Hadith: “O Allah, ik zoek mijn toevlucht bij U tegen onbekwaamheid, luiheid, lafheid, gierigheid, ouderdomsgebreken en de bestraffing van het graf. O Allah, schenk mijn ziel haar godsvrucht, zuiver haar. U bent de Beste die haar kan zuiveren, U bent haar Beschermer en haar Meester. O Allah, ik zoek mijn toevlucht bij U tegen kennis die geen nut brengt, tegen een hart dat geen ontzag kent, tegen een ziel die nooit verzadigd raakt en tegen een smeekbede waaraan geen gehoor wordt gegeven.”

عَنْ زَيْدِ بْنِ أَرْقَمَ رَضيَ اللهُ عنه قَالَ: لَا أَقُولُ لَكُمْ إِلَّا كَمَا كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: كَانَ يَقُولُ:
«اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَجْزِ وَالْكَسَلِ وَالْجُبْنِ وَالْبُخْلِ وَالْهَرَمِ وَعَذَابِ الْقَبْرِ، اللهُمَّ آتِ نَفْسِي تَقْوَاهَا، وَزَكِّهَا أَنْتَ خَيْرُ مَنْ زَكَّاهَا، أَنْتَ وَلِيُّهَا وَمَوْلَاهَا، اللهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لَا يَنْفَعُ، وَمِنْ قَلْبٍ لَا يَخْشَعُ، وَمِنْ نَفْسٍ لَا تَشْبَعُ، وَمِنْ دَعْوَةٍ لَا يُسْتَجَابُ لَهَا».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2722]

Overgeleverd door Zayd ibn Arqam — moge Allah tevreden met hem zijn — die zei: “Ik zeg jullie niets anders dan wat de Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) zelf zei. Hij placht te zeggen:
“O Allah, ik zoek mijn toevlucht bij U tegen onbekwaamheid, luiheid, lafheid, gierigheid, ouderdomsgebreken en de bestraffing van het graf. O Allah, schenk mijn ziel haar godsvrucht, zuiver haar. U bent de Beste die haar kan zuiveren, U bent haar Beschermer en haar Meester. O Allah, ik zoek mijn toevlucht bij U tegen kennis die geen nut brengt, tegen een hart dat geen ontzag kent, tegen een ziel die nooit verzadigd raakt en tegen een smeekbede waaraan geen gehoor wordt gegeven.”
[Authentiek] - [Overgeleverd door Moeslim] - [Sahih Moeslim - 2722]

Uitleg

Dit behoort tot de smeekbeden van de Profeet (vrede zij met hem), waarin hij zegt: “O Allah, ik zoek mijn toevlucht bij U” een uitdrukking van volledige overgave en bescherming zoeken “tegen onbekwaamheid”, oftewel het onvermogen om nuttige middelen aan te wenden; “en tegen luiheid”, het ontbreken van de wil of motivatie tot handelen, de onbekwame mist het vermogen, de luiaard de wil. “En tegen lafheid”, het terugdeinzen voor hetgeen men eigenlijk behoort te doen; “en tegen gierigheid”, het weerhouden van datgene wat men verplicht is te schenken; “en tegen ouderdomsgebreken”, het verouderen en de fysieke aftakeling die leidt tot zwakte en afhankelijkheid; “en tegen de bestraffing van het graf”, inclusief alles wat leidt tot die bestraffing. "O Allah, schenk mijn ziel" een geef haar en schenk haar succes in 'godsvrucht' door haar tot gehoorzaamheid te brengen en haar weg te houden van zonde. 'Zuiver haar' en reinig haar van ondeugden en laakbare karaktereigenschappen. 'U bent waarlijk de beste die haar kan zuiveren' niemand anders dan U bezit het vermogen haar te louteren. 'U bent haar Beschermer', haar Helper, Degene die haar ondersteunt, 'en haar Meester', die haar zaken behartigt, haar Heer, haar Eigenaar en de Weldoener die haar met gunsten overlaadt." “O Allah, ik zoek mijn toevlucht bij U tegen kennis die geen nut brengt”, zoals astrologie, waarzeggerij, tovenarij, of kennis die geen voordeel brengt voor het Hiernamaals, of kennis die niet wordt toegepast; “en tegen een hart dat geen ontzag kent”, dat niet voor U buigt, niet nederig is, niet tot rust komt bij Uw herinnering; “en tegen een ziel die nooit verzadigd raakt”, die geen genoegen neemt met wat U haar aan toegestaan levensonderhoud schenkt, maar steeds meer verlangt naar wereldse begeerten; “en tegen een smeekbede die onbeantwoord blijft”, vanwege zonden, obstakels of het ontbreken van oprechtheid.

De voordelen van de overlevering

1. De aanbeveling om Allah bescherming te vragen tegen de genoemde slechte eigenschappen en gevaren.
2. Aansporing tot het streven naar godsvrucht, het verspreiden van nuttige kennis en handelen naar die kennis.
3. Ware kennis is die kennis die de ziel zuivert en eerbied voor Allah doet ontstaan, die zich vervolgens uitstrekt tot het hele lichaam.
4. Een hart dat werkelijk ontzag kent, is een hart dat beeft en onrustig wordt bij de gedachte aan Allah, maar tegelijkertijd tot rust en zekerheid komt bij Zijn herinnering.
5. Veroordeling van onverzadigbare hebzucht naar wereldse zaken, die de grootste vijand van de mens vormt, daarom zocht de Profeet (vrede zij met hem) bescherming tegen zo'n rusteloze, nooit tevreden ziel.
6. De dienaar behoort alles te vermijden wat een belemmering vormt voor het verhoren van smeekbeden, zoals zonden, onoprechtheid of het niet toepassen van kennis.
7. An-Nawawi — moge Allah hem genadig zijn — zei: "Deze overlevering en soortgelijke smeekbeden, tonen aan dat ritmisch of rijmend taalgebruik (sadjʿ) in smeekbeden toegestaan is, zolang het niet geforceerd of kunstmatig is. Geforceerd rijm verstoort nederigheid, oprechtheid en de innerlijke overgave van het hart en leidt tot afleiding van ware smeekbede. Maar spontaan, natuurlijk rijm dat voortkomt uit welsprekendheid of wat men uit overleveringen uit het hoofd kent, is lovenswaardig."