فەرموودە: خشڵ وڕازێنەرەوەکانی ئیماندار دەگەنە هەرشوێنێکی کە دەستنوێژی پێی بگات

عن أبي هريرة رضي الله عنه قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : ((إن أمتي يُدْعَون يوم القيامة غُرًّا مُحَجَلِّين من آثار الوُضُوء)). فمن اسْتَطَاع منكم أن يُطِيل غُرَّتَه فَليَفعل. وفي لفظ لمسلم: ((رأَيت أبا هريرة يتوضَّأ، فغسل وجهه ويديه حتى كاد يبلغ المنكبين، ثم غسل رجليه حتى رَفَع إلى السَّاقين، ثم قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: إنَّ أمتي يُدْعَون يوم القيامة غُرًّا مُحَجَّلِين من آثار الوُضُوء)) فمن استطاع منكم أن يطيل غُرَّتَه وتَحْجِيلَه فَليَفعَل. وفي لفظ لمسلم: سمعت خليلي صلى الله عليه وسلم يقول: ((تَبْلُغ الحِليَة من المؤمن حيث يبلغ الوُضُوء)).
[صحيح] - [الرواية الأولى: متفق عليه. الرواية الثانية: رواها مسلم. الرواية الثالثة: رواها مسلم]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئەبی هورەیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەری -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «ئومەتەکەم لە ڕۆژی قیامەتدا بانگ دەکرێن؛ ونێوچەوان ودەست وپێیان دەدرەوشێتەوە بەهۆی شوێنەواری دەستنوێژەوە». ئەبو هورەیرە دەڵێت: بۆیە هەرکەسێک توانى شوێنی درەوشانەوەکە زیاتر بکات؛ ئەوا با ئەنجامی بدات. ولە گێڕانەوەى (مسلم) دا، نوعەیمی موجمیر دەڵێت: «ئەبو هورەیرەم بینی، دەموچاو ودەستەکانى شۆرد هەتاوەکو شۆردنەکە خەریک بوو شانەکانیشی بگرێتەوە، پاشان پێیەکانى شۆرد هەتاوەکو ساقەکانى*، وپاشان ووتی: گوێم لە پێغەمبەری خودا بووە -صلى اللە علیە وسلم- کە فەرموویەتی: «ئومەتەکەم لە ڕۆژی قیامەتدا بانگ دەکرێن؛ ونێوچەوان ودەست وپێیان دەدرەوشێتەوە بەهۆی شوێنەواری دەستنوێژەوە»، پاشان ئەبو هورەیرە ووتی: بۆیە هەرکەسێک توانى شوێنی درەوشانەوەکە زیاتر بکات؛ ئەوا با ئەنجامی بدات. ولە گێڕانەوەیەکی (مسلم) دا: پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «خشڵ وڕازێنەرەوەکانی ئیماندار دەگەنە هەرشوێنێکی کە دەستنوێژ پێی بگات». *(ساق: نیوەی خوارەوەى قاچەکانە، ئەو پارچە ئێسکە درێژەیە کە ئەژنۆکان بە پێیەکان وگوێزنگەکانەوە دەبەستێت)
[صەحیحە] - [موسلیم گێڕاویەتیەوە به گیڕانەوەی خۆی - بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

شیکردنەوە

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- موژدە دەدات بە ئومەتەکەى بەوەى خواى گەورە -سبحانه وتعالى- نیشانەیەکی ڕێزگرتنی تایبەتیان پێدەبەخشێت لە نێوان ئومەتەکاندا لە ڕۆژی قیامەت، ولە نێو خەڵکی بانگدەکرێن ودێن لە پێش هەموو بوونەوەرەکاندا دەموچاو ودەست وپێیان دەدرەوشێتەوە بە نور وڕۆشنایی، وئەمیش بەهۆی شوێنەواری ئەم پەرستنە مەزنە کە دەستنوێژ گرتنە، چونکە ئیماندار ڕۆژانە بەردەوام ئەنجامیانداوە لە پێناو ڕەزامەندی خواى گەورە وداواکردنی پاداشتەکانى، وبۆیە پاداشتەکەی ئەم پلە سوپاسکراوە مەزنە تایبەتەیە، وپاشان ئەبو هورەیرە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: (بۆیە هەرکەسێک توانى شوێنی درەوشانەوەکە زیاتر بکات؛ ئەوا با ئەنجامی بدات)؛ چونکە هەرچەندێک شوێنی شۆردنەکە زیاتر بێت ئەوا درەوشانەوە وڕۆشناییەکە زیاتر دەبێت، بەڵام ئەوەى ڕێگەپێدراوە لە شەریعەتدا شۆردنی دەستەکانە هەتاوەکو ئانیشکەکان وئانیشکەکانیش دەشوات وهەروەها شۆردنی هەندێک لە بەشی سەرەوەى ئانیشکەکانیش ڕێگەپێدراوە، وهەروەها شۆردنی پێیەکان هەتاوەکو قولەپێکان (گوێزنگەکان) وقولەپێکانیش دەشوات وهەروەها شۆردنی بەشێک لە ساق لە سەرەوەى قولەپێکان ڕێگەپێدراوە لە کاتی دەستنوێژ گرتندا، بەڵام شۆردنی ئێسکی باڵ (کە دەکەوێتە ئانیشکەکان وجومگەى شانەکان) وشۆردنی ئێسکی ساق (کە دەکەوێتە نێوان قولەپێکان وئەژنۆکان) بە شێوەیەکی کامڵ داواکراو نییە لە شەریعەتدا بەڵکو تەنها بەشێکیان دەشوات، ولە گێڕانەوەیەکی تردا پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: (تبلُغُ الحِليةُ منَ المؤْمِنِ حَيْثُ يبلُغُ الوُضوءُ) [صحیح الجامع] واتە: (خشڵ وڕازێنەرەوەکانى ئیماندار دەگات بە هەرشوێنێکی لاشەی کە دەستنوێژگرتن پێی بگات).