หะดีษ: จงทำงานให้พอเหมาะกับกำลังของพวกเจ้า ขอสาบานต่ออัลลอฮฺ! แท้จริงอัลลอฮฺจะไม่รู้สึกเบื่อ จนกว่าพวกเจ้าจะเป็นฝ่ายเบื่อเสียก่อน

عَنِ عَائِشَةَ أُمِّ المُؤْمِنين رَضيَ اللهُ عنها زَوْجَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
أَنَّ الْحَوْلَاءَ بِنْتَ تُوَيْتِ بْنِ حَبِيبِ بْنِ أَسَدِ بْنِ عَبْدِ الْعُزَّى مَرَّتْ بِهَا وَعِنْدَهَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقُلْتُ: هَذِهِ الْحَوْلَاءُ بِنْتُ تُوَيْتٍ، وَزَعَمُوا أَنَّهَا لَا تَنَامُ اللَّيْلَ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «لَا تَنَامُ اللَّيْلَ! خُذُوا مِنَ الْعَمَلِ مَا تُطِيقُونَ، فَوَاللهِ لَا يَسْأَمُ اللهُ حَتَّى تَسْأَمُوا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 785]

จากท่านหญิงอาอิชะฮ์ มารดาแห่งผู้ศรัทธา เราะฎิยัลลอฮุอันฮา ภรรยาของท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ว่า:
อัล-เฮาลาอ์ บินติ ตุไวต์ บิน หะบีบ บิน อะซัด บิน อับดุล-อุซซา เดินผ่านเธอ และท่านนบี ศ็อลลัลลอฮ์ อลัยฮิ วะสัลลัม อยู่กับฉัน ฉันกล่าวว่า: คนนี้ อัล-เฮาลาอ์ บินติ ตุไวต์ และพวกเขาอ้างว่าเธอไม่ได้นอนในเวลากลางคืน ดังนั้นท่านนบี ศ็อลลัลลอฮ์ อลัยฮิ วะสัลลัม กล่าวว่า: “เธอไม่นอนในเวลากลางคืนหรือ!” จงทำงานให้พอเหมาะกับกำลังของพวกเจ้า ขอสาบานต่ออัลลอฮฺ! แท้จริงอัลลอฮฺจะไม่รู้สึกเบื่อ จนกว่าพวกเจ้าจะเป็นฝ่ายเบื่อเสียก่อน"
[เศาะฮีห์] - [รายงานโดย อัลบุคอรีย์ และมุสลิม] - [เศาะฮีห์มุสลิม - 785]

คำอธิบาย​

อัล-เฮาลาอ์ บินติ ตุไวต์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮา ได้อยู่กับมารดาของผู้ศรัทธา ท่านหญิงอาอิชะฮ์ เราะฎิยัลลอฮุอันฮา ครั้นเมื่อนางออกไปจากเธอ ซึ่งตรงกับเวลาที่ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮ์ อลัยฮิ วะสัลลัม เข้ามาสู่เธอ อาอิชะฮ์กล่าวแก่ท่านนบีว่า: ผู้หญิงคนนี้ไม่ได้นอนตอนกลางคืน แต่จะให้คืนนั้นมีชีวิตชีวาด้วยการละหมาด ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮ์ อลัยฮิ วะสัลลัม กล่าวโดยประณามความเคร่งครัดของตัวเธอต่อตัวเธอเอง ว่า: ไม่ได้นอนตอนกลางคืนหรือ! จงทำความดีตามกำลังที่พวกท่านสามารถทำได้อย่างสม่ำเสมอ ขอสาบานต่ออัลลอฮฺ! แท้จริงอัลลอฮฺจะไม่ทรงเบื่อหน่ายในการประทานผลบุญและรางวัลแก่บ่าวของพระองค์ที่เป็นคนดีและเชื่อฟังพระองค์ จากการเชื่อฟัง ความดี และการงานอันดีงามของพวกเขา จนกว่าพวกเขาจะเป็นฝ่ายเบื่อเสียเองและละทิ้งการกระทำนั้น

บทเรียนที่ได้รับจากฮะดีษ

1. การทำอิบาดะฮ์มากเกินไปเกินกว่าที่ร่างกายจะแบกรับได้นำไปสู่ความเบื่อหน่ายและความอ่อนล้า จนจิตใจก็ละทิ้ง (การอิบาดะฮฺนั้น) ไปในที่สุด
2. ความพอดีและทางสายกลางในการปฏิบัติอิบาดะฮฺ เป็นสาเหตุที่ทำให้การอิบาดะฮฺดำเนินต่อไปอย่างสม่ำเสมอและมั่นคง
3. การงานที่น้อยแต่สม่ำเสมอ ดีกว่าการงานที่มากแต่ขาดช่วง
4. อัล-นะวาวีย์ กล่าวว่า: ด้วยการปฏิบัติอิบาดะฮฺเพียงเล็กน้อยอย่างสม่ำเสมอ จะทำให้การเชื่อฟัง (อัลลอฮฺ) ดำรงอยู่ต่อไป ทั้งในแง่ของการรำลึกถึงพระองค์ การเฝ้าระวังตน ความจริงใจ และการมุ่งมั่นสู่พระองค์ แตกต่างจากการทำอิบาดะฮฺที่หนักหน่วงและยากลำบาก ซึ่งมักจะขาดตอนในที่สุด จนกระทั่งการงานเล็กน้อยที่ทำอย่างสม่ำเสมอนั้น เติบโตยิ่งขึ้นและมีค่ามากกว่าการงานมากมายที่ขาดตอนหลายเท่านัก