නබි වදන: අදාන් පවසන්නෝ ජනයා අතර බෙලි දිගුව ඇත්තෝ වෙති.
عن معاوية رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: «المُؤَذِّنونَ أطولُ النّاسِ أعنَاقاً يَومَ القِيَامَةِ».
[صحيح] - [رواه مسلم]
المزيــد ...
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් -සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්- කළ ප්රකාශයකට තමන් සවන් දුන් බව මුආවියා -රළියල්ලාහු අන්හු- තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී."අදාන් පවසන්නෝ මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දින ජනයා අතර බෙලි දිගුව ඇත්තෝ වෙති."
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [ඉමාම් මුස්ලිම් එය වාර්තා කර ඇත]
නබි -සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්- තුමාණන් පැවසූ බව මුආවියා -රළියල්ලාහු අන්හු- තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී."අදාන් පවසන්නෝ ජනයා අතර බෙලි දිගුව ඇත්තෝ වෙති." බෙලි යන අර්ථය ගෙන දෙන අඃනාක් යන පදය උනුක් යන පදයේ බහු වචනයයි. සලෆ්වරුන් හා කලෆ්වරුන් මෙහි අර්ථය පිළිබඳව විවිධ මත දරති. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ජනයාට කඩිවාලම දමන විට එම වේදනාව ඔවුනට අත් නොවනු පිණිස ඔවුන්ගේ බෙලි දිගුවනු ඇතැයි යන මතය ඇතැමුන් විසින් දරා ඇත. තවත් අර්ථයක් වනුයේ අල්ලාහ්ගේ කරුණාව දෙස බැලීමට ජනයා බහුලව ඉදිරිපත් වෙති. එවිට ඒ දෙස එබී බැලීමට ඔවුන්ගේ ගෙල දිගුවන බවය. අධික වශයෙන් කුසල් දෙස බැලීමට යන්න තවත් මතයකි. එමෙන්ම ඔවුන් නායකයින්ය ප්රධානීන්ය යන්නත් සඳහන් වී ඇත. පොදුවේ අරාබිවරු නායකයින්ට දිගු බෙලි ඇත්තා යැයි පැවසීම ව්යවහාරයේ ඇත්තකි. අනුගමනය කරන්නන්ගෙන් බහුතරයක් දෙනා යන අර්ථයෙන් හා වෙනත් අර්ථවලින්ද මෙය අර්ථවත් කෙරේ. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය යන ප්රකාශය වනාහි, අල්ලාහ් ජනයා අවදි කළ විට ඔවුන් අතර සිටින අදාන් පවසන්නන් හට විශේෂාංග ඇත. ඒවා අන් අයට නොමැත. ජනයා අතුරින් දිගු බෙල්ලක් සහිත උදවිය ඔවුන් වෙති. ඒ හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ මහිමය හඳුනා ගනිති. ඔවුන්ගේ ශ්රේෂ්ඨත්වයේ විඳහා පෑමද හඳනා ගනිති. හේතුව ඔවුන් අදාන් කියූ අය වෙති. අල්ලාහ්ට තක්බීර් පවසමින්ද ඔහු ඒකීයත්වයට පත් කරමින් ද නබි -සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්- තුමාට ලැබුණු දූත මෙහවෙර සඳහා සාක්ෂි දරමින් ද සලාතය සඳහා ඇරයුම් කරමින් ද ජයග්රහණය වෙත ඇරයුම් කරමින් ද ජනයාට දැනුම් දුන් අය වෙති. එය ඔවුන් උස් තැනක සිට පවසා ඇත. එහෙයින් ඔවුන්ගේ ප්රතිඵල එම ක්රියාවට අදාළ අංශයෙන් හිමිවනු ඇත. ඔවුන්ගේ හිස් උසින් පිහිටයි. ඔවුන්ගේ මුහුණුද උසින් පිහිටයි. එය මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන්ගේ ගෙලවල් දිගු කිරීම තුළිනි. එහෙයින් මිනිසා තමන් මස්ජිදයක නොසිටියද අදාන් පවසන මුඅද්දින් වරයකු වීමට ආශා කළ යුතු වේ. ඒ සඳහා යුහුසුළු විය යුතුය. බලන්න: මුස්ලිම් හි විග්රහය (4/91) රියාලුස් සාලිහීන් හි විග්රහය (5/32)
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් පමණක් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බවටත් ඔහුට කිසිදු හවුල්කරුවකු නොමැති බවටත් සැබැවින්ම මුහම්මද් තුමා ඔහුගේ ගැත්තකු හා දූතයකු බවටත් ඊසා නොහොත් ජේසු තුමා අල්ලාහ්ගේ ගැත්තකු හා ඔහුගේ දූතයා බවටත් එතුමා මර්යම් වෙත හෙළූ ඔහුගේ වදන හා ඔහුගෙන් වූ ප්රාණය බවටත් ස්වර්ගය සැබෑවකි. නිරය සැබෑවකි යන වගටත් කවරෙකු සාක්ෂි දැරුවේ ද ඔහු කවර ක්රියාවක් මත පසුවන්නේ ද ඒ අනුව අල්ලාහ් ඔහුව ස්වර්ගයට ඇතුළත් කරන්නේය.
- නබි වදන: කවරෙකු දුප්පත් ණයකරුහට කල් දෙන්නේ ද එසේ නැතහොත් ඔහු වෙනුවෙන් (ණයබර) සැහැල්ලු කරන්නේ ද මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ අල්ලාහ්ගේ හෙවණ හැර වෙනත් හෙවණක් නොමැති දිනයේ ඔහුගේ රාජ්යයේ හෙවණ යටතේ ඔහු ඔහුට හෙවණ සළසා දෙනු ඇත.
- නබි වදන: අපි අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ඉදිරියේ වාඩිවී සිටි අතරවාරයේ දිනක් අප වෙත සුදෝ සුදු ඇඳුමකින් හා කළුවන් හිසකෙස් සහිත මිනිසෙකු උදා විය. ගමනක සළකුණක් හෝ ඔහු මත දැක ගන්නට නොවීය. අප අතරින් කිසිවකුත් ඔහුව හඳුනන්නේ ද නැත.
- නබි වදන: අහෝ මාගේ ගැත්තනි! සැබැවින්ම අසාධාරණය මා මතම මම තහනම් කර ගත්තෙමි. නුඹලා අතර ද එය තහනම් කරනු ලැබූවක් බවට පත් කළෙමි. එබැවින් නුඹලා අපරාධ නොකරනු. අහෝ මාගේ ගැත්තනි, මා කවර කෙනෙකුට යහමග පෙන්වූයේ ද ඔහු හැර නුඹලා සියලු දෙනාම මුළා වූවෝය. එබැවින් නුඹලා මගෙන් යහමග පතනු. මම නුඹලාට යහමග පෙන්වමි.
- නබි වදන: නුඹලා මෙම චන්ද්රයා දකින සේ සැබැවින්ම නුඹලාගේ පරමාධිපතිව නුඹලා දකිනු ඇත. ඔහුව දැකීමේදී නුඹලා වෙහෙසට පත් නොවනු ඇත.
- නබි වදන: නියත වශයෙන්ම අල්ලාහ් අපරාධකරුට කල් දෙන්නේය. නමුත් ඔහුව ග්රහණය කළ විට ඔහුව අතහැර නොදමන්නේමය.
- නබි වදන: සැබැවින්ම අල්ලාහ් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සියලු මැවීම්වලට ඉහළින් මාගේ ප්රජාව අතරින් මිනිසෙකු වෙන් කර හඳුනා ගනු ඇත