หะดีษ: “ความว่า: ข้าแต่พระเจ้า ข้าพระองค์ขอความคุ้มครองต่อพระองค์จากการไร้ความสามารถ ความเกียจคร้าน ความขี้ขลาด ความตระหนี่ ความชรา และการทรมานในหลุมศพ โอ้อัลลอฮฺ ได้โปรดประทานความยำเกรงแก่จิตใจของข้าพระองค์ และได้โปรดชำระจิตใจของข้าพระองค์ให้สะอาดบริสุทธิ์ แท้จริงพระองค์คือผู้ดีที่สุดในการชำระจิตใจ พระองค์คือผู้ดูแลและนายของมัน โอ้อัลลอฮฺ แท้จริงข้าพระองค์ขอความคุ้มครองต่อพระองค์ จากความรู้ที่ไม่เกิดประโยชน์ จากหัวใจที่ไม่ถ่อมตน จากจิตใจที่ไม่รู้จักพอ และจากคำวิงวอนที่มิได้รับการตอบรับ”

عَنْ زَيْدِ بْنِ أَرْقَمَ رَضيَ اللهُ عنه قَالَ: لَا أَقُولُ لَكُمْ إِلَّا كَمَا كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: كَانَ يَقُولُ:
«اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَجْزِ وَالْكَسَلِ وَالْجُبْنِ وَالْبُخْلِ وَالْهَرَمِ وَعَذَابِ الْقَبْرِ، اللهُمَّ آتِ نَفْسِي تَقْوَاهَا، وَزَكِّهَا أَنْتَ خَيْرُ مَنْ زَكَّاهَا، أَنْتَ وَلِيُّهَا وَمَوْلَاهَا، اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لَا يَنْفَعُ، وَمِنْ قَلْبٍ لَا يَخْشَعُ، وَمِنْ نَفْسٍ لَا تَشْبَعُ، وَمِنْ دَعْوَةٍ لَا يُسْتَجَابُ لَهَا».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2722]

จากซัยด์ บิน อัรก็อม เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ กล่าวว่า: ฉันจะไม่บอกพวกท่าน เว้นแต่สิ่งที่ท่านเราะซูล ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้กล่าวไว้: โดยที่ได้กล่าวว่า:
“ความว่า: ข้าแต่พระเจ้า ข้าพระองค์ขอความคุ้มครองต่อพระองค์จากการไร้ความสามารถ ความเกียจคร้าน ความขี้ขลาด ความตระหนี่ ความชรา และการทรมานในหลุมศพ โอ้อัลลอฮฺ ได้โปรดประทานความยำเกรงแก่จิตใจของข้าพระองค์ และได้โปรดชำระจิตใจของข้าพระองค์ให้สะอาดบริสุทธิ์ แท้จริงพระองค์คือผู้ดีที่สุดในการชำระจิตใจ พระองค์คือผู้ดูแลและนายของมัน โอ้อัลลอฮฺ แท้จริงข้าพระองค์ขอความคุ้มครองต่อพระองค์ จากความรู้ที่ไม่เกิดประโยชน์ จากหัวใจที่ไม่ถ่อมตน จากจิตใจที่ไม่รู้จักพอ และจากคำวิงวอนที่มิได้รับการตอบรับ”
[เศาะฮีห์] - [รายงานโดย มุสลิม] - [เศาะฮีห์มุสลิม - 2722]

คำอธิบาย​

ในบรรดาคำวิงวอนของท่านศาสดา ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม คือ “ข้าแต่พระเจ้า ข้าพระองค์ขอความคุ้มครองต่อพระองค์”ซึ่งเป็นการแสดงถึงการพึ่งพิงและวิงวอนต่อพระองค์โดยสิ้นเชิง “จากการไร้ความสามารถ” ภาวะที่ไม่สามารถคิดหาวิธีการที่เป็นประโยชน์ได้ “และความเกียจคร้าน”เนื่องจากไม่มีความตั้งใจที่จะกระทำ ดังนั้นคนที่ไร้ความสามารถย่อมไม่สามารถคิดหาวิธีได้ ส่วนคนเกียจคร้านนั้นไม่ต้องการแม้แต่จะหาวิธีนั้น“ความขี้ขลาด” ด้วยการละเว้นจากการทำสิ่งที่ควรทำ “และความตระหนี่” ด้วยการระงับสิ่งที่ควรทำ “และ วัยชรา” และวัยชราที่ทำให้กายอ่อนแรง “และการทรมานในหลุมศพ” และเหตุที่ทำให้เกิดการทรมานนั้น “โอ้พระเจ้า โปรดประทานจิตวิญญาณของฉัน” และให้มันและนำทางมันไปสู่ ​​“ความศรัทธา” โดยการเชื่อฟังและละทิ้งการฝ่าฝืน “ชำระมันให้บริสุทธิ์” และชำระมันให้บริสุทธิ์จากความชั่วร้ายและศีลธรรมอันเลวร้าย “พระองค์คือผู้ประเสริฐที่สุดในการชำระจิตใจให้บริสุทธิ์” และไม่มีใครสามารถชำระล้างมันได้ เว้นแต่พระองค์ “พระองค์คือผู้ปกป้องดูแล” และเป็นผู้ช่วยเหลือมัน และผู้ดูแลมันอย่างใกล้ชิด “และพระองค์คือเจ้านายของมัน” เป็นผู้รับผิดชอบกิจการของมัน พระเจ้าของมัน เจ้าของของมัน และผู้ที่ประทานมัน “ข้าแต่พระเจ้า ข้าพระองค์ขอความคุ้มครองต่อพระองค์จากความรู้ที่ไม่มีประโยชน์” เช่น ความรู้เรื่องดวงดาว การทำนายดวงชะตา และเวทมนตร์ หรือสิ่งที่ไม่มีประโยชน์ในชีวิตโลกหน้า หรือความรู้ที่ไม่ได้ปฏิบัติ “และจากใจที่ไม่ถ่อมตัว” ต่อพระองค์ และไม่ยอมแพ้ และไม่สงบ และไม่มั่นใจด้วยการรำลึกถึงพระองค์ “และจากจิตวิญญาณที่ไม่พอใจ” และไม่พอใจกับสิ่งที่พระเจ้าประทานให้และจัดเตรียมสิ่งที่ถูกต้องตามกฎหมายและความดี สิ่งต่างๆ “และจากคำวิงวอน” ที่ถูกปฏิเสธ “ที่ไม่ได้รับคำตอบ”

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. เป็นที่พึงปรารถนาที่จะขอความคุ้มครองจากเรื่องเหล่านี้ที่กล่าวไว้ในหะดีษบทนี้
2. ส่งเสริมให้มีความยำเกรง การเผยแพร่ความรู้ และการปฏิบัติด้วยความรู้นั้น
3. ความรู้ที่เป็นประโยชน์คือ ความรู้ที่ชำระจิตวิญญาณให้บริสุทธิ์และสร้างความเกรงกลัวต่อองค์พระผู้เป็นเจ้า ผู้ทรงสูงสุด และส่งผลขยายออกไปทุกอวัยวะอื่นๆ
4. ใจที่ถ่อมตัวคือ จิตใจที่หวาดกลัวและกระวนกระวายใจเมื่อระลึกถึงพระเจ้า หลังจากนั้นแล้วเกิดความมั่นใจและสบายใจ
5. ประณามความห่วงแหนในโลกดุนยาและไม่ยอมพอกับอารมณ์ใฝ่ต่ำและสิ่งยั่วยวนของมัน ดังนั้น ชีวิตที่กระตือรือร้นต่อความเพลิดเพลินในโลกนี้จึงเป็นศัตรูที่เลวร้ายที่สุดของบุคคลนั้น ดังนั้นท่านเราะซูล ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮฺวะสัลลัม จึงขอความคุ้มครองจากสิ่งเหล่านั้น
6. เป็นสิ่งที่สมควรสำหรับบ่าว (ของอัลลอฮฺ) ที่จะละทิ้งสาเหตุทั้งหลายที่ทำให้การดุอาอ์ถูกปฏิเสธและไม่ได้รับการตอบรับ
7. อัล-นะวาวีย์ กล่าวว่า: "หะดีษบทนี้และบทดุอาอ์อื่น ๆ ที่มีสัมผัสคล้องจอง เป็นหลักฐานสนับสนุนความเห็นของนักวิชาการว่า: การใช้คำคล้องจองในดุอาอ์ที่ถูกตำหนิ คือแบบที่พยายามแต่งขึ้นอย่างฝืนธรรมชาติ เพราะมันทำลายความนอบน้อม ความถ่อมตน และความจริงใจ อีกทั้งยังทำให้จิตใจวอกแวกจากความอ่อนน้อม ความรู้สึกพึ่งพา และการมีใจจดจ่อ แต่หากเป็นการคล้องจองที่เกิดขึ้นโดยไม่เจตนาหรือไม่ใช้ความคิดประดิษฐ์ใด ๆ เพียงเพราะผู้พูดมีความสามารถทางภาษา หรือเป็นดุอาอ์ที่ท่องจำไว้ก่อนแล้ว แบบนี้ไม่เป็นไร กลับถือว่าเป็นสิ่งที่ดีงามเสียด้วยซ้ำ"