หะดีษ: “การที่คนๆ หนึ่งเอาเชือกไปมัดฟืนแล้วแบกใส่หลังเพื่อนำไปขาย ซึ่งอัลลอฮ์ทรงให้เขามีความพอเพียงที่ได้ดำรงชีวิตจากอาชีพขายฟืนนั้น ย่อมเป็นความดีสำหรับเขายิ่งกว่าการที่เขาจะไปขอจากผู้อื่น เพราะมนุษย์นั้น บางทีก็ให้ บางทีก็ไม่ให้”

عَنِ الزُّبَيْرِ بْنِ العَوَّامِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«لَأَنْ يَأْخُذَ أَحَدُكُمْ حَبْلَهُ، فَيَأْتِيَ بِحُزْمَةِ الحَطَبِ عَلَى ظَهْرِهِ، فَيَبِيعَهَا، فَيَكُفَّ اللَّهُ بِهَا وَجْهَهُ خَيْرٌ لَهُ مِنْ أَنْ يَسْأَلَ النَّاسَ أَعْطَوْهُ أَوْ مَنَعُوهُ».
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 1471]

จากอนัส บิน มาลิก เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ รายงานว่า จากท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า:
“การที่คนๆ หนึ่งเอาเชือกไปมัดฟืนแล้วแบกใส่หลังเพื่อนำไปขาย ซึ่งอัลลอฮ์ทรงให้เขามีความพอเพียงที่ได้ดำรงชีวิตจากอาชีพขายฟืนนั้น ย่อมเป็นความดีสำหรับเขายิ่งกว่าการที่เขาจะไปขอจากผู้อื่น เพราะมนุษย์นั้น บางทีก็ให้ บางทีก็ไม่ให้”
[เศาะฮีห์] - [รายงานโดย อัลบุคอรีย์] - [เศาะฮีห์อัลบุคอรีย์ - 1471]

คำอธิบาย​

ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ได้ชี้แจงว่า มนุษย์คนหนึ่งแม้เพียงทำงานเล็กน้อย เช่น การหยิบเชือกขึ้นมาเพื่อใช้ผูกฟืนบนหลัง แล้วขายฟืนนั้นเพื่อนำไปกิน หรือแบ่งปันเป็นทาน และช่วยให้ตนไม่ต้องพึ่งพาคนอื่นและป้องกันตนจากความอัปยศในการขอร้อง นั้นดีกว่าการไปขอร้องคนอื่นซึ่งอาจได้รับหรือไม่ได้รับก็ได้ การขอร้องผู้อื่นคือความอัปยศ และผู้ศรัทธานั้นต้องมีเกียรติ ไม่ควรเป็นคนอัปยศ

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. ส่งเสริมให้ละเว้นจากการขอทาน และอยู่ห่างจากสิ่งเหล่านั้น
2. การสนับสนุนให้ทำงานเพื่อหาเลี้ยงชีพแม้ว่าบุคคลนั้นจะต้องฝึกฝนงานฝีมือที่เรียบง่ายและต่ำต้อยในสายตาของผู้คนก็ตาม
3. ศาสนาอิสลามปราบปรามการขอทานและการว่างงาน ดังนั้นจึงมีบัญญัติให้พยายามและทำงานแม้ว่าจะยากก็ตาม เช่น การตัดไม้ เป็นต้น
4. ไม่อนุญาตให้ขอทานในขณะที่มีความสามารถในการทำงานและหาเลี้ยงชีพ
5. การขอจากผู้ปกครองเมื่อมีความจำเป็นเป็นสิ่งที่อนุญาต พระเจ้าผู้ทรงฤทธานุภาพตรัสว่า: "และไม่มีบาปใด ๆ แก่บรรดาผู้ที่เมื่อพวกเขามาหาเจ้าเพื่อให้เจ้าจัดให้พวกเขาขี่ เจ้าได้กล่าวว่า ฉันไม่พบพาหนะที่จะให้พวกท่านขี่บนมันได้ พวกเขาก็ผินหลังกลับโดยที่นัยน์ตาของพวกเขาท่วมท้วนไปด้วยน้ำตา เพราะเสียใจที่พวกเขาไม่พบสิ่งที่พวกเขาจะบริจาค" (อัตเตาบะฮ์ : 92)
6. ผู้ที่ตกอยู่ในความจำเป็นต้องขอ และไม่สามารถประกอบอาชีพหรือเก็บฟืนเลี้ยงตนเองได้ ก็เป็นที่อนุญาตสำหรับเขาที่จะขอได้ แต่ไม่ควรขอด้วยความรบเร้าหรือเซ้าซี้ พระเจ้าผู้ทรงฤทธานุภาพตรัสว่า: "พวกเขาจะไม่ขอจากผู้คนในสภาพเซ้าซี้" (อัลบะเกาะเราะฮ์: 273)
7. อัล-นะวะวีย์ กล่าวว่า: ในหะดีษนี้ชื้ถึงการให้กำลังใจในการบริจาค การกินจากงานของตนเอง และการหารายได้จากสิ่งที่ได้รับอนุญาต