمْ أَنَّ الأُمَّةَ لَوْ اجْتَمَعَتْ عَلَى أَنْ يَنْفَعُوكَ بِشَيْءٍ لَمْ يَنْفَعُوكَ إلَّا بِشَيْءٍ قَدْ كَتَبَهُ اللَّهُ لَكَ، وَإِنِ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ يَضُرُّوكَ بِشَيْءٍ لَمْ يَضُرُّوكَ إلَّا بِشَيْءٍ قَدْ كَتَبَهُ اللَّهُ عَلَيْكَ؛ رُفِعَتِ الأَقْلَامُ، وَجَفَّتِ الصُّحُفُ». وَفِي رِوَايَةِ غَيْرِ التِّرْمِذِيِّ: «احْفَظِ اللهَ تَجِدْهُ أَمَامَكَ، تَعَرَّفْ إلَى اللهِ فِي الرَّخَاءِ يَعْرِفْكَ فِي الشِّدَّةِ، وَاعْلَمْ أَنَّ مَا أَخْطَأَكَ لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَكَ، وَمَا أَصَابَك لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَكَ، وَاعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْرِ، وَأَنْ الفَرَجَ مَعَ الكَرْبِ، وَأَنَّ مَعَ العُسْرِ يُسْرًا».
[صحيح] - [رواه الترمذي وغيره] - [الأربعون النووية: 19]

จาก อบู อัลอับบาส นั่นคือ อับดุลลอฮ์ บิน อับบาส เราะฎิยัลลอฮุ อันฮุมา กล่าวว่า: วันหนึ่ง ฉันได้อยู่ข้างหลังท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะสัลลัม และท่านได้กล่าวว่า:
“โอ้เด็กน้อย แท้จริงฉันจะสอนเจ้าบางประโยค เจ้าจงรักษา (ศาสนาของ) อัลลอฮ์ แล้วอัลลอฮ์จะทรงรักษาเจ้า จงรักษาอัลลอฮ์ แล้วเจ้าจะพบว่าพระองค์อยู่บนทางของเจ้า เมื่อจะขอ ก็จงขอจากอัลลอฮ์ และเมื่อจะขอความช่วยเหลือ ก็จงขอความช่วยเหลือจากอัลลอฮ์เถิด และพึงทราบเถิดว่า ชนกลุ่มใดหากพวกเขารวมกันเพื่อจะทำประโยชน์เรื่องใดให้แก่เจ้า พวกเขาจะไม่สามารถทำประโยชน์ให้ได้นอกจากเป็นสิ่งที่อัลลอฮ์ทรงกำหนดมันไว้แก่เจ้าแล้วเท่านั้น และหากพวกเขารวมกันเพื่อจะทำร้ายเรื่องใดแก่เจ้า พวกเขาจะไม่สามารถทำร้ายได้นอกจากเป็นสิ่งที่อัลลอฮ์ทรงกำหนดมันไว้แก่เจ้าแล้ว ปากกาได้ถูกยกออกไปแล้ว และน้ำหมึกสำหรับการบันทึกก็เหือดแห้งไปแล้ว”
[เศาะฮีห์] - [رواه الترمذي وغيره] - [الأربعون النووية - 19]

คำอธิบาย​

อิบนุอับบาส เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ เล่าว่า ตอนที่เขายังเป็นเด็ก เขาได้ขี่สัตว์พาหนะพร้อมกับท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ซึ่งเขาอยู่ข้างหลังท่าน และท่านได้พูดกับเขาว่า: ฉันจะสอนอะไรบางอย่างให้แก่เจ้า เพื่ออัลลอฮ์จะทรงให้ประโยชน์แก่เจ้าด้วยกับคำสอนเหล่านี้: เจ้าจงปกป้องรักษาอัลลอฮ์ด้วยการปฏิบัติคำสั่งใช้ของพระองค์และหลีกเลี่ยงข้อห้ามของพระองค์ เพื่อที่พระองค์จะเห็นเจ้าในสภาพของการเชื่อฟังและการเคารพภักดี และจะไม่เห็นเจ้าในสภาพของการเนรคุณและทำบาป หากเจ้ากระทำอย่างนั้นแล้ว รางวัลของเจ้าก็คืออัลลอฮ์จะทรงปกป้องเจ้าจากสิ่งไม่ดีต่างๆ ของโลกนี้และโลกอาคิเราะฮ์ และพระองค์จะทรงช่วยเหลือเจ้าในภารกิจต่างๆ ของเจ้าไม่ว่าเจ้าจะมุ่งไปทางทิศใด และหากเจ้าต้องการขออะไรบางอย่าง ก็จงอย่าขอนอกจากขอต่ออัลลอฮ์เท่านั้น เพราะพระองค์เท่านั้นที่จะตอบรับการขอจากทุกคน และหากเจ้าต้องการความช่วยเหลือ ก็จงอย่าขอนอกจากขอความช่วยเหลือจากอัลลอฮ์เท่านั้น และขอให้เจ้าจงมั่นใจเถิดว่า เจ้าจะไม่ได้รับประโยชน์ใดๆ แม้ว่าคนทั้งโลกจะรวมตัวกันเพื่อให้ประโยชน์แก่เจ้า เว้นแต่สิ่งที่อัลลอฮ์ได้ทรงกำหนดไว้แก่เจ้าเท่านั้น และจะไม่มีอันตรายใดๆ เกิดขึ้นกับเจ้า แม้ว่าคนทั้งโลกจะรวมตัวกันเพื่อทำร้ายเจ้า เว้นแต่สิ่งที่อัลลอฮ์ได้ทรงกำหนดไว้แก่เจ้าเท่านั้น เรื่องนี้ อัลลอฮ์ได้ทรงทำการบันทึกและกำหนดตามพระปรีชาและความรอบรู้ของพระองค์แล้ว และจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงใดๆ ในสิ่งที่อัลลอฮ์ได้ทรงบันทึกไว้ และผู้ใดปกป้องอัลลอฮ์โดยปฏิบัติตามคำสั่งของพระองค์และหลีกเลี่ยงข้อห้ามของพระองค์ ดังนั้นพระเจ้าผู้ทรงฤทธานุภาพทรงอยู่เบื้องหน้าผู้เป็นบ่าวของพระองค์ พระองค์ทรงทราบว่าผู้เป็นบ่าวกำลังทำอะไร และพระองค์ทรงสนับสนุนและช่วยเหลือเขา และแท้จริงแล้วมนุษย์นั้น หากเชื่อฟังพระเจ้าในยามสุขสบาย พระเจ้าจะทรงประทานความช่วยเหลือและทางออกให้แก่เขาในยามทุกข์ยาก ดังนั้นขอให้ผู้เป็นบ่าวทุกคนพอใจในสิ่งที่พระเจ้าทรงกำหนดไว้แก่เขา ทั้งดีและชั่ว และเมื่อต้องเผชิญกับความยากลำบากและความทุกข์ยาก ขอให้ผู้เป็นบ่าวมีความอดทน ทั้งนี้เพราะความอดทนนั้นเป็นกุญแจสำคัญในการบรรเทาทุกข์ และหากความทุกข์ยากทวีความรุนแรงขึ้น การบรรเทาทุกข์ก็จะมาจากพระเจ้า และหากเกิดความยากลำบาก พระเจ้าจะทรงให้ความง่ายดายติดตามไป

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. ความสำคัญของการให้ความรู้แก่เด็กๆ เกี่ยวกับเรื่องศาสนา ตั้งแต่เรื่องเตาฮีด มารยาท และอื่นๆ
2. ผลตอบแทนจะขึ้นอยู่กับชนิดของการกระทำ
3. สั่งใช้ให้ยึดมั่นต่ออัลลอฮ์และมอบหมายต่อพระองค์เพียงผู้เดียว และพระองค์คือผู้ทรงจัดการที่ดีที่สุด
4. การศรัทธาต่อกฎกำหนดสภาวการณ์และพอใจกับมัน และอัลลอฮ์ได้ทรงกำหนดทุกสิ่งไว้แล้ว
5. ผู้ใดที่ละเลยคำสั่งของอัลลอฮ์ แท้จริงอัลลอฮ์จะทรงละเลยเขาและจะไม่ปกป้องเขา
6. ข่าวดีอันยิ่งใหญ่คือ เมื่อมนุษย์ประสบกับความยากลำบาก เขาจงรอความง่ายดายหลังจากนั้น
7. การปลอบใจบ่าว ขณะประสบกับบททดสอบและสูญเสียผู้เป็นที่รักนั้นมีสองนัยยะตามสำนวนที่ว่า “และพึงทราบเถิดว่า สิ่งใดที่ทำให้เจ้าทำผิดพลาด มันไม่สามารถทำให้เจ้าทำถูกต้องได้ และสิ่งใดที่ทำให้เจ้าทำถูกต้อง มันย่อมไม่สามารถทำให้เจ้าทำผิดพลาดได้” ประโยคแรกเป็นการปลอบใจเมื่อประสบกับสิ่งที่ไม่ดี ประโยคที่สองเป็นการปลอบใจเมื่อสูญเสียผู้เป็นที่รัก