නබි වදන: “ වක්තෘවරුන් අතුරින් මිනිසුන් ඔහු විශ්වාස කිරීමට හේතු වූ, (ප්‍රාතිහාර්යක්) පිරිනමනු ලැබ, මිනිස් වර්ගයා එය විශ්වාස කළ කිසිම වක්තෘවරයෙක් නොවීය

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«مَا مِنَ الأَنْبِيَاءِ نَبِيٌّ إِلَّا أُعْطِيَ مَا مِثْلهُ آمَنَ عَلَيْهِ البَشَرُ، وَإِنَّمَا كَانَ الَّذِي أُوتِيتُ وَحْيًا أَوْحَاهُ اللَّهُ إِلَيَّ، فَأَرْجُو أَنْ أَكُونَ أَكْثَرَهُمْ تَابِعًا يَوْمَ القِيَامَةِ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 4981]

නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් ප්‍රකාශ කළ බව අබූ හුරෙයිරා (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී:
“ වක්තෘවරුන් අතුරින් මිනිසුන් ඔහු විශ්වාස කිරීමට හේතු වූ, (ප්‍රාතිහාර්යක්) පිරිනමනු ලැබ, මිනිස් වර්ගයා එය විශ්වාස කළ කිසිම වක්තෘවරයෙක් නොවීය. මට දෙනු ලැබ ඇත්තේ මා වෙත අල්ලාහ් දන්වා සිටි දිව්‍ය පණිවිඩයයි. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන් අතුරින් බහුතරයක් දෙනා මා අනුගමනය කරන අය වීම ගැන මම අපේක්ෂා කරමි.”
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත] - [صحيح البخاري - 4981]

විවරණය

සියලුම නබිවරුන් හට අල්ලාහ් සහාය දී ඇති බවත්, ඔවුන්ගේ වක්තෘභාවය සනාථ කරන අසාමාන්‍ය සංඥා සහ ප්‍රාතිහාර්යයන් ඔවුන්ට ලබා දුන් බවත්, ඒවා දකින අයට ඔවුන්ගේ සත්‍යවාදී බව විශ්වාස කිරීම අවශ්‍ය බවත්, ඔහු අභියෝගය ජය ගන්නා බවත්, ඔහුට ඉන් වැළකී සිටිය නොහැකි බවත්, නමුත් ඔහු එය ප්‍රතික්ෂේප කර මුරණ්ඩු විය හැකි බවත් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් සඳහන් කළේය. නියත වශයෙන්ම එතුමාණන්ට හිමි වූ සංඥාව සහ ප්‍රාතිහාර්යය අල්ලාහ් එතුමාණන්ට හෙළි කළ අල් කුර්ආනයයි. මක්නිසාදයත් එහි පැහැදිලි හා අඛණ්ඩ ආශ්චර්යයන් අඩංගු වන බැවින් ද එහි ප්‍රතිලාභයේ බහුලත්වය සහ එහි ප්‍රතිලාභයේ පොදු බව පිහිටා ඇති බැවින් ද එහි ඇමතුම සාක්ෂි සහ සිදුවීමට යන දේ පිළිබඳ ප්‍රවෘත්ති අඩංගු වන බැවින් ද වේ. එමෙන්ම එහි ප්‍රතිලාභය සහභාගි වී සිටි අයට, සහභාගී නොවූ අයට, සොයාගත් අයට සහ සොයා ගන්නට අපේක්ෂා කරන අයට පොදුවේ ආවරණය වී ඇත. ඉන්පසු එතුමා මෙසේ පැවසීය: "මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන් අතුරින් බහුතරයක් දෙනා මා අනුගමනය කරන අය වීම ගැන මම අපේක්ෂා කරමි.”

හදීසයේ හරය

1. නබිවරුන්හට පිරිනමනු ලැබූ ප්‍රාතිහාර්යයන් සහ සලකුණු සහතික කිරීම. මෙය ප්‍රජාවන් වෙනුවෙන් උත්තරීතර අල්ලාහ් පිරිනමා ඇති තම කරුණාව හා ආශිර්වාදයකි.
2. නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් සතු ප්‍රාතිහාර්යයේ ඉමහත් බව පැහැදිලි කිරීම.
3. නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය සහ අනෙකුත් සියලුම නබිවරුන්ට වඩා එතුමාණන්ගේ උසස් බව විස්තර කිරීම.
4. "මට දෙනු ලැබ ඇත්තේ මා වෙත අල්ලාහ් දන්වා සිටි දිව්‍ය පණිවිඩයයි." යන ප්‍රකාශය පිළිබඳව ඉබ්නු හජර් තුමා මෙසේ පවසයි: එතුමාණන්ගේ ප්‍රාතිහාර්යයන් මෙයට පමණක් සීමා කර ඇති බව හෝ එතුමාට පෙර සිටි අයට ලබා දුන් ප්‍රාතිහාර්යයන් එතුමාට ලබා දී නැති බව නොවේ. නමුත් එහි අදහස වන්නේ එය එතුමාණන්ව අන් අයගෙන් වෙන්කර හඳුනා ගත් ශ්‍රේෂ්ඨතම ප්‍රාතිහාර්යය වීමයි.
5. "ඔවුන් අතුරින් බහුතරයක් දෙනා මා අනුගමනය කරන අය වීම ගැන මම අපේක්ෂා කරමි.” යන ප්‍රකාශය පිළිබඳ නවවි තුමා මෙසේ පවසයි: මෙය නබිත්වයේ සළකුණු අතුරින් එක් සළකුණකි. මන්ද මේ බව දැනුම් දී තිබුණේ මුස්ලිම්වරුන් ස්වල්පයක් සිටි කාලයක ය. පසුව උත්තරීතර අල්ලාහ් තම අනුග්‍රහය ලබා දී මුස්ලිම්වරුන්ට විවෘත කර කාරණය සම්පූර්ණ වන තෙක් සහ මුස්ලිම්වරුන් අතර අවසානය දක්වාම මෙම කාරණය ප්‍රසිද්ධ වී ව්‍යාප්ත වන තෙක් ඔවුන්ට ආශීර්වාද කළේ ය. අල්ලාහ්ටම සියලු ප්‍රශංසා.