Hadith: "ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਆਸਾਨ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਆਸਾਨ ਕਰ ਦੇਵੇ।

عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ رضي الله عنه قَالَ:
كُنْتُ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي سَفَرٍ، فَأَصْبَحْتُ يَوْمًا قَرِيبًا مِنْهُ وَنَحْنُ نَسِيرُ، فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ أَخْبِرْنِي بِعَمَلٍ يُدْخِلُنِي الجَنَّةَ وَيُبَاعِدُنِي عَنِ النَّارِ، قَالَ: «لَقَدْ سَأَلْتَنِي عَنْ عَظِيمٍ، وَإِنَّهُ لَيَسِيرٌ عَلَى مَنْ يَسَّرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ، تَعْبُدُ اللَّهَ وَلاَ تُشْرِكْ بِهِ شَيْئًا، وَتُقِيمُ الصَّلاَةَ، وَتُؤْتِي الزَّكَاةَ، وَتَصُومُ رَمَضَانَ، وَتَحُجُّ البَيْتَ» ثُمَّ قَالَ: «أَلاَ أَدُلُّكَ عَلَى أَبْوَابِ الخَيْرِ: الصَّوْمُ جُنَّةٌ، وَالصَّدَقَةُ تُطْفِئُ الخَطِيئَةَ كَمَا يُطْفِئُ الْمَاءُ النَّارَ، وَصَلاَةُ الرَّجُلِ مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ» قَالَ: ثُمَّ تَلاَ: «{تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ}، حَتَّى بَلَغَ {يَعْمَلُونَ}» ثُمَّ قَالَ: «أَلاَ أُخْبِرُكَ بِرَأْسِ الأَمْرِ كُلِّهِ وَعَمُودِهِ، وَذِرْوَةِ سَنَامِهِ؟» قُلْتُ: بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، قَالَ: «رَأْسُ الأَمْرِ الإِسْلاَمُ، وَعَمُودُهُ الصَّلاَةُ، وَذِرْوَةُ سَنَامِهِ الجِهَادُ» ثُمَّ قَالَ: «أَلاَ أُخْبِرُكَ بِمَلاَكِ ذَلِكَ كُلِّهِ؟» قُلْتُ: بَلَى يَا نَبِيَّ اللهِ، فَأَخَذَ بِلِسَانِهِ قَالَ: «كُفَّ عَلَيْكَ هَذَا» فَقُلْتُ: يَا نَبِيَّ اللهِ، وَإِنَّا لَمُؤَاخَذُونَ بِمَا نَتَكَلَّمُ بِهِ؟ فَقَالَ: «ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ يَا مُعَاذُ، وَهَلْ يَكُبُّ النَّاسَ فِي النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ أَوْ عَلَى مَنَاخِرِهِمْ إِلاَّ حَصَائِدُ أَلْسِنَتِهِمْ».
[صحيح بمجموع طرقه] - [رواه الترمذي وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي: 2616]

Translation Needs More Review.

ਮੁਆਜ਼ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ:
ਮੈਂ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਫਰ 'ਤੇ ਸੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਾਂ, ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ: "ਏ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ, ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਅਮਲ ਦੱਸੋ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵੇ ਅਤੇ ਨਰਕ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੇ।"ਉਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: « "ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਆਸਾਨ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਆਸਾਨ ਕਰ ਦੇਵੇ। ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸ਼ਰਕ ਨਾ ਕਰ, ਨਮਾਜ਼ ਕਾਇਮ ਕਰ, ਜਕਾਤ ਦੇ, ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖ ਅਤੇ ਬੇਇਤ (ਕਾਬਾ) ਦੀ ਹਜ ਕਰੋ।" ਫਿਰ ਉਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਕੀ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾਈਆਂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਨਹੀਂ ਦੱਸਾਂ? ਰੋਜ਼ਾ ਇੱਕ ਜੁੱਤ ਹੈ (ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੈ),ਸਦਕਾ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਝਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਬੁਝਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਣਾ।" ਫਿਰ ਉਹ ﷺ ਨੇ ਇਹ ਆਯਤ ਤਲਾਅ ਕੀਤੀ: ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ: "ਹਾਂ, ਏ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ!" ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਸਾਰੇ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਸਰਵੋਚ ਸਿਰਾ ਇਸਲਾਮ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਖੰਭ ਨਮਾਜ਼ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਚੋਟੀ ਦਾ ਸਿਖਰ ਜਿਹਾਦ ਹੈ।" ਫਿਰ ਉਹ ﷺ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਦੱਸਾਂ?" ਮੈਂ ਕਿਹਾ: "ਜੀ ਹਾਂ, ਏ ਨਬੀ ਅੱਲਾਹ!" ਫਿਰ ਉਹ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਫੜੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: "ਇਸ ਤੂੰ ਰੋਕ ਲੈ!" ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ: "ਏ ਨਬੀ ਅੱਲਾਹ, ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਜੋ ਕੁਝ ਅਸੀਂ ਬੋਲਦੇ ਹਾਂ ਉਸਦਾ ਵੀ ਹਿਸਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ?" ਉਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਤੈਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰੇ, ਮਉਅਜ਼! ਕੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਜਾਂ ਨੱਕਾਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਨਾ! ਸਿਰਫ਼ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਨਤੀਜਿਆਂ ਕਾਰਨ।"
[صحيح بمجموع طرقه] - [رواه الترمذي وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي - 2616]

Explanation

ਮੁਆਜ਼ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਨੇ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਫਰ 'ਤੇ ਸੀ। ਇਕ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਾਂ, ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ:"ਏ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ, ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਅਮਲ ਦੱਸੋ ਜੋ ਮੈਨੂੰ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵੇ ਅਤੇ ਨਰਕ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖੇ।" ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ: "ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਅਮਲ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ ਜੋ ਰੂਹਾਂ ਲਈ ਭਾਰੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਆਸਾਨ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ; ਇਸ ਲਈ ਇਸਲਾਮ ਦੀਆਂ ਫਰਾਇਜ਼ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰ:"
ਪਹਿਲਾ: ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਹੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸ਼ਰਕ ਨਾ ਕਰ।
ਦੂਜਾ: ਦਿਨ-ਰਾਤ ਪੰਜ ਫਰਜ਼ ਨਮਾਜ਼ਾਂ — ਫਜਰ, ਦੁਪਹਿਰ, ਅਸਰ, ਮਗਰਿਬ, ਅਤੇ ਈਸ਼ਾ — ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਤਾਂ, ਅਰਕਾਨ ਅਤੇ ਵਾਜਿਬਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਇਮ ਕਰ।
ਤੀਜਾ: ਫਰਜ਼ ਜਕਾਤ ਨਿਕਾਲ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਮਾਲੀ ਇਬਾਦਤ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਉਸ ਮਾਲ 'ਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਰੀਅਤ ਵਿੱਚ ਨਿਰਧਾਰਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ; ਇਹ ਜਕਾਤ ਉਸਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ।
ਚੌਥਾ: ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖ, ਜੋ ਕਿ ਸੁਬਹ ਫਜਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੱਕ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੋੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਰੁਕਣ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ — ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਇਬਾਦਤ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੰਜਵਾਂ: ਬੇਤੁੱਲਾਹ ਦਾ ਹੱਜ ਕਰ, ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਮੱਕਾ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਜਾਣਾ ਅਤੇ ਉਥੇ ਹੱਜ ਦੇ ਅਮਲ ਅਦਾਅ ਕਰਨਾ ਹੈ — ਇਹ ਸਾਰਾ ਅੱਲਾਹ ਅਜ਼ਜ਼ਾ ਵਜੱਲਾ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਫਿਰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਕੀ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਚੰਗਾਈਆਂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲਾ ਰਾਹ ਨਾ ਦੱਸਾਂ?"**ਇਹ ਰਾਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਫਰਜ਼ ਅਮਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਨਫਲ ਅਮਲਾਂ ਵੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ:
ਪਹਿਲਾਂ: **ਨਫ਼ਲੀ ਰੋਜ਼ੇ**, ਜੋ ਗੁਨਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ — ਇਹ ਸ਼ਹਵਤ ਨੂੰ ਤੋੜਕੇ ਅਤੇ ਜ਼ਾਹਿਰੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਮਆਸੀ ਰਾਸਤਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਦੂਜਾ: **ਨਫ਼ਲੀ ਸਦਕਾ**, ਜੋ ਗੁਨਾਹ ਹੋ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਬੁਝਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਸਰ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਤੀਜਾ: **ਤਹੱਜੁਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼**, ਜੋ ਰਾਤ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਤੀਜੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਫਿਰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਇਹ ਆਯਤ ਤਿਲਾਵਤ ਕੀਤੀ: **{"ਤਤਜਾਫਾ ਜੁਨੂਬੁਹੁਮ ਅਨਿਲ ਮਦਾਜਿਅਿ}** ਅਰਥਾਤ: ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਾਸੇ ਵਿਛੋਣਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ — **{ਯਦਊਨ ਰੱਬਾਹੁਮ }** ਉਹ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਸਾਲਾ, ਜ਼ਿਕਰ, ਕੁਰਆਨ ਦੀ ਤਿਲਾਵਤ ਅਤੇ ਦੁਆ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੁਕਾਰਦੇ ਹਨ — **{ਖੌਫੰ ਵਾ ਤਾਮਅੰ}** ਅਲਾਹ ਦੇ ਅਜ਼ਾਬ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਰਹਿਮਤ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰਖਦਿਆਂ — **{ਵ ਮਿਮਾ ਰਜ਼ਕਨਾਹੁਮ ਯੁਂਫਿਕੂਨ।}** ਅਤੇ ਜੋ ਰਿਜ਼ਕ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ, ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ। **{ਫਲਾ ਤਅਲਮੁ ਨਫਸੁੰ ਮਾ ਉਖਫੀਆ ਲਹੁਮ ਮਿਨ ਕੁਰਰਤਿ ਆਊਯੁਨਿ}** ਕਿਸੇ ਜਾਨ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਸੁਖ, ਨਜਰਾਂ ਠੰਢੀਆਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਨੇਮਤ ਲੁਕਾਈ ਗਈ ਹੈ — **{ਜਜ਼ਾਅੰ ਬਿਮਾ ਕਾਨੂ ਯਅਮਲੂਨ।"}** ਇਹ ਸਾਰਾ ਇਨਾਮ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਅਮਲਾਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਫਿਰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਕੀ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦਿਨ ਦੇ ਅਸਲ (ਮੂਲ) ਬਾਰੇ ਨਾ ਦੱਸਾਂ?** **ਉਸ ਦੇ ਸਥੰਭ (ਖੰਭ) ਬਾਰੇ ਜਿਸ 'ਤੇ ਇਹ ਟਿਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ?****ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਉੱਚੀ ਚੋਟੀ ਬਾਰੇ?"**
ਮੁਆਜ਼ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਨੇ ਕਿਹਾ: **"ਬੇਸ਼ਕ, ਏ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ!"**
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਸਿਰ (ਮੂਲ): ਇਸਲਾਮ ਹੈ — ਜੋ ਕਿ ਦੁਆਂ ਗਵਾਹੀਆਂ (ਕਲਿਮਾ ਸ਼ਹਾਦਤ) ਹਨ।**ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਨਸਾਨ ਕੋਲ ਦੀਨ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਬਣਦੀ ਹੈ।\*\* ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਸਥੰਭ (ਖੰਭ): ਨਮਾਜ਼ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਕੋਈ ਇਸਲਾਮ ਨਹੀਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਿਨਾਂ ਖੰਭ ਦੇ ਮਕਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।ਜੋ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਉਸਦਾ ਧਰਮ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਉੱਚਾ ਉਠਦਾ ਹੈ।ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਚੋਟੀ ਤੇ ਉਚਾਈ ਜਿਹਾਦ ਹੈ —ਦਰਅਸਲ, ਧਰਮ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਲਗਾਉਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਬਾਤ ਬਹੁਤੀ ਹੋਵੇ।
ਫਿਰ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਕਿ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਕੀਤੇ ਅਮਲ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਧਰਣ ਅਤੇ ਸੰਵਾਰਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਾਂ؟" ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ﷺ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਜੋ ਗੱਲ ਤੇਰੀ ਸਬੰਧੀ ਨਹੀਂ ਉਸ ਬਾਰੇ ਨਾ ਬੋਲ।" ਮੁਆਜ਼ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਸਾਡਾ ਰੱਬ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਗੱਲ ਜੋ ਅਸੀਂ ਮੂੰਹੋਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸ ਦਾ ਮੂਲ ਲਵੇਗਾ, ਸਾਡਾ ਹਿਸਾਬ ਕਰੇਗਾ ਤੇ ਸਜ਼ਾ ਦੇਵੇਗਾ؟!"
ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਤੈਨੂੰ ਗੁਆ ਬੈਠੀ ਹੋਵੇ!"** — ਇਹ ਦੂਆ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਰਬੀ ਬੋਲਚਾਲ ਦੀ ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼-ਇ-ਗੱਲ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਹੰਮ ਗੱਲ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਕੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਲਟਾ ਕਰਕੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਬਲ ਨਰਕ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਉਹ ਨਹੀਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਹੈ؟"** ਜਿਵੇਂ ਕਿ —**ਕੁਫ਼ਰ, ਤੋਹਮਤ ਲਗਾਉਣਾ, ਗਾਲ਼ੀਆਂ ਕੱਢਣਾ, ਚੁਗਲੀ, ਨਿੰਦਿਆ, ਝੂਠੀ ਬੁਹਤਾਨਬਾਜ਼ੀ ਆਦਿ।**

Benefits from the Hadith

1. ਸਹਾਬਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮ ਨੂੰ ਇਲਮ ਦੀ ਬਹੁਤ ਹਿਰਸ ਸੀ, ਇਸੀ ਲਈ ਉਹ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਤੋਂ ਇਲਮ ਬਾਰੇ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਸਵਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ।
2. ਸਹਾਬਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮ ਨੂੰ ਇਲਮ ਦੀ ਬਹੁਤ ਹਿਰਸ ਸੀ, ਇਸੀ ਲਈ ਉਹ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਤੋਂ ਇਲਮ ਬਾਰੇ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਸਵਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ।
3. ਮੁਆਜ਼ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਦਾ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਸਵਾਲ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਦਰਅਸਲ ਇਹੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਅਸਤੀਤਵ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਹੈ।
4. ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ — ਚਾਹੇ ਬਨੀਂ ਆਦਮ ਹੋਣ ਜਾਂ ਜਿਨਨਾਤ — ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਜਾਂ ਤਾਂ ਜੰਨਤ ਹੈ ਜਾਂ ਦੋਜ਼ਖ।ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਬੇਹੱਦ ਉਚੇ ਦਰਜੇ ਦਾ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ।
5. ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਪੰਜ ਰੁਕਨਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਹਨ: **ਸ਼ਹਾਦਤੈਨ (ਕਲਮਾ ਪੜ੍ਹਨਾ), ਨਮਾਜ਼, ਜਕਾਤ, ਰੋਜ਼ਾ ਅਤੇ ਹajj।**
6. ਧਰਮ ਦਾ ਸਿਰਮੌਰ, ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਕੰਮ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ **ਅਲਲਾਹ ਦੀ ਤੌਹੀਦ**,ਅਰਥਾਤ – **ਕੇਵਲ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਨੀ, ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਸ਼ਰੀਕ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਣਾ।**
7. ਅਲਲਾਹ ਦੀ ਆਪਣੀ ਬੰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਰਹਿਮਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਨੇਕੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਖੋਲ੍ਹੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋ ਕੇ ਅਜਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦੀ ਮਾਫੀ ਲੈਣ ਦੇ ਵਸੀਲੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਸਕਣ।
8. ਫਰਾਇਜ਼ ਨਿਭਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਫਲ ਨਮਾਜਾਂ ਨਾਲ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਦਾ ਵੱਡਾ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਮਾਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਗੁਨਾਹਾਂ ਦੀ ਕਫ਼ਾਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੱਬ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਹਾਸਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
9. ਨਮਾਜ਼ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਉਸ ਖੰਭੇ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਖੇਮਾਂ ਦੀ ਠਹਿਰਾਵ ਹੈ,
10. ਜਿਵੇਂ ਖੰਭਾ ਡਿਗਣ ਨਾਲ ਖੇਮਾ ਢਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਓਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਮਾਜ਼ ਖਤਮ ਹੋਣ ਨਾਲ ਇਸਲਾਮ ਵੀ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
11. ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਧਰਮ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
12. ਜੀਭ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਚੁੱਪ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸਾਰੇ ਭਲੇ ਕਾਰਜਾਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਹੈ।