Hadis: Hiç kimse, bir başkasını ne fasıklıkla itham etsin, ne de kâfirlikle itham etsin! Yoksa, eğer o kişi böyle değilse, bu sözü kendisine geri döner

عَنْ أَبِي ذَرٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:

«لاَ يَرْمِي رَجُلٌ رَجُلًا بِالفُسُوقِ، وَلاَ يَرْمِيهِ بِالكُفْرِ، إِلَّا ارْتَدَّتْ عَلَيْهِ، إِنْ لَمْ يَكُنْ صَاحِبُهُ كَذَلِكَ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 6045]

Bu tercümenin daha fazla incelenmesi ve araştırılması gerekiyor.

Ebû Zer -radıyallahu anh-'dan rivayet edildiğine göre o, Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-'in şöyle dediğini işitmiştir:
«Hiç kimse, bir başkasını ne fasıklıkla itham etsin, ne de kâfirlikle itham etsin! Yoksa, eğer o kişi böyle değilse, bu sözü kendisine geri döner.»
[Sahih Hadis] - [Muttefekun Aleyh] - [صحيح البخاري - 6045]

Şerh

Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-, bir başkasına ''Sen bir fasıksın'' veya ''Sen bir kâfirsin'' diyen kimseyi uyarmıştır. Çünkü, eğer o kimse söylediği gibi değilse, kendisi bu sıfata layık olur ve sözü kendisine döner. Fakat eğer söylediği gibi ise, söylediği sözün doğru olması sebebiyle kendisine hiçbir şey dönmez.

Hadisten Çıkarılan Hükümler

1. Şeriata bağlı bir gerekçe olmaksızın, insanları kâfirlik veya fasıklıkla itham etmek yasaklanmıştır.
2. İnsanlar hakkında hüküm verirken kesin olarak emin olmak gerekli/vaciptir.
3. İbn Dakîkul'îd şöyle demiştir: Bu durum, Müslümanlardan herhangi birini öyle olmadığı halde kâfir sayan kimse için çok büyük bir tehdit ve büyük bir sıkıntıdır.
4. İbn Hacer el-Askalânî şöyle demiştir: Ancak onun bu sözüyle fasık veya kâfir olmaması, ona ''Sen bir fasıksın'' demesi suretiyle bir günaha girmediği anlamına gelmez. Bilakis, bu surette ayrıntılı bir durum söz konusudur. Eğer bu sözüyle ona nasihat etmek veya durumunu açıklayarak başkalarına nasihat etmek istemişse, bu caiz olur. Fakat eğer ona hakaret etmek, adını çıkarmak ve sırf ona zarar vermek niyetindeyse, bu caiz değildir. Çünkü onu örtmek, ona öğretmek ve ona güzelce nasihat etmekle emrolunmuştur. Dolayısıyla nezaketle yapması mümkün olduğu şeyi, kaba ve sert davranarak yapması caiz değildir. Çünkü bu, pek çok insanın tabiatında olduğu gibi, onun bu eylemde ısrar etmesine ve devam etmesine sebep olabilir. Özellikle de emreden, emredilenden daha düşük bir statüye sahip olduğu durumlarda böyledir.