حديث: لَا تُحِدُّ امْرَأَةٌ عَلَى مَيِّتٍ فَوْقَ ثَلَاثٍ، إِلَّا عَلَى زَوْجٍ، أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا

عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ رَضيَ اللهُ عنها أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«لَا تُحِدُّ امْرَأَةٌ عَلَى مَيِّتٍ فَوْقَ ثَلَاثٍ إِلَّا عَلَى زَوْجٍ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا، وَلَا تَلْبَسُ ثَوْبًا مَصْبُوغًا إِلَّا ثَوْبَ عَصْبٍ، وَلَا تَكْتَحِلُ، وَلَا تَمَسُّ طِيبًا إِلَّا إِذَا طَهُرَتْ نُبْذَةً مِنْ قُسْطٍ أَوْ أَظْفَارٍ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 938]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ام عطیه رضی الله عنها روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«لَا تُحِدُّ امْرَأَةٌ عَلَى مَيِّتٍ فَوْقَ ثَلَاثٍ، إِلَّا عَلَى زَوْجٍ، أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا، وَلَا تَلْبَسُ ثَوْبًا مَصْبُوغًا إِلَّا ثَوْبَ عَصْبٍ، وَلَا تَكْتَحِلُ، وَلَا تَمَسُّ طِيبًا إِلَّا إِذَا طَهُرَتْ: نُبْذَةً مِنْ قُسْطٍ أَوْ أَظْفَارٍ». «هیچ زنی برای مرده ای بیش از سه روز ترک زینت نمی کند، مگر برای شوهرش که چهارماه و ده روز به خاطر او زینتش را ترک می گوید، و لباس زینتی نمی پوشد مگر لباس سیاه و سفید؛ و سرمه نمی کشد و از خوشبویی استفاده نمی کند مگر زمانی که (از عادت ماهانه) پاک می شود آنهم به مقدار اندکی از قُسط یا اظفار (دو نوع عطر و خوشبویی هستند)».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح مسلم - 938]

توضیح

رسول الله صلی الله علیه وسلم زنان را از ترک زینت (خوشبویی، سرمه، زیورات و لباس های زیبا) برای بیش از سه روز به خاطر از دست دادن عزیزی (پدر، برادر، فرزند وغیره) نهی می کند؛ و از سه روز نباید بیشتر باشد، بجز شوهرش، که اگر شوهرش بمیرد باید به مدت چهار ماه و ده روز ترک زینت کند؛ و در عزای شوهرش هیچ لباس رنگینی برای زینت نمی‌پوشد، مگر لباس عصب که لباسی یمنی است که قبل از بافته شدن آن را رنگ می‌کنند، و برای تزیین به چشم خود سرمه نمی‌کشد، و از عطرها و خوشبوها وغیره استفاده ننماید، مگر زمانی که (از عادت ماهانه) پاک می شود آنهم به مقدار اندکی از قُسط یا اظفار (دو نوع عطر و خوشبویی هستند)، دو نوع بخور معروف هستند، و برای زنی که بعد از عادت ماهانه خود را می شوید برای رفع بوی بد استفادۀ آن جایز است، برای بررسی و تحقق خون در واژن استفاده می شود نه برای خوشبویی.

از فوائد حدیث

1. الإحداد (عزا، سوگ) یعنی: ترک زینت و هر چیزی که به ازدواج منتهی می شود، او باید از زیور آلات، عطر، سرمه و لباس های آراسته بپرهیزد.
2. نهی از اینکه زن برای میتی غیر از شوهرش بیش از سه روز به سوگ بنشیند.
3. بیان مقام شوهر، چون غیر از شوهر برای کسی دیگر بیش از سه روز به سوگ نمی نشیند.
4. مباح بودن سه روز و یا کمتر، به عنوان تسکینی برای نفس.
5. واجب بودن عده‌ی چهار ماه و ده روز برای زن بر شوهرش، مگر اینکه زن باردار باشد که عده‌اش تا وضع حمل است.
6. برای زن مباح است لباس رنگ شده را برای اهدافی غیر از زینت بپوشد، و معیار دانستن این امر عرف است.