حديث: کسانی که به تو خیانت کردند، نافرمانی کردند، به تو دروغ گفتند و جزای تو برای آنان محاسبه خواهد شد

عَنْ ‌عَائِشَةَ رضي الله عنها:
أَنَّ رَجُلًا قَعَدَ بَيْنَ يَدَيِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ لِي مَمْلُوكِينَ يَكْذِبُونَنِي وَيَخُونُونَنِي وَيَعْصُونَنِي، وَأَشْتُمُهُمْ وَأَضْرِبُهُمْ، فَكَيْفَ أَنَا مِنْهُمْ؟ قَالَ: «يُحْسَبُ مَا خَانُوكَ وَعَصَوْكَ وَكَذَّبُوكَ وَعِقَابُكَ إِيَّاهُمْ، فَإِنْ كَانَ عِقَابُكَ إِيَّاهُمْ بِقَدْرِ ذُنُوبِهِمْ كَانَ كَفَافًا، لَا لَكَ وَلَا عَلَيْكَ، وَإِنْ كَانَ عِقَابُكَ إِيَّاهُمْ دُونَ ذُنُوبِهِمْ كَانَ فَضْلًا لَكَ، وَإِنْ كَانَ عِقَابُكَ إِيَّاهُمْ فَوْقَ ذُنُوبِهِمُ اقْتُصَّ لَهُمْ مِنْكَ الْفَضْلُ»، قَالَ: فَتَنَحَّى الرَّجُلُ فَجَعَلَ يَبْكِي وَيَهْتِفُ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «أَمَا تَقْرَأُ كِتَابَ اللهِ: {وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا}، الْآيَةَ»، فَقَالَ الرَّجُلُ: وَاللهِ يَا رَسُولَ اللهِ، مَا أَجِدُ لِي وَلهُمْ شَيْئًا خَيْرًا مِنْ مُفَارَقَتِهِمْ، أُشْهِدُكَ أَنَّهُمْ أَحْرَارٌ كُلُّهُمْ.
[ضعيف] - [رواه الترمذي] - [سنن الترمذي: 3165]

از عایشه رضی الله عنها روایت است:
مردی در مقابل پیامبر صلی الله علیه وسلم نشست و گفت: یا رسول الله! من غلامانی دارم که به من دروغ می گویند و به من خیانت می کنند و نافرمانی می کنند، و من آنها را نفرین می کنم و آنان را می زنم، پس رفتار من با آنان چگونه است ؟ فرمود: «کسانی که به تو خیانت کردند، نافرمانی کردند، به تو دروغ گفتند و جزای تو برای آنان محاسبه خواهد شد، اگر مجازات تو نسبت به آنها به اندازه گناهانشان باشد، نه برای تو چیزی است و نه علیه تو چیزی است، و اگر مجازات تو نسبت به گناهان آنان کمتر باشد این برتری توست، و اگر مجازات تو نسبت به گناهان آنان بیشتر باشد از تو قصاص زیاده روی گرفته می شود»، گفت: آن مرد رفت و گریه و ناله کرد، سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «آیا کتاب الله را نمی خوانی: {وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا}، و ما ترازوهای عدل را در روز قیامت می‌نهیم، پس بر هیچ کسی در چیزی ظلم کرده نشود. آن مرد گفت: به الله سوگند یا رسول الله، من برای خود و آنها چیزی بهتر از رها نمودن آنها نمی بینم، تو را گواه می گیرم که همۀ آنان آزادند.
[ضعیف] - [ترمذی روایت کرده] - [سنن ترمذی - 3165]

توضیح

مردی نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم آمد و از کردار برده گانش شکایت کرد، و از اینکه در خبر به او دروغ می گویند و در امانت به او خیانت می کنند، و در معامله ها تقلب می کنند، و از اوامر او سرپیچی می کنند، وی آنان را دشنام می دهد و برای تأدیب آنها را می زند، پس او از وضعیتش در تعامل با آنان در روز قیامت پرسید؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: کسانی که به شما خیانت، نافرمانی کردند و به شما دروغ گفتند، و مجازات تو بر آنها محاسبه می شود، و اگر میزان مجازات تو به اندازه گناهانشان باشد بر شما و علیه شما چیزی نیست، ولی اگر مقدار مجازات تو برای آنان کمتر از گناهانشان باشد، موجب فضل و پاداش تو خواهد شد، و اگر مجازات تو برای آنها از گناهانشان بیشتر باشد، مجازات خواهی شد، از او مقدار اضافی گرفته می شود و به آنان داده می شود، پس مرد کنار رفت و به صدای بلند شروع به گریه و ناله کرد، سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم به او فرمود: آیا کتاب الله را نمی خوانی: {وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا}، و ما ترازوهای عدل را در روز قیامت می‌نهیم، پس بر هیچ کسی در چیزی ظلم کرده نشود.[الأنبياء: 47]، در قیامت به هیچ کس ستم نمی شود، و ترازو بین مردم بر اساس عدل گذاشته می شود، آن مرد گفت: به الله سوگند یا رسول الله! من برای خود و آنها چیزی بهتر از این نمی یابم که آنها را ترک و رها کنم، تو را گواه می گیرم که همه آنها برای رضای الله آزاد هستند. از ترس حساب و عذاب.