ሓዲሥ: አላህ ዐዘ ወጀል እንዲህ አለ: ‹የአደም ልጅ ዘመንን በመሳደብ ያውከኛል። ዘመን እኔው ነኝ ፤ ነገሮች በኔ እጅ ናቸው፤ ምሽቱንና ቀኑን የምገለባብጠው እኔ ነኝ።›
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: يُؤْذِينِي ابْنُ آدَمَ يَسُبُّ الدَّهْرَ وَأَنَا الدَّهْرُ، بِيَدِي الأَمْرُ أُقَلِّبُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 4826]
المزيــد ...
ከአቡ ሁረይራ (ረዲየሏሁ ዐንሁ) - አላህ መልካም ሥራቸውን ይውደድላቸውና - እንደተላለፈው እንዲህ አሉ: «የአላህ መልክተኛ (የአላህ ሰላትና ሰላም በእርሳቸው ላይ ይስፈን) እንዲህ ብለዋል:
"አላህ ዐዘ ወጀል እንዲህ አለ: ‹የአደም ልጅ ዘመንን በመሳደብ ያውከኛል። ዘመን እኔው ነኝ ፤ ነገሮች በኔ እጅ ናቸው፤ ምሽቱንና ቀኑን የምገለባብጠው እኔ ነኝ።›"
[ሶሒሕ ነው።] - [ቡኻሪና ሙስሊም ዘግበውታል።] - [ሶሒሕ አልቡኻሪ - 4826]
ነቢዩ (የአላህ ሰላትና ሰላም በእርሳቸው ላይ ይስፈን) አላህ በሐዲሠል ቁድሲይ እንዲህ እንዳለ ተናገሩ። "የሰው ልጅ መከራና ችግር በሚወርዱበት ወቅት ጊዜን በማውገዝና በመሳደብ እኔን ያውከኛል ክብሬን ያሳንሳል። ምክንያቱም የሚከሰቱትን ነገሮች አስተናባሪው አላህ ሱብሓነሁ ብቻ ነው። ዘመንን መሳደብ አላህን ዐዘ ወጀል እንደመሳደብ ነው። ጊዜ ለአላህ ትእዛዝ የተገራ ፍጡር ነው። ክስተቶች በአላህ ትእዛዝ ይከሰታሉ።
ከሐዲሱ የምንጠቀማቸው ቁምነገሮች
- ይህ ሐዲሥ ነቢዩ (የአላህ ሰላትና ሰላም በእርሳቸው ላይ ይስፈን) ከጌታቸው ከሚያወሩት ሐዲሥ መካከል ነው። "ሐዲሠል ቁድስ" ወይም "ሐዲሠል ኢላሂይ" በመባልም ይጠራል። ይህም ቃሉም መልዕክቱም ከአላህ ቢሆንም ቁርአን ከሌሎች የተለየበት የሆኑ ‐ማለትም ማንበቡ ብቻ አምልኮ መሆኑ፤ ለማንበብ ዉዱእ ማስፈለጉ፤ አላህ የርሱን አምሳያ አምጡ ብሎ መገዳደሩ፤ ተአምራዊነትና ሌሎችም‐ የቁርአን መገለጫዎች የሌሉት ነው።
- በንግግርና በእምነታዊ ጉዳዮች ከአላህ ጋር ስርአት መያዝ እንደሚያስፈልግ እንረዳለን።
- በአላህ ውሳኔና ፍርድ ማመን ግዴታ መሆኑንና በችግሮች ላይ መታገስ ግዴታ መሆኑን እንረዳለን።
- መታወክ ማለት መጎዳት ማለት አይደለም። ለምሳሌ የሰው ልጅ ፀያፍን ነገር በመስማት ወይም በመመልከት ይታወካል ነገር ግን በዚህ አይጎዳም። ልክ እንደዚሁ እንደቀይ ሽንኩርትና ነጭ ሽንኩርት ባሉ መጥፎ ሽታ ባላቸው ነገሮችም ይታወካል ይህ ግን ጉዳት አይደለም።
- አሏህ ሱብሓነሁ ወተዓላ አንዳንድ ባሮች በሚሰሩት መጥፎ ተግባር ይታወካል፤ ነገር ግን አላህ ጀለ ወዓላ በሐዲሠል ቁድሲይ እንዲህ ሲል እንደነገረን: "ባሮቼ ሆይ! እናንተ ልትጎዱኝ ብትፈልጉ ልትጎዱኝ አትደርሱም። ልትጠቅሙኝ ብትፈልጉም ልትጠቅሙኝ አትደርሱም።" በዚህ የሰዎች ማወክ ምንም አይጎዳም።
- ጊዜን መሳደብና መግለፅ ለሶስት ይከፈላል: 1 - ነገሮችን የሚያከናውነው ጊዜ እንደሆነ፣ ጊዜ በራሱ ነገሮችን ወደ መልካምና መጥፎ እንደሚገለባብጥ አድርጎ መስደብ ነው። ይህም ሰውዬው ከአላህ ጋር ሌላ ፈጣሪ አለ ብሎ ስላመነና ክስተቶችን ማስገኘትን ከአላህ ውጪ ወዳለ አካል ስላስጠጋ ትልቁ ሽርክ ነው። 2 - ጊዜ በራሱ ነገሮችን ይከውናል ብሎ አያምንም። ይልቁንም ነገሮችን ሁሉ የሚከውነው አላህ መሆኑን ያምናል። ነገር ግን እርሱ ላይ የደረሰው ጉዳት በዛ ጊዜ ስለሆነ ጊዜውን ይሰድበዋል። ይህም ክልክል ነው። 3 - ዘመኑን መውቀስ ፈልጎ ሳይሆን የጊዜውን ሁኔታ ለመግለፅ አስቦ ብቻ መናገር፤ ይህ ይፈቀዳል። የዚህም ምሳሌ ሉጥ (ዐለይሂ ሶላት ወሰላም) {"ይህ ብርቱ ቀን ነውም።" አለ።} ያሉት ለአብነት ይጠቀሳል።
ተጨማሪ
- ሓዲሥ: አንድ ሰው ወንድሙን ከወደደው እንደሚወደው ይንገረው።
- ሓዲሥ: ከባባዶቹን ወንጀሎች ከተጠነቀቁ አምስቱ ሶላቶች፣ ከጁሙዐ እስከ ጁሙዐ፣ ከረመዳን እስከ ረመዳን በመካከላቸው የተሰሩትን ወንጀሎች ያስሰርዛሉ።
- ሓዲሥ: ሀሜት ምን እንደሆነ ታውቃላችሁን?" ሶሐቦችም "አላህና መልክተኛው ያውቃሉ።" አሉ። እሳቸውም "ወንድምህን በሚጠላው ነገር ማውሳትህ ነው።
- ሓዲሥ: በአላህ ገንዘብ ያለአግባብ የሚገለገሉ ሰዎች ለነርሱ የትንሳኤ ቀን እሳት ተዘጋጅቶላቸዋል።
- ሓዲሥ: ሟቾችን አትሳደቡ! እነርሱ ወዳስቀደሙት (ስራቸው) ሂደዋልና።
- ሓዲሥ: ሲገናኙ ይህም እየዞረ ያኛውም እየዞረ ወንድሙን ከሶስት ሌሊቶች በላይ ሊያኮርፈው አይፈቀድለትም። ከሁለቱ ምርጡ በሰላምታ የሚጀምረው ነው።
- ሓዲሥ: ዝምድናን ቆራጭ ጀነት አይገባም።