หะดีษ: “การถือศีลอดขณะเดินทางไม่ใช่ความดีงาม”

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُما قَالَ:
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي سَفَرٍ، فَرَأَى زِحَامًا وَرَجُلًا قَدْ ظُلِّلَ عَلَيْهِ، فَقَالَ: «مَا هَذَا؟»، فَقَالُوا: صَائِمٌ، فَقَالَ: «لَيْسَ مِنَ البِرِّ الصَّوْمُ فِي السَّفَرِ»، وَفِي لَفْظٍ لِمُسلِمٍ: «عَلَيْكُمْ بِرُخْصَةِ اللهِ الَّذِي رَخَّصَ لَكُمْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 1946]

จากญาบิร บิน อับดุลลอฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา ได้กล่าวว่า:
ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม เคยอยู่ระหว่างการเดินทาง ท่านได้เห็นฝูงชนเบียดเสียดกันอยู่ และมีชายคนหนึ่งที่คนอื่นกำลังกางร่มให้ ท่านจึงถามว่า “นี่เกิดอะไรขึ้น?” พวกเขาตอบว่า“เขากำลังถือศีลอดอยู่ครับ”ท่านนบีจึงกล่าวว่า: “การถือศีลอดขณะเดินทางไม่ใช่ความดีงาม”,และในรายงานของมุสลิมมีถ้อยคำว่า:“พวกท่านจงรับเอาการผ่อนปรนของอัลลอฮ์เถิด ที่พระองค์ทรงอนุญาตให้แก่พวกท่าน”
[เศาะฮีห์] - [รายงานโดย อัลบุคอรีย์ และมุสลิม] - [เศาะฮีห์อัลบุคอรีย์ - 1946]

คำอธิบาย​

ท่านเราะซูลุลลอฮ์ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม เคยอยู่ระหว่างการเดินทาง ท่านได้เห็นชายคนหนึ่งที่ผู้คนมามุงอยู่รอบ ๆ และได้มีการกางร่มให้เขาเพราะความร้อนของแสงแดดและความกระหายน้ำอย่างมาก ท่านนบีจึงถามว่า “เขาเป็นอะไรหรือ?” พวกเขาตอบว่า “เขากำลังถือศีลอดครับ”ท่านนบีจึงกล่าวว่า:“การถือศีลอดขณะเดินทางไม่ใช่ความดีงาม จงรับเอาการผ่อนปรนของอัลลอฮ์เถิด ซึ่งพระองค์ได้ทรงอนุญาตแก่พวกท่าน”

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. คำชี้แจงเกี่ยวกับความสะดวกของกฎหมายอิสลาม
2. การอนุญาตให้ถือศีลอดในระหว่างเดินทาง และการอนุญาตให้ถือโอกาสหรือใช้สิทธิพิเศษในการละศีลอด
3. การถือศีลอดในระหว่างการเดินทางนั้น เป็นสิ่งที่มักรูฮ์ (ไม่พึงกระทำ) หากทำให้เกิดความลำบากแก่ตนเอง เว้นแต่หากถึงขั้นที่อาจเป็นอันตรายต่อชีวิต — ในกรณีนั้น จะถือว่าหะรอม (ต้องห้าม)
4. อันนะวะวีย์กล่าวว่า:คำพูดของท่านนบีที่ว่า “ไม่ใช่ความดีงามที่พวกท่านจะถือศีลอดระหว่างการเดินทาง” หมายถึง — ในกรณีที่การถือศีลอดนั้นสร้างความลำบากแก่พวกท่าน หรือทำให้เกรงว่าจะเกิดอันตราย และ บริบทของหะดีษนี้ก็ชี้ให้เข้าใจในความหมายเช่นนี้
5. การเอาใจใส่ของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิวะสัลลัม ต่อเหล่าสาวกของท่าน และการถามถึงสภาพของพวกเขา