حديث: مَا ظَنُّكَ يَا أَبَا بَكرٍ بِاثنَينِ الله ثَالِثُهُمَا»: «ای ابو بکر، در باره ی دو نفری که سومين آنها الله است، چه گمان می کنی؟

عَنْ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقَ رَضيَ اللهُ عنه قَالَ:
نَظَرْتُ إِلَى أَقْدَامِ الْمُشْرِكِينَ عَلَى رُءُوسِنَا وَنَحْنُ فِي الْغَارِ، فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ لَوْ أَنَّ أَحَدَهُمْ نَظَرَ إِلَى قَدَمَيْهِ أَبْصَرَنَا تَحْتَ قَدَمَيْهِ، فَقَالَ: «يَا أَبَا بَكْرٍ، مَا ظَنُّكَ بِاثْنَيْنِ اللهُ ثَالِثُهُمَا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 2381]

این ترجمه نیاز به بررسی و تدقیق بیشتر دارد.

از ابو بکر صدیق رضی الله عنه روایت است که می گوید:
با رسول الله صلی الله علیه وسلم در غار بودیم که به پاهای مشرکان نگاه کردم درحالی که بالای سر ما بودند؛ گفتم: یا رسول الله، اگر یکی از آنها زیر پایش را نگاه کند، ما را می بینید؛ پس فرمود: «مَا ظَنُّكَ يَا أَبَا بَكرٍ بِاثنَينِ الله ثَالِثُهُمَا»: «ای ابو بکر، در باره ی دو نفری که سومين آنها الله است، چه گمان می کنی؟».
[صحیح] - [متفق علیه] - [صحیح مسلم - 2381]

توضیح

امیر المؤمنین ابو بکر صدیق رضی الله عنه هنگام هجرت فرمود: به پاهای مشرکان نگاه کردم که در بالای غار ثور بالای سر ما ایستاده بودند و ما در آن بودیم، گفتم: یا رسول الله، اگر یکی از آنها به پاهایش نگاه کند ما را می بیند؛ پس رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: ای ابو بکر، چه گمان می کنی در مورد دو نفری که نفر سوم برای نصرت و کمک، حمایت و هدایت آنان الله است؟!

از فوائد حدیث

1. فضیلت ابو بکر صدیق رضی الله عنه در مصاحبت با رسول الله صلی الله علیه وسلم در هجرت وی از مکه به مدینه، و دوری او از خانواده و مالش.
2. شفقت و مهربانی ابو بکر صدیق رضی الله عنه و میزان محبت او به رسول الله صلی الله علیه وسلم و هراس او بر وی از دشمنان.
3. لزوم اعتماد به الله متعال و اطمينان از عنايت و توجه او پس از به خرج دادن سعی در احتياط و مراقبت.
4. عنایت الله متعال به پیامبران و اولیای اش، و حمایت و یاری وی از آنان؛ الله متعال می فرماید: (‌إِنَّا ‌لَنَنْصُرُ ‌رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهَادُ).
5. بی‌گمان، ما پیامبران خویش و اهل ایمان را در زندگى دنیا و روزى كه گواهان [به شهادت] برمی‌خیزند، یارى مى‌كنیم.
6. خبر دهی به این که هر که بر الله توکل کند او را کفایت، یاری، حمایت، حفظ و مورد عنایت خود قرار می دهد.
7. کمال توکل پیامبر صلی الله علیه وسلم به پروردگارش، و این که وی ذاتیست که به او اعتماد می شود، و امور به به او سپرده می شود.
8. شجاعت و دلیری پیامبر صلی الله علیه وسلم، و اطمینان بخشیدن به دل ها و نفس ها.
9. فرار با دین از ترس دشمن، با گرفتن اسباب و احتیاط.