Hadith: ប្រាកដណាស់ អ្នកពិតជាបានសួរពីកិច្ចការដ៏ធំមួយ ហើយវាងាយស្រួលចំពោះអ្នកដែលអល់ឡោះជួយសំរួលអោយគាត់

عَنْ مُعَاذِ بْنِ جَبَلٍ رضي الله عنه قَالَ:
كُنْتُ مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي سَفَرٍ، فَأَصْبَحْتُ يَوْمًا قَرِيبًا مِنْهُ وَنَحْنُ نَسِيرُ، فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ أَخْبِرْنِي بِعَمَلٍ يُدْخِلُنِي الجَنَّةَ وَيُبَاعِدُنِي عَنِ النَّارِ، قَالَ: «لَقَدْ سَأَلْتَنِي عَنْ عَظِيمٍ، وَإِنَّهُ لَيَسِيرٌ عَلَى مَنْ يَسَّرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ، تَعْبُدُ اللَّهَ وَلاَ تُشْرِكْ بِهِ شَيْئًا، وَتُقِيمُ الصَّلاَةَ، وَتُؤْتِي الزَّكَاةَ، وَتَصُومُ رَمَضَانَ، وَتَحُجُّ البَيْتَ» ثُمَّ قَالَ: «أَلاَ أَدُلُّكَ عَلَى أَبْوَابِ الخَيْرِ: الصَّوْمُ جُنَّةٌ، وَالصَّدَقَةُ تُطْفِئُ الخَطِيئَةَ كَمَا يُطْفِئُ الْمَاءُ النَّارَ، وَصَلاَةُ الرَّجُلِ مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ» قَالَ: ثُمَّ تَلاَ: «{تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ}، حَتَّى بَلَغَ {يَعْمَلُونَ}» ثُمَّ قَالَ: «أَلاَ أُخْبِرُكَ بِرَأْسِ الأَمْرِ كُلِّهِ وَعَمُودِهِ، وَذِرْوَةِ سَنَامِهِ؟» قُلْتُ: بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، قَالَ: «رَأْسُ الأَمْرِ الإِسْلاَمُ، وَعَمُودُهُ الصَّلاَةُ، وَذِرْوَةُ سَنَامِهِ الجِهَادُ» ثُمَّ قَالَ: «أَلاَ أُخْبِرُكَ بِمَلاَكِ ذَلِكَ كُلِّهِ؟» قُلْتُ: بَلَى يَا نَبِيَّ اللهِ، فَأَخَذَ بِلِسَانِهِ قَالَ: «كُفَّ عَلَيْكَ هَذَا» فَقُلْتُ: يَا نَبِيَّ اللهِ، وَإِنَّا لَمُؤَاخَذُونَ بِمَا نَتَكَلَّمُ بِهِ؟ فَقَالَ: «ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ يَا مُعَاذُ، وَهَلْ يَكُبُّ النَّاسَ فِي النَّارِ عَلَى وُجُوهِهِمْ أَوْ عَلَى مَنَاخِرِهِمْ إِلاَّ حَصَائِدُ أَلْسِنَتِهِمْ».
[صحيح بمجموع طرقه] - [رواه الترمذي وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي: 2616]

អំពី មូអាហ្ស កូន ហ្ជាហ្ពាល់ رضي الله عنه ថា៖
ខ្ញុំបាននៅជាមួយណាពី ﷺ ក្នុងពេលធ្វើដំណើរ ហើយខ្ញុំបានចូលទៅជិតគាត់ពេលយើងកំពុងដើរ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំក៏បានសួរថា ឱ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ ! សូមលោកប្រាប់ខ្ញុំពីទង្វើមួយដែលនាំអោយខ្ញុំបានចូលឋានសួគ៌ និងបញ្ជៀសពីឋាននរក។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា : "ប្រាកដណាស់ អ្នកពិតជាបានសួរពីកិច្ចការដ៏ធំមួយ ហើយវាងាយស្រួលចំពោះអ្នកដែលអល់ឡោះជួយសំរួលអោយគាត់ គឺអ្នកត្រូវគោរពសក្ការៈទៅចំពោះអល់ឡោះ ហើយមិនត្រូវធ្វើស៊ីរិកទៅចំពោះទ្រង់ឡើយ។ ត្រូវប្រតិបត្ដិសឡាត បរិច្ចាគហ្សាកាត់ បួសខែរ៉ម៉ាឌន និងធ្វើបុណ្យហាជ្ជ" បន្ទាប់មក លោកមានប្រសាសន៍ថា : " តើអ្នកចង់អោយខ្ញុំបង្ហាញអ្នកនូវប្រការល្អៗទៀតឬទេ? ការបួសគឺជារនាំង(ការពារពីនរក) ការបរិច្ចាគទានវាបំបាត់ចោលនូវបាបកម្មដូចជាទឹកពន្លត់ភ្លើង និងការប្រតិបត្ដិសឡាតនៅពេលយប់" បន្ទាប់មកលោកសូត្រថា : " تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ المَضَاجِعِ " (ពួកគេបានលើកខ្នងចេញពីដំណេក...) រហូតដល់ ( يَعْمَلُونَ )(ជាការតបស្នង ចំពោះអ្វីដែលពួកគេបានសាង)" ក្រោយមកលោកបានសួរថា : " តើអ្នកចង់អោយខ្ញុំប្រាប់អ្នកអំពីកិច្ចការដំបូងគេ សសរទ្រូងរបស់វា និងចំណុចកំពូលរបស់វា ឬទេ?ឱខ្ញុំបានឆ្លើយថា : បាទ ចង់ រ៉ស៊ូលុលឡោះ។ លោកក៏មានប្រសាសន៍ថា : "កិច្ចការដំបូងគេគឺអ៊ីស្លាម សសរទ្រូងរបស់វាគឺសឡាត ហើយចំណុចខ្ពស់បំផុត របស់វាគឺការតស៊ូក្នុងផ្លូវអល់ឡោះ" បន្ទាប់មក លោកបានមានប្រសាសន៍ថា : "តើអ្នកចង់អោយខ្ញុំប្រាប់អ្នកពីអ្វីដែលអាចគ្រប់គ្រងប្រការទាំងអស់នោះបានឬទេ? ខ្ញុំបានឆ្លើយថា : បាទ ចង់ រ៉ស៊ូលុលឡោះ។ លោកបានកាន់អណ្ដាតរបស់លោក ហើយមានប្រសាសន៍ថា : " ចូរអ្នកថែរក្សាវានេះ" ខ្ញុំបានសួរថា ឱណាពី របស់អល់ឡោះ ! តើពួកយើងត្រូវគេយកទោសពៃរ៍ចំពោះអ្វីដែលយើងនិយាយមែនទេ? លោកបានឆ្លើយថា : " កំព្រាម្ដាយហើយអ្នក ឱមូអាហ្ស។ តើគេទាញមនុស្សផ្កាប់មុខក្នុងឋាននរក មិនដោយសារតែពាក្យសំដីចេញពីអណ្ដាតរបស់គាត់ទេឬ?"
[صحيح بمجموع طرقه] - [رواه الترمذي وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي - 2616]

Explanation

មូអាហ្ស رضي الله عنه បាននិយាយថា៖ ខ្ញុំបានធ្វើដំណើរជាមួយព្យាការី ﷺ នៅព្រឹកមួយ ខ្ញុំបានដើរទៅជិតលោក ហើយខ្ញុំបានសួរថា៖ "បពិត្ររ៉សួលលុលឡោះ សូមប្រាប់ខ្ញុំអំពីអំពើដែលនាំខ្ញុំចូលឋានសួគ៌ និងឃ្លាតឆ្ងាយពីនរក"។ លោកបានឆ្លើយថា៖ "អ្នកបានសួរអំពីអំពើដ៏មហិមា ដែលពិបាកសម្រាប់មនុស្ស ប៉ុន្តែវាងាយស្រួលសម្រាប់អ្នកដែលអល់ឡោះបានធ្វើឱ្យវាងាយស្រួលសម្រាប់គាត់។ ចូរបំពេញកាតព្វកិច្ចឥស្លាមទាំងឡាយ៖
ទីមួយ៖ ត្រូវគោរពសក្ការៈទៅចំពោះអល់ឡោះ ហើយមិនត្រូវធ្វើស៊ីរិកទៅចំពោះទ្រង់ឡើយ។
ទីពីរ៖ បំពេញសឡាតទាំងប្រាំពេលក្នុងមួយថ្ងៃមួយយប់៖ ហ្វាជើរ ហ្សូហ៊ួរ អាសើរ ម៉ាហ្គ្រិប និងអ៊ីសា ដោយគោរពតាមលក្ខខណ្ឌ រូកន និងកាតព្វកិច្ច(វ៉ាជិប)របស់វា។
ទីបី៖ បរិច្ចាគហ្សាកាត់ដែលជាកាតព្វកិច្ចខាងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលត្រូវបង់នៅពេលទ្រព្យសម្បត្តិឈានដល់កម្រិតកំណត់តាមច្បាប់សាសនា ដោយផ្តល់ទៅឱ្យអ្នកដែលសមនឹងទទួល។
ទីបួន៖ បួសក្នុងខែរ៉ម៉ាឌន គឺការតមពីការបរិភោគ ការផឹក និងអ្វីៗផ្សេងទៀតដែលនាំឲ្យខូចបួស ដោយមានចេតនា(នៀត)គោរពសក្ការៈ ចាប់ពីថ្ងៃរះរហូតដល់ថ្ងៃលិច។
ទីប្រាំ៖ ធ្វើបុណ្យហាជ្ជនៅឯពៃតុលឡោះ ដោយធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងម៉ាក្កះដើម្បីបំពេញការគោរពសក្ការៈចំពោះអល់ឡោះ។
បន្ទាប់មក លោក ﷺ បាននិយាយថា៖ "តើចង់ឱ្យខ្ញុំបង្ហាញផ្លូវទៅកាន់ទ្វារនៃសេចក្តីល្អដែរឬទេ? គឺការបន្ថែមការស្ម័គ្រចិត្តប្រការស៊ូណាត់បន្ទាប់ពីកាតព្វកិច្ច(វ៉ាជិប)ទាំងនោះ
ទីមួយ៖ បួសស៊ូណាត់ ដែលការពារពីការធ្វើអំពើបាប ដោយកាត់បន្ថយតណ្ហា និងធ្វើឱ្យទន់ខ្សោយនូវកម្លាំង។
ទីពីរ៖ បរិច្ចាគទានស្ម័គ្រចិត្តលុបលាងអំពើបាបដែលបានប្រព្រឹត្តិ និងលុបបំបាត់ស្លាកស្នាមរបស់វា។
ទីបី៖ សឡាតតះហជុតនៅភាគបីចុងក្រោយនៃយប់។" បន្ទាប់មកលោក ﷺ បានអានអាយ៉ាត់៖ (ពួកគេបានលើកខ្នងចេញពីដំណេក...) មានន័យថា៖ ឆ្ងាយ {ពីដំណេក} មានន័យថា៖ គ្រែ {ពួកគេសុំទូអាចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់របស់ពួកគេ} តាមរយៈសឡាត ហ្ស៊ីកៀរក ការអានគួរអាន និងការបួងសួង {ដោយក្តីភ័យខ្លាច និងក្តីសង្ឃឹម ហើយពួកគេចំណាយពីអ្វីដែលយើងបានផ្តល់សព្វសារពើដល់ពួកគេ។ គ្មានជីវិតណាមួយដឹងនូវអ្វីដែលត្រូវបានលាក់ទុកសម្រាប់ពួកគេពីភាពសប្បាយរីករាយ} មានន័យថា អ្វីដែលនឹងធ្វើឱ្យភ្នែករបស់ពួកគេពេញចិត្តនៅថ្ងៃបរលោក និងនៅក្នុងឋានសួគ៌ពីភាពសុខសាន្ត {ជារង្វាន់ចំពោះអ្វីដែលពួកគេធ្លាប់ប្រព្រឹត្តិ}។
បន្ទាប់មកលោក ﷺ បាននិយាយថា៖ "តើចង់ឱ្យខ្ញុំប្រាប់អំពីគោលការណ៍នៃសាសនា? សសរគ្រឹះរបស់វា? និងចំណុចកំពូលរបស់វាដែរឬទេ?"
មូអាហ្ស رضي الله عنه បាននិយាយថា៖ "បាទ បពិត្ររ៉សួលលុលឡោះ"។
ព្យាការី ﷺ បាននិយាយថា៖ "គោលការណ៍នៃកិច្ចការគឺ៖ អ៊ីស្លាម ដែលជាធ្វើសាក្សីភាពទាំងពីរ ហើយតាមរយៈពួកវា មនុស្សមានគោលការណ៍នៃសាសនា។ សសរគ្រឹះរបស់វាគឺសឡាត គ្មានអ៊ីស្លាមដោយគ្មានសឡាតឡើយ ដូចជាគ្មានផ្ទះដោយគ្មានសសរដែរ។ អ្នកណាសឡាត សាសនារបស់គាត់រឹងមាំ និងលើកតម្កើង។ ហើយចំណុចកំពូលរបស់វាគឺជីហាត និងការខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងសត្រូវនៃសាសនា ដើម្បីលើកតម្កើងពាក្យរបស់អល់ឡោះ។
បន្ទាប់មកលោក ﷺ បាននិយាយថា៖ "តើចង់ឱ្យខ្ញុំប្រាប់អំពីរបៀបគ្រប់គ្រងអ្វីដែលបានកន្លងផុតទៅដែរឬទេ?" លោក ﷺ បានកាន់អណ្តាតរបស់លោក ហើយនិយាយថា៖ "ចូរហាមឃាត់របស់នេះ ហើយកុំនិយាយអ្វីដែលមិនពាក់ព័ន្ធនឹងអ្នក"។ មូអាហ្សបាននិយាយថា៖ "តើអល់ឡោះជាម្ចាស់របស់យើងនឹងចាប់កំហុស ជំនុំជុម្រះ និងដាក់ទោសយើងចំពោះអ្វីដែលយើងនិយាយទាំងអស់មែនទេ?!"
លោក ﷺ បាននិយាយថា៖ "សូមឱ្យម្តាយរបស់អ្នកបាត់បង់អ្នក!" មិនមែនមានន័យថាបណ្តាសាសុំទូអាគាត់ទេ ប៉ុន្តែវាជាពាក្យរបស់អារ៉ាប់ដើម្បីទាញចំណាប់អារម្មណ៍គាត់ទៅរកអ្វីដែលគាត់គួរតែដឹង និងយល់។ បន្ទាប់មកលោកបាននិយាយថា៖ "តើមានអ្វីដែលធ្វើឱ្យមនុស្សដួលផ្កាប់មុខចូលនរកក្រៅពីផលនៃអណ្តាតរបស់ពួកគេ ដូចជាការប្រឆាំង ការចោទប្រកាន់ ការជេរប្រមាថ ការនិយាយដើម ការញុះញង់ ការបង្កើតរឿងមិនពិត និងអ្វីៗដែលស្រដៀងគ្នានេះឬ?"

Benefits from the Hadith

1. ការប្តេជ្ញាចិត្តព្យាយាមរបស់សហាហ្ពាត់ رضي الله عنهم ក្នុងការស្វែងរកចំណេះដឹង ដែលជាហេតុនាំឱ្យពួកគេសួរសំណួរជាច្រើនទៅកាន់ព្យាការី ﷺ ។
2. ការយល់ដឹងរបស់សហាហ្ពាត់ថា ការប្រព្រឹត្តល្អគឺជាមូលហេតុនៃការចូលឋានសួគ៌។
3. សំណួររបស់មូអាហ្ស رضي الله عنه គឺជាសំណួរដ៏សំខាន់ ព្រោះវាគឺជាគោលបំណងពិតនៃជីវិតនិងការរស់នៅ។ មនុស្សនិងជីននៅលើលោកនេះ នឹងត្រូវទៅឋានសួគ៌ឬឋាននរក។
4. ការចូលឋានសួគ៌អាស្រ័យលើការអនុវត្តគោលគ្រឹះទាំង៥នៃអ៊ីស្លាម៖ ការធ្វើសាក្សីទាំងពីរ ការថ្វាយបង្គំ ការបរិច្ចាគទាន ការតមនិងការធ្វើហាជ្ជី។
5. កិច្ចការកំពូលនៃសាសនានិងកាតព្វកិច្ចដ៏សំខាន់បំផុតគឺការជឿលើអល់ឡោះតែមួយគត់ដោយគ្មានភាពការធ្វើសេរិចចំពោះទ្រង់ឡើយ។
6. សេចក្តីមេត្តាករុណារបស់អល់ឡោះចំពោះខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ ដែលបានបើកទ្វារល្អសម្រាប់ការរកបានផលបុណ្យនិងការអត់ឱនទោស។
7. គុណតម្លៃនៃការធ្វើកិច្ចការស្ម័គ្រចិត្តបន្ថែមបន្ទាប់ពីបានបំពេញកាតព្វកិច្ចចាំបាច់។
8. ការថ្វាយបង្គំគឺដូចជាសសរសគ្រឹះនៃខ្ទម។ អ៊ីស្លាមនឹងបាត់បង់បើគ្មានវា ដូចជាខ្ទមនឹងដួលរលំពេលគ្មានសសរ។
9. វ៉ាជិបការនៃការថែរក្សាអណ្តាតពីអ្វីដែលប៉ះពាល់ដល់មនុស្សនិងសាសនា។
10. ការគ្រប់គ្រងអណ្តាតគឺជាប្រភពនៃគុណធម៌ទាំងអស់។