حديث: ای پسر، من این جمله را به تو می آموزانم: الله را حفظ کن، او تو را حفظ می کند، الله را حفظ کن، او را نزد خود خواهی یافت، اگر خواستی از الله بخواه، و اگر کمک می خواهی از الله یاری بخواه

عَنْ أَبِي العَبَّاسِ، عَبْدِ الله بْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: كُنْت خَلْفَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمًا، فَقَالَ:
«يَا غُلَامِ! إنِّي أُعَلِّمُك كَلِمَاتٍ: احْفَظِ اللَّهَ يَحْفَظْكَ، احْفَظِ الله تَجِدْهُ تُجَاهَكَ، إذَا سَأَلْتَ فَاسْأَلِ اللهَ، وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاَللهِ، وَاعْلَمْ أَنَّ الأُمَّةَ لَوْ اجْتَمَعَتْ عَلَى أَنْ يَنْفَعُوكَ بِشَيْءٍ لَمْ يَنْفَعُوكَ إلَّا بِشَيْءٍ قَدْ كَتَبَهُ اللَّهُ لَكَ، وَإِنِ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ يَضُرُّوكَ بِشَيْءٍ لَمْ يَضُرُّوكَ إلَّا بِشَيْءٍ قَدْ كَتَبَهُ اللَّهُ عَلَيْكَ؛ رُفِعَتِ الأَقْلَامُ، وَجَفَّتِ الصُّحُفُ». وَفِي رِوَايَةِ غَيْرِ التِّرْمِذِيِّ: «احْفَظِ اللهَ تَجِدْهُ أَمَامَكَ، تَعَرَّفْ إلَى اللهِ فِي الرَّخَاءِ يَعْرِفْكَ فِي الشِّدَّةِ، وَاعْلَمْ أَنَّ مَا أَخْطَأَكَ لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَكَ، وَمَا أَصَابَك لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَكَ، وَاعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْرِ، وَأَنْ الفَرَجَ مَعَ الكَرْبِ، وَأَنَّ مَعَ العُسْرِ يُسْرًا».
[صحيح] - [رواه الترمذي وغيره] - [الأربعون النووية: 19]

از ابو العباس، عبدالله بن عباس رضی الله عنهما روایت است که فرمود: روزی پشت سر رسول الله صلی الله علیه وسلم سوار بودم که به من فرمودند:
«ای پسر، من این جمله را به تو می آموزانم: الله را حفظ کن، او تو را حفظ می کند، الله را حفظ کن، او را نزد خود خواهی یافت، اگر خواستی از الله بخواه، و اگر کمک می خواهی از الله یاری بخواه و بدان: اگر همۀ مردم جمع شوند تا به چیزی به تو سودی برسانند، جز به چیزی که الله برایت نوشته بود، به تو سود نرسانند، و اگر برای چیزی به تو ضرری برسانند، به تو ضرر نرسانند، مگر به چیزی که الله برایت نوشته باشد، قلم ها برداشته شد و کاغذها خشک شدند».
[صحیح] -

توضیح

ابن عباس رضی الله عنهما می گوید که او در سن خورد سالگی با پیامبر صلی الله علیه وسلم بر سر (مركب) سواری بود که او صلی الله علیه وسلم برایش فرمودند: من به تو کارها و چیزهای را می آموزانم که الله متعال به سبب آن به تو نفع می رساند: الله متعال را با حفظ اوامر و دوری از نواهی او حفظ کن تا تو را در طاعت و عبادت بیابد، و در نافرمانی و گناه نیابد، اگر این کار را بکنید، پاداش ات این است که الله متعال تو را از بلاهای دنیا و آخرت حفظ می کند، و هر جا که بروی تو را در كارهايت یاری کند. و اگر خواستی چیزی را بخواهی فقط از الله بخواه، زیرا تنها اوست که خواست سؤال کنندگان را می پذیرد. و اگر کمک می خواستی، فقط از الله بخواه. و یقین داشته باشید که هیچ نفعی به تو نمی رسد هر چند تمام اهل زمین برای منفعت تو جمع شوند، مگر آنچه الله متعال برای تو مقرر داشته است، و هیچ ضرری به تو نمی رسد، هر چند تمام اهل زمین برای ضرر رساندن به تو جمع شوند جز آنچه الله متعال برایت مقدر کرده است. و اینکه این امر را الله متعال مقرر فرموده و به حکم، حکمت و علم او مقرر شده است و در آنچه که الله مقرر کرده است تبدیلی نمی آید. و این که هر که الله را با حفظ فرمان‌هایش و دوری از نواهیِ او نگاهدارد، الله سبحان پیش روی بنده است و بر حال او آگاه بوده، او را یاری و تأیید می‌کند. و اگر انسان در زمان آسایش اطاعت الله متعال را کند، الله متعال در سختی‌ها برایش گشایش و راه نجاتی قرار می‌دهد، و هر بنده‌ای باید به قضای الله متعال — از خوشی و ناخوشی — راضی باشد. و در برابر مصائب و بلایا، بنده باید شکیبایی پیشه کند که صبر کلید گشایش است، و هنگامی که اندوه به نهایت رسید، گشایش از سوی الله تعالی فرا می‌رسد، و پس از سختی، الله سبحان آسانی را قرار می‌دهد.

از فوائد حدیث

1. مژده ى بزرگى براى انسان دارد كه اگر دچار سختى شد، پس منتظر آسانى باشد.
2. تسلیت بندگان در هنگام دچار شدن مصيبت ها و از دست دادن آنچه كه دوست دارند، در يكى از دو معناى قول: "وَاعْلَم أن مَا أَصَابَكَ لَمْ يَكُن لِيُخطِئكَ، وَمَا أخطأَكَ لَمْ يَكُن لِيصيبَك"، يعنى: "و بدان هر آنچه كه دچار آن نشده اى، هرگز دچار آن نمى شدى، و هر آنچه كه دچار آن شده اى قطعاً دچار آن مى شدى"، زيرا جمله ى اول: دلالت بر تسلیت در هنگام دچار شدن مصيبت ها را دارد، و جمله ى دوم: دلالت بر تسلیت در هنگام از دست دادن دوست داشتنى ها را دارد.