Hadith: ਅੱਲਾਹ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਇਕੱਤਰ ਕਰੇਗਾ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਕਾਰਨ ਵਾਲਾ ਸਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਾਏਗਾ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵੇਖਣਗੀਆਂ।

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أُتِيَ بِلَحْمٍ فَرُفِعَ إِلَيْهِ الذِّرَاعُ، وَكَانَتْ تُعْجِبُهُ فَنَهَشَ مِنْهَا نَهْشَةً، ثُمَّ قَالَ:
«أَنَا سَيِّدُ النَّاسِ يَوْمَ القِيَامَةِ، وَهَلْ تَدْرُونَ مِمَّ ذَلِكَ؟ يَجْمَعُ اللَّهُ النَّاسَ الأَوَّلِينَ وَالآخِرِينَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ، يُسْمِعُهُمُ الدَّاعِي وَيَنْفُذُهُمُ البَصَرُ، وَتَدْنُو الشَّمْسُ، فَيَبْلُغُ النَّاسَ مِنَ الغَمِّ وَالكَرْبِ مَا لاَ يُطِيقُونَ وَلاَ يَحْتَمِلُونَ، فَيَقُولُ النَّاسُ: أَلاَ تَرَوْنَ مَا قَدْ بَلَغَكُمْ، أَلاَ تَنْظُرُونَ مَنْ يَشْفَعُ لَكُمْ إِلَى رَبِّكُمْ؟ فَيَقُولُ بَعْضُ النَّاسِ لِبَعْضٍ: عَلَيْكُمْ بِآدَمَ، فَيَأْتُونَ آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَيَقُولُونَ لَهُ: أَنْتَ أَبُو البَشَرِ، خَلَقَكَ اللَّهُ بِيَدِهِ، وَنَفَخَ فِيكَ مِنْ رُوحِهِ، وَأَمَرَ المَلاَئِكَةَ فَسَجَدُوا لَكَ، اشْفَعْ لَنَا إِلَى رَبِّكَ، أَلاَ تَرَى إِلَى مَا نَحْنُ فِيهِ، أَلاَ تَرَى إِلَى مَا قَدْ بَلَغَنَا؟ فَيَقُولُ آدَمُ: إِنَّ رَبِّي قَدْ غَضِبَ اليَوْمَ غَضَبًا لَمْ يَغْضَبْ قَبْلَهُ مِثْلَهُ، وَلَنْ يَغْضَبَ بَعْدَهُ مِثْلَهُ، وَإِنَّهُ قَدْ نَهَانِي عَنِ الشَّجَرَةِ فَعَصَيْتُهُ، نَفْسِي نَفْسِي نَفْسِي، اذْهَبُوا إِلَى غَيْرِي، اذْهَبُوا إِلَى نُوحٍ، فَيَأْتُونَ نُوحًا فَيَقُولُونَ: يَا نُوحُ، إِنَّكَ أَنْتَ أَوَّلُ الرُّسُلِ إِلَى أَهْلِ الأَرْضِ، وَقَدْ سَمَّاكَ اللَّهُ عَبْدًا شَكُورًا، اشْفَعْ لَنَا إِلَى رَبِّكَ، أَلاَ تَرَى إِلَى مَا نَحْنُ فِيهِ؟ فَيَقُولُ: إِنَّ رَبِّي عَزَّ وَجَلَّ قَدْ غَضِبَ اليَوْمَ غَضَبًا لَمْ يَغْضَبْ قَبْلَهُ مِثْلَهُ، وَلَنْ يَغْضَبَ بَعْدَهُ مِثْلَهُ، وَإِنَّهُ قَدْ كَانَتْ لِي دَعْوَةٌ دَعَوْتُهَا عَلَى قَوْمِي، نَفْسِي نَفْسِي نَفْسِي، اذْهَبُوا إِلَى غَيْرِي، اذْهَبُوا إِلَى إِبْرَاهِيمَ، فَيَأْتُونَ إِبْرَاهِيمَ فَيَقُولُونَ: يَا إِبْرَاهِيمُ أَنْتَ نَبِيُّ اللَّهِ وَخَلِيلُهُ مِنْ أَهْلِ الأَرْضِ، اشْفَعْ لَنَا إِلَى رَبِّكَ أَلاَ تَرَى إِلَى مَا نَحْنُ فِيهِ، فَيَقُولُ لَهُمْ: إِنَّ رَبِّي قَدْ غَضِبَ اليَوْمَ غَضَبًا لَمْ يَغْضَبْ قَبْلَهُ مِثْلَهُ، وَلَنْ يَغْضَبَ بَعْدَهُ مِثْلَهُ، وَإِنِّي قَدْ كُنْتُ كَذَبْتُ ثَلاَثَ كَذِبَاتٍ، نَفْسِي نَفْسِي نَفْسِي، اذْهَبُوا إِلَى غَيْرِي، اذْهَبُوا إِلَى مُوسَى فَيَأْتُونَ، مُوسَى فَيَقُولُونَ: يَا مُوسَى أَنْتَ رَسُولُ اللَّهِ، فَضَّلَكَ اللَّهُ بِرِسَالَتِهِ وَبِكَلاَمِهِ عَلَى النَّاسِ، اشْفَعْ لَنَا إِلَى رَبِّكَ، أَلاَ تَرَى إِلَى مَا نَحْنُ فِيهِ؟ فَيَقُولُ: إِنَّ رَبِّي قَدْ غَضِبَ اليَوْمَ غَضَبًا لَمْ يَغْضَبْ قَبْلَهُ مِثْلَهُ، وَلَنْ يَغْضَبَ بَعْدَهُ مِثْلَهُ، وَإِنِّي قَدْ قَتَلْتُ نَفْسًا لَمْ أُومَرْ بِقَتْلِهَا، نَفْسِي نَفْسِي نَفْسِي، اذْهَبُوا إِلَى غَيْرِي، اذْهَبُوا إِلَى عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ، فَيَأْتُونَ عِيسَى، فَيَقُولُونَ: يَا عِيسَى أَنْتَ رَسُولُ اللَّهِ، وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِنْهُ، وَكَلَّمْتَ النَّاسَ فِي المَهْدِ صَبِيًّا، اشْفَعْ لَنَا إِلَى رَبِّكَ أَلاَ تَرَى إِلَى مَا نَحْنُ فِيهِ؟ فَيَقُولُ عِيسَى: إِنَّ رَبِّي قَدْ غَضِبَ اليَوْمَ غَضَبًا لَمْ يَغْضَبْ قَبْلَهُ مِثْلَهُ قَطُّ، وَلَنْ يَغْضَبَ بَعْدَهُ مِثْلَهُ، وَلَمْ يَذْكُرْ ذَنْبًا، نَفْسِي نَفْسِي نَفْسِي اذْهَبُوا إِلَى غَيْرِي اذْهَبُوا إِلَى مُحَمَّدٍ، فَيَأْتُونَ مُحَمَّدًا فَيَقُولُونَ: يَا مُحَمَّدُ أَنْتَ رَسُولُ اللَّهِ وَخَاتِمُ الأَنْبِيَاءِ، وَقَدْ غَفَرَ اللَّهُ لَكَ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ، اشْفَعْ لَنَا إِلَى رَبِّكَ أَلاَ تَرَى إِلَى مَا نَحْنُ فِيهِ، فَأَنْطَلِقُ فَآتِي تَحْتَ العَرْشِ، فَأَقَعُ سَاجِدًا لِرَبِّي عَزَّ وَجَلَّ، ثُمَّ يَفْتَحُ اللَّهُ عَلَيَّ مِنْ مَحَامِدِهِ وَحُسْنِ الثَّنَاءِ عَلَيْهِ شَيْئًا، لَمْ يَفْتَحْهُ عَلَى أَحَدٍ قَبْلِي، ثُمَّ يُقَالُ: يَا مُحَمَّدُ ارْفَعْ رَأْسَكَ سَلْ تُعْطَهْ، وَاشْفَعْ تُشَفَّعْ فَأَرْفَعُ رَأْسِي، فَأَقُولُ: أُمَّتِي يَا رَبِّ، أُمَّتِي يَا رَبِّ، أُمَّتِي يَا رَبِّ، فَيُقَالُ: يَا مُحَمَّدُ أَدْخِلْ مِنْ أُمَّتِكَ مَنْ لاَ حِسَابَ عَلَيْهِمْ مِنَ البَابِ الأَيْمَنِ مِنْ أَبْوَابِ الجَنَّةِ، وَهُمْ شُرَكَاءُ النَّاسِ فِيمَا سِوَى ذَلِكَ مِنَ الأَبْوَابِ، ثُمَّ قَالَ: وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ، إِنَّ مَا بَيْنَ المِصْرَاعَيْنِ مِنْ مَصَارِيعِ الجَنَّةِ، كَمَا بَيْنَ مَكَّةَ وَحِمْيَرَ -أَوْ كَمَا بَيْنَ مَكَّةَ وَبُصْرَى-».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 4712]

Translation Needs More Review.

ਅਬੂ ਹੁਰੀਰੇ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਕੋਲ ਮਾਸ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਥੇਲੀ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਮਾਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਕੱਟਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਿਹਾ:
«ਮੈਂ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਿਰਮੌਰ ਹੋਵਾਂਗਾ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ? ؟ ਅੱਲਾਹ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੇ ਇਕੱਤਰ ਕਰੇਗਾ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਕਾਰਨ ਵਾਲਾ ਸਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਾਏਗਾ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵੇਖਣਗੀਆਂ।، ਸੂਰਜ ਨੇੜੇ ਆਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਉਤੇ ਕਿੰਨਾ ਵੱਡਾ ਦੁੱਖ ਤੇ ਤਕਲੀਫ਼ ਆਵੇਗੀ ਜੋ ਉਹ ਸਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਣਗੇ। ਲੋਕ ਕਹਿਣਗੇ: “ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਤਕ ਕਿੰਨਾ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕਾ ਹੈ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦੇ ਕਿ ਕੌਣ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫ਼ਾਅਤ ਕਰੇਗਾ?” ਫਿਰ ਕੁਝ ਲੋਕ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਹਿਣਗੇ: “ਤੁਸੀਂ ਆਦਮ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾਓ।” ਉਹ ਆਦਮ ਅਲੈਹਿੱਸਲਾਮ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਕਹਿਣਗੇ: “ਤੂੰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ, ਆਪਣੀ ਰੂਹ ਵਿੱਚੋਂ ਸੂੰਘਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਤੈਨੂੰ ਸਜਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤੇ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫ਼ਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹਾਂ? ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋਈ ਹੈ?”ਆਦਮ ਕਹੇਗਾ: “ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਐਸਾ ਗੁੱਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦਰੱਖਤ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਸੀ ਪਰ ਮੈਂ ਉਸ ਦੀ ਨਾ-ਮਾਨੀ ਕੀਤੀ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ। ਨੂਹ (ਅਲੈਹਿਸਸਲਾਮ) ਕੋਲ ਜਾਓ।” ਫਿਰ ਉਹ ਨੂਹ ਕੋਲ ਜਾਣਗੇ ਤੇ ਕਹਿਣਗੇ…»«ਹੇ ਨੂਹ! ਤੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਰਸੂਲ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਬੰਦਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗਿਣਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?»ਨੂਹ ਅਜਿਹਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: «ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਇੰਨਾ ਗੁੱਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਉਤੇ ਇੱਕ ਦुआ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ! ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ਇਬਰਾਹੀਮ ਕੋਲ ਜਾਓ।»ਫਿਰ ਉਹ ਇਬਰਾਹੀਮ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: «ਹੇ ਇਬਰਾਹੀਮ! ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਨਬੀ ਤੇ ਉਸਦਾ ਦੋਸਤ ਹੈ, ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?»ਇਬਰਾਹੀਮ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: «ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਇੰਨਾ ਗੁੱਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਤਿੰਨ ਝੂਠ ਬੋਲ ਚੁੱਕਾ ਹਾਂ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ! ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ਮੂਸਾ ਕੋਲ ਜਾਓ।»ਫਿਰ ਉਹ ਮੂਸਾ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: «ਹੇ ਮੂਸਾ! ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਰਸੂਲ ਹੈਂ, ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਗਾਅ ਤੇ ਕਲਮ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?»ਮੂਸਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: «ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਇੰਨਾ ਗੁੱਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਇਕ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ! ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ਇਸਾ ਬਨ ਮਰਯਮ ਕੋਲ ਜਾਓ।»ਫਿਰ ਉਹ ਇਸਾ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ… «ਹੇ ਇਸਾ! ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਰਸੂਲ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਉਹ ਬੋਲਿਆ ਜੋ ਮਰੀਅਮ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਬੱਚਪਨ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?» ਇਸਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: «ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਇੰਨਾ ਗੁੱਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਕੋਈ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ! ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ਮੁਹੰਮਦ ਕੋਲ ਜਾਓ।»ਫਿਰ ਉਹ ਮੁਹੰਮਦ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: «ਹੇ ਮੁਹੰਮਦ! ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਰਸੂਲ ਅਤੇ ਨਬੀਆਂ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਨਬੀ ਹੈਂ। ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੇਰੇ ਪਿਛਲੇ ਅਤੇ ਆਗਲੇ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?»ਫਿਰ ਮੁਹੰਮਦ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਅਰਸ਼ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਕੇ ਰੱਬ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸੱਜਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਅੱਲਾਹ ਆਪਣੇ ਮਾਹਿਮਾ ਅਤੇ ਸਿਰਾਹਤ ਦੀ ਸਿਫਤ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਬੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਫਿਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ:«ਹੇ ਮੁਹੰਮਦ! ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਉਠਾ, ਮੰਗ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ ਤੈਨੂੰ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।»ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਉਠਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: «ਮੇਰੀ ਉਮਮਤ, ਮੇਰੀ ਉਮਮਤ, ਮੇਰੀ ਉਮਮਤ!»ਅਗਲਾ ਹੁਕਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ:«ਹੇ ਮੁਹੰਮਦ! ਆਪਣੀ ਉਮਮਤ ਵਿੱਚੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੰਨਤ ਦੇ ਸੱਜੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੋਂ ਅੰਦਰ ਲੈ ਜਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਹਿਸਾਬ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹਨ ਬਾਕੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ।»ਫਿਰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ:«ਜੋ ਕੁਝ ਜੰਨਤ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ, ਉਹ ਮੱਕਾ ਅਤੇ ਹਿਮਿਆਰ (ਜਾਂ ਮੱਕਾ ਅਤੇ ਬੁਸਰਾ) ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਦੀ ਦੂਰੀ ਵਰਗਾ ਹੈ।»
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 4712]

Explanation

ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਆਪਣੇ ਸਹੀਬਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਦਾਅਤ ‘ਤੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਭੇਡ ਦਾ ਇੱਕ ਭਾਗ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਇਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਸਿਰਿਆਂ ਨਾਲ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ ਕੱਟਿਆ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਆਦਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਸੰਤਾਨ ਹਾਂ; ਇਹ ਗੱਲ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਨੇਮਤ ਦੀ ਬਖ਼ਸ਼ਿਸ਼ ਵਜੋਂ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਫਿਰ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ? ਕਿਉਂਕਿ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਲੋਕ ਇਕ ਵੱਡੀ, ਸਮਤਲ ਅਤੇ ਲੰਬੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੂਆ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੁਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ; ਕੁਝ ਵੀ ਉਸ ਤੋਂ ਛੁਪਿਆ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਧਰਤੀ ਸਮਤਲ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਵੀ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਛੁਪ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਜੇ ਕੋਈ ਬੋਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸੁਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਨਜ਼ਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਖ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਝੁਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਇੰਨਾ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਤਕਲੀਫ਼ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਸਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸ਼ਫਾਅਤ ਨਾਲ ਬਚਾਅ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਅੱਲਾਹ ਤਾ‘ਆਲਾ ਮੋਮਿਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਦਮ ਆਦਮ ਸੇ ਆਉਣ, ਜੋ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੇ ਪਿਤਾ ਹਨ। ਉਹ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਫਜੀਲਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਕੋਲ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰੇ। ਉਹ ਆਦਮ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: “ਤੂੰ ਆਦਮ ਹੈਂ, ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦਾ ਪਿਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ, ਤੇ ਉਸਦੇ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਤੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਜਦੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਤੇ ਤੈਨੂੰ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਨਾਮ ਸਿਖਾਏ, ਤੇ ਆਪਣੀ ਰੂਹ ਵਿੱਚੋਂ ਤੈਨੂੰ ਫੂਕ ਦਿੱਤੀ।” ਆਦਮ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਾਂਗ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਉਸ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਤੋ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਦਰਖ਼ਤ ਦਾ ਫਲ ਖਾ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ਨੂਹ ਕੋਲ ਜਾਓ।” ਉਹ ਫਿਰ ਨੂਹ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: “ਤੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਰਸੂਲ ਹੈਂ ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ‘ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਬੰਦਾ’ ਕਿਹਾ ਹੈ।”ਪਰ ਨੂਹ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਅੱਜ ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਾਂਗ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇਕ ਦੁਆ ਸੀ ਜੋ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਕੌਮ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਮੇਰੀ ਜਾਨ, ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ਇਬਰਾਹੀਮ ਕੋਲ ਜਾਓ।” ਉਹ ਇਬਰਾਹੀਮ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: “ਤੂੰ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਖਲੀਲ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ। ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?”ਇਬਰਾਹੀਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਾਂਗ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਤਿੰਨ ਗਲਤ ਬਾਤਾਂ ਕਹੀਆਂ ਹਨ: ਆਪਣਾ ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਮੈਂ ਬਿਮਾਰ ਹਾਂ, ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕੱਛਾ ਇਹ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਸਾਰਾ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਉਹਨੂੰ ਦੱਸੋ ਕਿ ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਭਰਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਉਸਦੇ ਕੱਟੇ ਬਚ ਸਕੀ।” ਅਸਲ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਿੰਨ ਗੱਲਾਂ ਸਿਰਫ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਤੱਤਾਂ (ਮੁਕਾਬਲਤਾਂ) ਸਨ, ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਝੂਠ ਵਰਗੀ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਬਰਾਹੀਮ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਤੋਂ ਕੱਟੜਤਾ ਨਾਲ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਵੱਡਾ ਡਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਹੀ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਸ਼ਫਾਅਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ਮੂਸਾ ਕੋਲ ਜਾਓ।” ਫਿਰ ਉਹ ਮੂਸਾ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: “ਹੇ ਮੂਸਾ! ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਰਸੂਲ ਹੈਂ, ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਿਸਾਲਤ ਅਤੇ ਕਲਾਮ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਦਿੱਤੀ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?”ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਇੰਨਾ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਜਾਨ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦਾ ਮੈਨੂੰ ਹੁਕਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਹੀ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਸ਼ਫਾਅਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ‘ਈਸਾ ਬਿਨ ਮਰਯਮ’ ਕੋਲ ਜਾਓ।” ਫਿਰ ਉਹ 'ਈਸਾ' ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: “ਹੇ ਈਸਾ! ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਰਸੂਲ ਹੈਂ, ਉਹਦਾ ਬੋਲ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਮਰੀਅਮ ਵੱਲ ਸੁੱਟਿਆ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਉਸ ਦੀ ਰੂਹ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈਂ। ਤੂੰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਝੂਲੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?”ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਮੇਰਾ ਰੱਬ ਅੱਜ ਇੰਨਾ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।” ਅਤੇ ਉਹ ਕੋਈ ਗੁਨਾਹ ਨਹੀਂ ਦਰਜ ਕਰਦਾ।ਫਿਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: “ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਹੀ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਸ਼ਫਾਅਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੋਲ ਜਾਓ, ਮੁਹੰਮਦ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਕੋਲ ਜਾਓ।” ਫਿਰ ਉਹ ਮੁਹੰਮਦ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਕੋਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: “ਹੇ ਮੁਹੰਮਦ! ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਰਸੂਲ ਹੈਂ ਅਤੇ ਨਬੀਆਂ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ ਨਬੀ। ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੇਰੇ ਪਿਛਲੇ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਭ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਕੋਲ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ, ਕੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਂ?”ਤਾਂ ਮੈਂ (ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ) ਤੁਰ ਕੇ ਅਰਸ਼ ਹੇਠਾਂ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਲਈ ਸਜਦਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।ਫਿਰ ਅੱਲਾਹ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਿਫ਼ਤਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਵਿਚ ਹੰਮੇਸ਼ਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਾਰੀਫ਼ਾਂ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੰਦਾ — ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਉੱਤੇ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ।ਫਿਰ ਫਰਮਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ:“ਹੇ ਮੁਹੰਮਦ! ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਚੁੱਕ, ਮੰਗ — ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਰ — ਤੇਰੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਬੂਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।”ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਚੁੱਕਦਾ ਹਾਂ ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹਾਂ: “ਹੇ ਮੇਰੇ ਰੱਬ! ਮੇਰੀ ਉਮਮਤ, ਮੇਰੀ ਉਮਮਤ, ਮੇਰੀ ਉਮਮਤ!”ਫਿਰ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਕਬੂਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਨਬੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ:“ਹੇ ਮੁਹੰਮਦ! ਆਪਣੀ ਉਮਮਤ ਵਿਚੋਂ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੰਨਤ ਦੇ ਸੱਜੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਦਾਖਲ ਕਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਹਿਸਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗਾ, ਅਤੇ ਉਹ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜੰਨਤ ਦੇ ਬਾਕੀ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੀਦਾਰ ਹੋਣਗੇ।” ਫਿਰ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: “ਉਸ ਜ਼ਾਤ ਦੀ ਕਸਮ ਜਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਹੈ, ਜੰਨਤ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਦੋ ਪਾਸਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦਾ ਫਾਸਲਾ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿੰਨਾ ਮੱਕਾ ਤੋਂ ਯਮਨ ਦੀ ਸਨਆ ਤੱਕ ਦਾ ਫਾਸਲਾ, ਜਾਂ ਮੱਕਾ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਬੁਸਰਾ (ਸ਼ਹਿਰ ਹੌਰਾਨ) ਤੱਕ ਦਾ।”

Benefits from the Hadith

1. ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਦੀ ਇਨਕਸਾਰੀ — ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਦਗੀ ਨਾਲ ਦਾਅਤ ਕਬੂਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਮ ਸਹਾਬਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣਾ ਖਾਣਾ।
2. ਸਾਡੇ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਹਾਸਲ ਹੈ।
3. ਕ਼ਾਜ਼ੀ ਇਆਜ਼ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਸਈਦ” ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਕੌਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਵੇਲੇ ਲੋਕ ਉਸ ਵਲ ਰੁਜੂ ਕਰਨ। ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਆਖ਼ਿਰਤ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਈਦ ਹਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਦੀ ਗੱਲ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਸਰਦਾਰੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹੋਏਗੀ, ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਣਗੇ, ਅਤੇ ਆਦਮ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਉਲਾਦ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਦੇ ਝੰਡੇ ਹੇਠ ਹੋਏਗੀ।
4. ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿਕਮਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਾ'ਆਲਾ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਦਮ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੋਰ ਅੰਬਿਆ ਨੂੰ ਪੂਛਣ ਦੀ ਸੋਚ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤੀ, ਨਾ ਕਿ ਸਿੱਧਾ ਨਬੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਵਲ ਰੁਜੂ ਕਰਨ ਦੀ — ਤਾਂ ਜੋ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਅਤੇ ਉਚੀ ਮਰਤਬਾ ਵਾਜ਼ੇਹ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਉਹ ਸ਼ਫਾਅਤ ਦੇ ਦਰਜੇ ਵਿੱਚ ਆਖ਼ਰੀ ਥਾਂ ਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਕਾਮ ਦੀ ਉਚਾਈ ਅਤੇ ਰੱਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਕਮੀਲ ਹੈ।
5. ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੋਈ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਲਈ ਸ਼ਰਅਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੋਹਾਂ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੇ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੰਗਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਖੁਬੀਆਂ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਦुआ ਦੀ ਕਬੂਲੀਅਤ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੌਕਾ ਹੋਵੇ।
6. ਜਿਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਐਸੇ ਮਾਮਲੇ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਵੇ ਜੋ ਉਹ ਕਰ ਸਕਦਾ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਇਹ ਸੁਰਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇਵੇ ਜਿਹੜੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਕਾਬਲ ਹੋਣ।
7. ਰੋਜ਼ ਕ਼ਿਆਮਤ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਮਹਿਸੂਸਾਤ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ।
8. ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਦੀ ਨਮ੍ਰਤਾ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਗੁਜ਼ਰੇ ਹੋਏ ਗੁਨਾਹਾਂ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਮੋੜ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸਮਝਦੇ ਹਨ।
9. ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਵੱਡੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਦਾ ਸਬੂਤ, ਜੋ ਮਖਲੂਕਾਤ ਵਿਚਕਾਰ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
10. ਨਬੀ ﷺ ਲਈ ਵਸੀਲਾ ਅਤੇ ਮਕਾਮ ਮਹੁੱਮਦ ਦਾ ਸਬੂਤ।
11. ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿਹਰਾਂ ਤੇ ਤਾਰੀਫਾਂ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਮਕਾਮ 'ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰਸੂਲ ﷺ 'ਤੇ ਐਸਾ ਵਡੀਆ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਤਾਰੀਫ਼ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
12. ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਦੀ ਉਮਤ ਸਭ ਉਮਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਜੰਨਤ ਵਿਚ ਵੱਖਰੀ ਖਾਸੀਅਤਾਂ ਹਨ; ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਹਿਸਾਬ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਉਹ ਇੱਕ ਖਾਸ ਦਰਵਾਜੇ ਰਾਹੀਂ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦਰਵਾਜਿਆਂ ਤੋਂ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।