Hadis: Kazivanje o dječaku sa kraljem, sihirbazom i asketom

عن صهيب بن سنان الرومي رضي الله عنه مرفوعا: «كان ملك فيمَن كان قَبلَكم وكان له ساحِر فَلَمَّا كَبِرَ قال للمَلِكِ: إنِّي قد كَبِرْتُ فَابْعَثْ إلى غلامًا أُعَلِّمْهُ السِّحْر؛ فبعث إليه غلامًا يُعَلِّمُهُ، وَكانَ في طرِيقِهِ إِذَا سَلَكَ رَاهِبٌ، فَقَعدَ إليه وسَمِعَ كَلامَهُ فَأعْجَبَهُ، وكان إذا أتَى السَّاحِرَ، مَرَّ بالرَّاهبِ وَقَعَدَ إليه، فَإذَا أَتَى الساحر ضَرَبَهُ، فَشَكَا ذلِكَ إِلَى الرَّاهِب، فَقَالَ: إِذَا خَشِيتَ الساحر فَقُل: حَبَسَنِي أَهلِي، وَإذَا خَشِيتَ أهلَكَ فَقُل: حَبَسَنِي السَّاحِرُ . فَبَينَما هو عَلَى ذلِك إِذ أَتَى عَلَى دَابَّةٍ عَظِيمَةٍ قَد حَبَسَت النَّاسَ، فَقَال: اليومَ أعلَمُ السَّاحرُ أفضَلُ أم الرَّاهبُ أفضَل؟ فَأخَذَ حَجَرا، فَقَالَ: اللَّهُم إن كَانَ أمرُ الرَّاهِبِ أَحَبَّ إليكَ مِن أمرِ السَّاحِرِ فَاقتُل هذه الدّابَّة حَتَّى يَمضِي النَّاسُ، فَرَمَاهَا فَقَتَلَها ومَضَى النَّاسُ، فَأتَى الرَّاهبَ فَأَخبَرَهُ. فَقَالَ لَهُ الرَّاهبُ: أَي بُنَيَّ أَنتَ اليومَ أفضَل منِّي قَد بَلَغَ مِن أَمرِكَ مَا أَرَى، وَإنَّكَ سَتُبْتَلَى، فَإن ابتُلِيتَ فَلاَ تَدُلَّ عَلَيَّ؛ وَكانَ الغُلامُ يُبرِىءُ الأكمَهَ وَالأَبرصَ، ويُداوي النَّاس من سَائِرِ الأَدوَاء، فَسَمِعَ جَليس لِلملِكِ كَانَ قَد عَمِيَ، فأتاه بَهَدَايا كَثيرَة، فَقَالَ: مَا ها هُنَا لَكَ أَجمعُ إن أنتَ شَفَيتَنِي، فقال: إنّي لا أشْفِي أحَدًا إِنَّمَا يَشفِي اللهُ تَعَالَى، فَإن آمَنتَ بالله تَعَالَى دَعَوتُ اللهَ فَشفَاكَ، فَآمَنَ بالله تَعَالَى فَشفَاهُ اللهُ تَعَالَى، فَأَتَى المَلِكَ فَجَلسَ إليهِ كَما كَانَ يَجلِسُ، فَقَالَ لَهُ المَلِكُ: مَن رَدّ عليكَ بَصَرَكَ؟ قَالَ: رَبِّي، قَالَ: وَلَكَ رَب غَيري؟ قَالَ: رَبِّي وَرَبُّكَ اللهُ، فَأَخَذَهُ فَلَم يَزَل يُعَذِّبُهُ حَتَّى دَلَّ عَلَى الغُلامِ، فَجيء بالغُلاَمِ، فَقَالَ لَهُ المَلِك: أيْ بُنَيَّ، قد بَلَغَ مِن سِحرِك مَا تُبْرىء الأكمَهَ وَالأَبْرَصَ وتَفعل وتَفعل؟! فَقَالَ: إنِّي لا أَشفي أحَدًا، إِنَّمَا يَشفِي الله تَعَالَى. فَأَخَذَهُ فَلَم يَزَل يُعَذِّبُهُ حَتَّى دَلَّ عَلَى الرَّاهبِ؛ فَجِيء بالرَّاهبِ فَقيلَ لَهُ: ارجِع عن دينكَ، فَأَبى، فَدَعَا بِالمنشَار فَوُضِعَ المِنشارُ في مَفْرق رأسه، فَشَقَّهُ حَتَّى وَقَعَ شِقَّاهُ، ثُمَّ جِيءَ بِجَليسِ المَلِكِ فقيل لَهُ: ارجِع عن دِينِك، فَأَبَى، فَوضِعَ المِنشَارُ في مَفْرِق رَأسِه، فَشَقَّهُ بِهِ حَتَّى وَقَعَ شِقَّاهُ، ثُمَّ جِيءَ بالغُلاَمِ فقيلَ لَهُ: ارجِع عَن دِينكَ، فَأَبَى، فَدَفَعَهُ إِلَى نَفَر مِن أصحَابه، فَقَالَ: اذهبوا بِه إِلى جَبَلِ كَذَا وَكَذَا فَاصعَدُوا بِهِ الجَبَل، فَإِذَا بَلَغتُم ذِرْوَتَهُ فَإِن رَجَعَ عَن دِينِهِ وَإلاَّ فَاطرَحُوهُ. فَذَهَبُوا بِهِ فَصَعِدُوا بِهِ الجَبَلَ، فَقَالَ: اللَّهُمَّ أكْفنيهم بِمَا شِئْتَ، فَرَجَفَ بهِمُ الجَبلُ فَسَقَطُوا، وَجاءَ يَمشي إِلَى المَلِكِ، فَقَالَ لَهُ المَلِكُ: مَا فَعَلَ أصْحَابُكَ؟ فَقَالَ: كَفَانِيهمُ الله تَعَالَى، فَدَفَعَهُ إِلَى نَفَر مِن أَصحَابِه فَقَالَ: اذهَبُوا بِهِ فاحمِلُوهُ في قُرْقُورٍ وتَوَسَّطُوا بِهِ البَحر، فَإن رَجعَ عَن دِينِه وإِلاَّ فَاقْذِفُوه. فَذَهَبُوا بِهِ، فَقَالَ: اللَّهُمَّ اكْفِنيهم بمَا شِئتَ، فانكَفَأَت بِهمُ السَّفينةُ فَغَرِقُوا، وَجَاء يمشي إِلَى المَلِكِ. فقال له الملِك: ما فعلَ أصحابك؟ فَقَالَ: كَفَانيهمُ الله تَعَالَى. فَقَالَ لِلمَلِكِ: إنَّكَ لست بقاتلي حتى تفعل ما آمُرُكَ به. قَالَ: ما هو؟ قَالَ: تجمع الناس في صعيد واحد وتَصْلبني على جِذع، ثم خُذ سهمًا من كِنَانَتي، ثم ضَعِ السهم في كَبدِ القوس ثم قل: بسم الله رب الغلام، ثم ارْمِني، فإنَّكَ إِذَا فَعَلت ذلك قَتَلتَني، فَجَمَعَ النَّاسَ في صَعيد واحد، وَصَلَبَهُ عَلَى جِذْع، ثُمَّ أَخَذَ سَهْمًا من كِنَانَتِهِ، ثم وضع السهم في كَبِدِ القوس، ثم قَالَ: بسم الله رب الغلام، ثم رَمَاهُ فَوقَعَ في صُدْغِهِ، فَوَضَعَ يَدَهُ في صُدْغِهِ فمات، فقال الناس: آمَنَّا بِرَبِّ الغُلامِ، فأتي المَلِكُ فقيلَ لَهُ: أَرَأَيْتَ مَا كنت تَحْذَرُ قَد والله نَزَلَ بكَ حَذَرُكَ، قد آمَنَ الناس. فأَمَرَ بِالأُخْدُودِ بأفْواهِ السِّكَكِ فَخُدَّتْ وأُضْرِمَ فيها النِّيرانُ وقال: من لم يَرْجِع عن دينه فأقحموه فيها، أو قيلَ لَهُ: اقتَحِم فَفَعَلُوا حَتَّى جَاءت امرأة ومعَها صَبيٌّ لها، فتَقَاعَسَت أن تَقَع فيها، فقال لها الغُلام: يا أمه اصبِري فإنَّكِ َعلى الحقِّ».
[صحيح] - [رواه مسلم]

Od Suhejba b. Sinana er-Rumija, radijallahu anhu, prenosi se predaja koja se vezuje za Poslanika, s.a.v.s.: “Živio je u davna vremena jedan kralj koji je imao sihirbaza. Kad je sihirbaz ostario, reče kralju: ‘Ja sam ostario, zato mi nađi dječaka da ga poučim sihru.’ Poslao mu je nekog dječaka da ga poučava. Dječak je u putu prema crnomagijašu sreo jednog pobožnog učenjaka kod koga je odsjeo i čuo od njega riječi koje su ga zadivile. Tako je uvijek činio kad bi odlazio sihirbazu. Kad bi došao do sihirbaza, sihirbaz bi ga istukao, te se dječak požalio asketi. On reče: ‘Kad se pobojiš sihirbaza, kaži mu da te je zadržala porodica, a ako se pobojiš porodice, reci da te zadržao sihirbaz.’ Tako je redovno činio dok jednom, na putu, nije ugledao veliku životinju koja je zapriječila prolaz svijetu, pa reče: ‘Danas ću saznati je li bolji sihirbaz ili pobožnjak.’ Uzeo je kamen i rekao: ‘Allahu moj, ako je učenjak Tebi draži od sihirbaza, ubij ovu životinju kako bi ljudi mogli prolaziti!’ On se baci na nju i ubi je, pa ljudi prođoše. On ode kod pobožnjaka i obavijesti ga šta je učinio. Pobožnjak reče: ‘Moj sinko, ti si sad bolji od mene. Dostigao si visok stepen, i zasigurno ćeš biti iskušan. Zato, ako te budu mučili, nemoj me otkriti.’ Dječak je iscjeljivao slijepe i gubave i liječio svijet od različitih bolesti. Za njegovu nadarenost čuo je kraljev savjetnik, inače slijepac, te ode kod njega s brojnim darovima i reče: ‘Ovo što je ovdje tebi pripada, ako me izliječiš.’ Mladić reče: ‘Ja ne liječim nikog, nego Allah, pa ako povjeruješ u Allaha Uzvišenog, uputit ću Mu dovu, i izliječit će te.’ Kraljev savjetnik povjerova u Allaha, i Allah ga izliječi. Zatim je došao kod kralja i sjeo pored njega, kako je činio i ranije, a kralj ga upita: ‘Ko ti povrati vid?’ Ovaj odgovori: ‘Moj Gospodar.’ Kralj upita: ‘Zar ti imaš gospodara osim mene?’ Savjetnik kaza: ‘Moj i tvoj Gospodar je Allah.’ Potom ga je kralj uhapsio i nije ga prestao mučiti dok mu nije rekao za dječaka. Zatim su dječaka doveli, pa mu kralj reče: ‘Sinko, tvoja vještina u sihru dostigla je visok nivo. Ti liječiš slijepe i gubave i činiš još mnogo toga!’ Dječak reče: ‘Ja ne liječim nikog, nego Allah Uzvišeni.’ Vladar je i njega uhapsio i nije ga prestao mučiti dok nije otkrio pobožnjaka. Doveden je i pobožnjak, pa mu je rečeno: ‘Vrati se svojoj (prijašnjoj) vjeri!!’ On to odbi, pa vladar naredi da donesu testeru, zatim je staviše na sredinu njegove glave i raspiliše je njome na dva dijela. Zatim je doveden kraljev savjetnik i bi mu rečeno: 'Vrati se svojoj (prijašnjoj) vjeri!!’ On to odbi, pa vladar naredi da donesu testeru, zatim je staviše na sredinu njegove glave i raspiliše je njome na dva dijela. Zatim je doveden dječak te mu bi rečeno: ‘Vrati se svojoj (prijašnjoj) vjeri!’ On to odbi, pa ga vladar predade skupini svojih sluga i reče: ‘Vodite ga na to i to brdo. Kad stignete na vrh, tražite od njega da napusti vjeru. Ako prihvati, uredu je, ali ako to odbije, bacite ga s vrha!’ Otišli su i popeli se s njime na brdo. Dječak zamoli: ‘Allahu moj, zaštiti me od njih čime hoćeš!’ Pod njima se zatrese brdo i oni popadaše u provaliju. On se vrati kralju, koji ga upita: ‘Šta je bilo s tvojom družinom?’ Dječak reče: ‘Allah me je zaštitio od njih.’ Predao ga je drugoj grupi i rekao: ‘Vodite ga i ukrcajte u lađu. Otplovite s njime nasred mora. Ako napusti vjeru, dobro i jest, a ako na to ne pristane, bacite ga!’ Isplovili su. Dječak reče: ‘Allahu moj, zaštiti me od njih čime hoćeš!’ Prevrnu se lađa, pa se potopiše, a on se vrati kralju, koji ga upita: ‘Šta se desilo sa slugama?’ ‘Allah Uzvišeni od njih me je zaštitio’, odgovori dječak. Zatim se obrati kralju: ‘Ti me nećeš moći ubiti sve dok ne uradiš što ću ti narediti.’ On upita: ‘A šta to?’ Dječak reče: ‘Sakupi ljude u jednu dolinu, zatim me razapni na stablo, potom uzmi strijelu iz mog tobolca, stavi strijelu u luk i reci: ‘U ime Allaha, mladićeva Gospodara!' pa odapni strijelu na mene. Ako to uradiš, moći ćeš me ubiti.’ Kralj je sakupio ljude u jednu dolinu, razapeo dječaka na stablo, uzeo strijelu iz njegova tobolca, zatim je stavi u luk i reče: ‘U ime Allaha, mladićeva Gospodara!’, i odape strijelu, koja ga pogodi u sljepoočnicu. Dječak stavi svoju ruku na sljepoočnicu i umrije, a ljudi povikaše: ‘Vjerujemo u Gospodara dječakova! Vjerujemo u Gospodara dječakova!’ Sluge dođoše kralju i rekoše mu: ‘Vidiš, ono čega si se ti pribojavao, tako nam Boga, desilo se. Povjerova narod u Allaha.’ Kralj naredi da se iskopaju rovovi duž puta. Potom naredi da se naloži u njima vatra i reče: ‘Onog ko ne odustane od vjere bacite u vatru!’, ili mu recite: ‘Skoči u vatru!’ Tako učiniše. Kad na red dođe žena sa dojenčetom, zastade bojeći se vatre. Dijete joj reče: ‘Majčice, budi strpljiva, jer ti si, zaista, na istini!’”
[Vjerodostojan] - [Hadis bilježi imam Muslim]

Objašnjenje

O ovom se hadisu govori o vladaru koji je imao sihirbaza koji je bio njegov, kraljev, savjetnik kad je riječ o njegovim interesima ili iskorištavanju vjere. To je tako, jer tiranin čini samo ono od čega on ima koristi. I taj je kralj bio poput onih tirana koji ljude tjeraju da njemu robuju. Dakle, Allahov je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u tom hadisu ispričao sljedeće: “Živio je u davna vremena jedan kralj koji je imao sihirbaza. Kad je sihirbaz ostario, reče kralju: ‘Ja sam ostario, zato mi nađi dječaka da ga poučim sihru.’ Poslao mu je nekog dječaka da ga poučava. Dječak je u putu sreo jednog pobožnog učenjaka kod koga je odsjeo i čuo od njega riječi koje su ga zadivile. Tako je uvijek činio kad bi odlazio sihirbazu. Kad bi došao do sihirbaza, sihirbaz bi ga istukao, te se dječak žalio učenjaku. Učenjak reče: ‘Kad se pobojiš sihirbaza, kaži mu da te je zadržala porodica, a ako se pobojiš porodice, reci da te zadržao sihirbaz.’ Tako je redovno činio dok jednom, na putu, nije ugledao veliku životinju koja je zapriječila prolaz, pa reče: ‘Danas ću saznati je li bolji sihirbaz ili pobožnjak.’ Uzeo je kamen i rekao: ‘Allahu moj, ako je učenjak Tebi draži od sihirbaza, ubij ovu životinju kako bi ljudi mogli prolaziti!’ On se baci na nju i ubi je, pa ljudi prođoše. On ode kod pobožnjaka i obavijesti ga šta je učinio. Pobožnjak reče: ‘Moj sinko, ti si sad bolji od mene. Dostigao si visok stepen, i zasigurno ćeš biti iskušan. Zato, ako te budu mučili, nemoj me otkriti.’ Dječak je iscjeljivao slijepe i gubave i liječio svijet od različitih bolesti. Za njegovu nadarenost čuo je kraljev savjetnik, inače slijepac, te ode kod njega s brojnim darovima i reče: ‘Ovo što je ovdje tebi pripada, ako me izliječiš.’ Mladić reče: ‘Ja ne liječim nikog, nego Allah, pa ako povjeruješ u Allaha Uzvišenog, uputit ću Mu dovu, i izliječit će te.’ Kraljev savjetnik povjerova u Allaha, i Allah ga izliječi. Zatim je došao kod kralja i sjeo pored njega, kako je činio i ranije, a kralj ga upita: ‘Ko ti povrati vid?’ Ovaj odgovori: ‘Moj Gospodar.’ Kralj upita: ‘Zar ti imaš gospodara osim mene?’ Savjetnik kaza: ‘Moj i tvoj Gospodar je Allah.’ Potom ga je kralj uhapsio i nije ga prestao mučiti dok mu nije rekao za dječaka. Zatim su dječaka doveli, pa mu kralj reče: ‘Sinko, tvoja vještina u sihru dostigla je visok nivo. Ti liječiš slijepe i gubave i činiš još mnogo toga!’ Dječak reče: ‘Ja ne liječim nikog, nego Allah Uzvišeni.’ Vladar je i njega uhapsio i nije ga prestao mučiti dok nije otkrio pobožnjaka. Doveden je i pobožnjak, pa mu je rečeno: ‘Prevjeri!’ On to odbi, pa vladar naredi da donesu testeru, zatim je staviše na sredinu njegove glave i raspiliše je njome na dva dijela. Zatim je doveden kraljev savjetnik i bi mu rečeno: ‘Prevjeri!’ On to odbi, pa vladar naredi da donesu testeru, zatim je staviše na sredinu njegove glave i raspiliše je njome na dva dijela. Zatim je doveden dječak te mu bi rečeno: ‘Prevjeri!’ On to odbi, pa ga vladar predade skupini svojih sluga i reče: ‘Vodite ga na to i to brdo. Kad stignete na vrh, tražite od njega da napusti vjeru. Ako prihvati, uredu je, ali ako to odbije, bacite ga s vrha!’ Otišli su i popeli se s njime na brdo. Dječak zamoli: ‘Allahu moj, zaštiti me od njih čime hoćeš!’ Pod njima se zatrese brdo i oni popadaše u provaliju. On se vrati kralju, koji ga upita: ‘Šta je bilo s tvojom družinom?’ Dječak reče: ‘Allah me je zaštitio od njih.’ Predao ga je drugoj grupi i rekao: ‘Vodite ga i ukrcajte u lađu. Otplovite s njime nasred mora. Ako napusti vjeru, dobro i jest, a ako na to ne pristane, bacite ga!’ Isplovili su. Dječak reče: ‘Allahu moj, zaštiti me od njih čime hoćeš!’ Prevrnu se lađa, pa se potopiše, a on se vrati kralju, koji ga upita: ‘Šta se desilo sa slugama?’ ‘Allah Uzvišeni od njih me je zaštitio’, odgovori dječak. Zatim se obrati kralju: ‘Ti me nećeš moći ubiti sve dok ne uradiš što ću ti narediti.’ On upita: ‘A šta to?’ Dječak reče: ‘Sakupi ljude u jednu dolinu, zatim me razapni na stablo, potom uzmi strijelu iz mog tobolca, stavi strijelu na tetivu luka i reci: ‘U ime Allaha, mladićeva Gospodara!' pa odapni strijelu na mene. Ako to uradiš, moći ćeš me ubiti.’ Kralj je sakupio ljude u jednu dolinu, razapeo dječaka na stablo, uzeo strijelu iz njegova tobolca, zatim je stavi na tetivu i reče: ‘U ime Allaha, mladićeva Gospodara!’, i odape strijelu, koja ga pogodi u sljepoočnicu. Dječak stavi svoju ruku na sljepoočnicu i umrije, a ljudi povikaše: ‘Vjerujemo u Gospodara dječakova! Vjerujemo u Gospodara dječakova!’ Sluge dođoše kralju i rekoše mu: ‘Vidiš, ono čega si se ti pribojavao, tako nam Boga, desilo se. Povjerova narod u Allaha.’ Kralj naredi da se iskopaju rovovi duž puta. Potom naredi da se naloži u njima vatra i reče: ‘Onog ko ne odustane od vjere bacite u vatru!’, ili mu recite: ‘Skoči u vatru!’ Tako učiniše. Kad na red dođe žena sa dojenčetom, zastade bojeći se vatre, iz milosti prema djetetu. Dijete joj reče: ‘Majčice, budi strpljiva, jer ti si, zaista, na istini!’”