حديث: رسول الله صلی الله علیه وسلم ما را از نماز خواندن و دفن کردن مردگان در سه وقت نهی فرمود

عَنْ عُقْبَةَ بْنَ عَامِرٍ الْجُهَنِيَّ رضي الله عنه قَالَ:
ثَلَاثُ سَاعَاتٍ كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَنْهَانَا أَنْ نُصَلِّيَ فِيهِنَّ، أَوْ أَنْ نَقْبُرَ فِيهِنَّ مَوْتَانَا: حِينَ تَطْلُعُ الشَّمْسُ بَازِغَةً حَتَّى تَرْتَفِعَ، وَحِينَ يَقُومُ قَائِمُ الظَّهِيرَةِ حَتَّى تَمِيلَ الشَّمْسُ، وَحِينَ تَضَيَّفُ الشَّمْسُ لِلْغُرُوبِ حَتَّى تَغْرُبَ.
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 831]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از عقبة بن عامر جُهَنی رضی الله عنه روایت است که می گوید:
رسول الله صلی الله علیه وسلم ما را از نماز خواندن و دفن کردن مردگان در سه وقت نهی فرمود: 1- هنگام طلوع آفتاب تا زمانی که بالا نيامده است. 2- هنگامی که خورشيد وسط آسمان است تا وقتی که مايل نشده است. 3 - هنگامی که خورشيد برای غروب مايل می شود تا اينکه غروب نمايد.
[صحیح] - [مسلم روایت کرده] - [صحیح مسلم - 831]

توضیح

رسول الله صلی الله علیه وسلم از اینکه در سه ساعت خاص خواندن نماز نفل و یا دفن مردگان نهی فرمود: وقت اول: زمانی که خورشید در حال طلوع کردن است، تا اینکه کاملا طلوع نموده و به اندازۀ یک نیزه بالا بیاید، که مقدار آن در حدود چهارم حصۀ یک ساعت است. وقت دوم: هنگامی که خورشید در وسط آسمان باشد، و از طرف مشرق و مغرب سایه نداشته باشد تا این که از وسط آسمان زوال نماید، و سایه از طرف مشرق که وقت نماز ظهر است ظاهر شود، که زمان کوتاهی است؛ که در حدود پنج دقیقه می باشد. وقت سوم: وقتی خورشید شروع به غروب کردن می کند تا اینکه کاملا غروب کند.

از فوائد حدیث

1. اوقاتی که نماز در آن نهی می باشد، چنانکه در این حدیث و احادیث دیگر بر آن دلالت می کند، عبارتند از: اول: بعد از نماز صبح تا طلوع خورشید، دوم: زمانی که خورشید طلوع می کند تا به اندازه یک نیزه بنا بر دید چشم طلوع کند؛ يعنى: تقريباً پانزده دقيقه، سوم: هنگامی که خورشید در وسط آسمان است و سایه تا زمان زوال متوقف می گردد، این در صورتی است که برای شخص ایستاده در مشرق و مغرب سایه ای باقی نمی ماند، و برخی آن را تقریباً پنج دقیقه تخمین زده اند، چهارم: بعد از نماز عصر تا غروب خورشید، پنجم: هنگام زرد شدن خورشید تا این که غروب کند.
2. نهی ادای نماز در این پنج وقت، به استثنای نمازهای فرض و آن های که دارای علت و عوامل هستند.
3. نهی از تأخیر عمدی دفن میت تا این سه وقت کوتاه که در حدیث آمده است، با جواز دفن میت در هر ساعت از شبانه روز .
4. حکمت نهی از نماز در این اوقات: اصل این است که مسلمان جهت بندگی الله متعال باید تسلیم اوامر الهی باشد و از نواهی او دوری کند، و از عبادت او دست بر ندارد بدلیل این که باید از حکمت و علت امر و نهی آگاهی پیدا کند سپس عبادت الله متعال را انجام دهد، بلکه باید اطاعت کند، و در احادیث دیگر حکم آن آمده است: اول: الظهیرة، اندکی قبل از زوال، آتش نیرومند و سوزان در جهنم برافروخته می شود، دوم: حکمت نهی از نماز هنگام طلوع و غروب خورشید، مشابهت با مشرکان است، زیرا در هنگام طلوع و غروب آنها به خورشید سجده می کنند، سوم: اما نهی نماز بعد از نماز صبح تا طلوع خورشید، و بعد از نماز عصر تا غروب خورشید، باب بستن ذریعه است؛ تا این که مشابهت با کفار از بین برود، و مسلمان در شرک آنان با آنها مشابهت نداشته باشد، چون آنان هنگام طلوع و غروب خورشید به آن سجده می کنند.