Hadith: ਬਲਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਕਹੋ: ‘ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ, ਤੇਰੇ ਦਰਗੁਜ਼ਰ ਦੀ ਅਰਜ਼ ਹੈ, ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਹੀ ਪਾਸ ਵਾਪਸੀ ਹੈ।’”

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ:
لَمَّا نَزَلَتْ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ {لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُمْ بِهِ اللهُ فَيَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَاللهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ} [البقرة: 284]، قَالَ: فَاشْتَدَّ ذَلِكَ عَلَى أَصْحَابِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَأَتَوْا رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ بَرَكُوا عَلَى الرُّكَبِ، فَقَالُوا: أَيْ رَسُولَ اللهِ، كُلِّفْنَا مِنَ الأَعْمَالِ مَا نُطِيقُ، الصَّلَاةَ وَالصِّيَامَ وَالجِهَادَ وَالصَّدَقَةَ، وَقَدِ اُنْزِلَتْ عَلَيْكَ هَذِهِ الآيَةُ وَلَا نُطِيقُهَا، قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «أَتُرِيدُونَ أَنْ تَقُولُوا كَمَا قَالَ أَهْلُ الكِتَابَيْنِ مِنْ قَبْلِكُمْ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا؟ بَلْ قُولُوا: سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ المَصِيرُ»، قَالُوا: سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ المَصِيرُ، فَلَمَّا اقْتَرَأَهَا القَوْمُ، ذَلَّتْ بِهَا أَلْسِنَتُهُمْ، فَأَنْزَلَ اللهُ فِي إِثْرِهَا: {آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ المَصِيرُ} [البقرة: 285]، فَلَمَّا فَعَلُوا ذَلِكَ نَسَخَهَا اللهُ تَعَالَى، فَأَنْزَلَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ: {لَا يُكَلِّفُ اللهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا} [البقرة: 286] " قَالَ: «نَعَمْ» {رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا} [البقرة: 286] قَالَ: «نَعَمْ» {رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ} [البقرة: 286] قَالَ: «نَعَمْ» {وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الكَافِرِينَ} [البقرة: 286] قَالَ: «نَعَمْ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 125]

Translation Needs More Review.

ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ…
ਜਦੋਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ‘ਤੇ ਇਹ ਆਇਤ ਨਾਜ਼ਿਲ ਹੋਈ: {ਅੱਲ੍ਹਾ ਹੀ ਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੁਝ ਆਸਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਗੱਲ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰੋ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਛੁਪਾਓ, ਅੱਲ੍ਹਾ ਉਸ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਵੇਗਾ; ਫਿਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਾਹੇਗਾ ਮਾਫ਼ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਾਹੇਗਾ ਸਜ਼ਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਹਰ ਚੀਜ਼ ‘ਤੇ ਕਾਮਿਲ ਕ਼ੁੱਦਰਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ} [ਅਲ-ਬਕਰਹ: 284 ]ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਸਹਾਬਿਆਂ ‘ਤੇ ਇਹ ਗੱਲ ਭਾਰੀ ਲੱਗੀ। ਉਹ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਕੋਲ ਆਏ, ਘੁੱਟਣਾਂ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਗਏ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ: “ਏ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਰਸੂਲ! ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਕੰਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਹੈ — ਨਮਾਜ਼, ਰੋਜ਼ਾ, ਜਿਹਾਦ, ਅਤੇ ਸਦਕਾ — ਪਰ ਇਹ ਆਇਤ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ‘ਤੇ ਉਤਰੀ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਭਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ।” ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ: “ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਉਹੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਜੋ ਪਹਿਲੇ ਕਿਤਾਬ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ — ‘ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਨਾ ਮੰਨਿਆ’? ਬਲਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਕਹੋ: ‘ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ, ਤੇਰੇ ਦਰਗੁਜ਼ਰ ਦੀ ਅਰਜ਼ ਹੈ, ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਹੀ ਪਾਸ ਵਾਪਸੀ ਹੈ।’” ਸਹਾਬਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ, ਤੇਰੇ ਦਰਗੁਜ਼ਰ ਦੀ ਅਰਜ਼ ਹੈ, ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਹੀ ਪਾਸ ਵਾਪਸੀ ਹੈ।” ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਪੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਨਰਮ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਤਾਂ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇਹ ਆਇਤ ਨਾਜ਼ਿਲ ਕੀਤੀ: {ਰਸੂਲ ਨੇ ਉਸ ‘ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਰੱਬ ਦੀ ਤਰਫ਼ੋਂ ਉਸ ‘ਤੇ ਨਾਜ਼ਿਲ ਹੋਇਆ, ਅਤੇ ਮੋਮਿਨਾਂ ਨੇ (ਵੀ) — ਸਭ ਨੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆ ਅੱਲ੍ਹਾ ‘ਤੇ, ਉਸ ਦੇ ਫਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ‘ਤੇ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰਸੂਲਾਂ ‘ਤੇ; ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਰਸੂਲ ਵਿਚ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਅਤੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ, ਤੇਰੇ ਦਰਗੁਜ਼ਰ ਦੀ ਅਰਜ਼ ਹੈ, ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਹੀ ਪਾਸ ਵਾਪਸੀ ਹੈ} [ਅਲ-ਬਕਰਹ: 285] ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕੀਤਾ, ਅੱਲ੍ਹਾ ਤਆਲਾ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਆਇਤ ਨੂੰ ਨਸਖ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਆਇਤ ਨਾਜ਼ਿਲ ਕੀਤੀ: {ਅੱਲ੍ਹਾ ਕਿਸੇ ਜਾਨ ‘ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਝ ਨਹੀਂ ਪਾਂਦਾ। ਉਸ ਲਈ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸ ‘ਤੇ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਕਮਾਇਆ। ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ! ਜੇ ਅਸੀਂ ਭੁੱਲ ਗਏ ਜਾਂ ਗਲਤੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਕੜ ਨਾ ਕਰ।} ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ: “ਹਾਂ।” {ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ! ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਉਹ ਬੋਝ ਨਾ ਪਾ ਜੋ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਪਾਇਆ ਸੀ।} ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ: “ਹਾਂ।” {ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ! ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਉਹ ਨਾ ਪਾ ਜੋ ਸਾਡੇ ਵੱਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ।} ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ: “ਹਾਂ।”{ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ, ਸਾਨੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ ਦੇ, ਅਤੇ ਸਾਡੇ ‘ਤੇ ਰਹਿਮ ਕਰ; ਤੂੰ ਹੀ ਸਾਡਾ ਮਾਲਕ ਹੈ, ਸੋ ਕਾਫਿਰ ਕੌਮ ਉੱਤੇ ਸਾਨੂੰ ਫਤਹ ਦੇ।} ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ: “ਹਾਂ।”
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم - 125]

Explanation

ਜਦੋਂ ਅੱਲ੍ਹਾ ਤਆਲਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ﷺ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਇਹ ਕਲਾਮ ਨਾਜ਼ਿਲ ਕੀਤਾ: {ਆਸਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵਿਚ ਜੋ ਕੁਝ ਹੈ, ਉਹ ਸਾਰਾ ਅੱਲ੍ਹਾ ਹੀ ਦਾ ਹੈ} — ਪੈਦਾ ਕਰਨ, ਮਾਲਕੀ, ਇਖ਼ਤਿਆਰ ਅਤੇ ਇੰਤਿਜ਼ਾਮ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ। {ਅਤੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਗੱਲ ਜਾਹਿਰ ਕਰੋ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਛੁਪਾਓ} — ਆਪਣੀਆਂ ਛਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕਾਓ, {ਅੱਲ੍ਹਾ ਉਸ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਵੇਗਾ} — ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ। {ਫਿਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਾਹੇਗਾ ਮਾਫ਼ ਕਰੇਗਾ} — ਆਪਣੀ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਰਹਿਮ ਨਾਲ, {ਅਤੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਾਹੇਗਾ ਸਜ਼ਾ ਦੇਵੇਗਾ} — ਆਪਣੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਾਲ, {ਅਤੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਹਰ ਚੀਜ਼ ‘ਤੇ ਕਾਮਿਲ ਕ਼ੁੱਦਰਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ} — ਉਸ ਤੋਂ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ। ਜਦੋਂ ਸਹਾਬਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਆਇਤ ਸੁਣੀ, ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਲੱਗੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਕੜ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਸੀ। ਤਾਂ ਉਹ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਕੋਲ ਆਏ, ਫਿਰ ਘੁੱਟਣਾਂ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਗਏ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ: “ਏ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਰਸੂਲ! ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਬਦਨੀ ਅਮਲ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ — ਜਿਵੇਂ ਨਮਾਜ਼, ਰੋਜ਼ਾ, ਜਿਹਾਦ ਅਤੇ ਸਦਕਾ — ਪਰ ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ‘ਤੇ ਇਹ ਆਇਤ ਉਤਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਭਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ।” ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ: “ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਉਹੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਜੋ ਯਹੂਦੀ ਅਤੇ ਨਾਸਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: {ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਨਾਖੁਸ਼ ਹੋਏ}?ਬਲਕਿ ਇਹ ਕਹੋ: {ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ, ਤੇਰੇ ਦਰਗੁਜ਼ਰ ਦੀ ਅਰਜ਼ ਹੈ, ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਹੀ ਪਾਸ ਵਾਪਸੀ ਹੈ}।” ਸਹਾਬਿਆਂ ਨੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ﷺ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: “ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ, ਤੇਰੇ ਦਰਗੁਜ਼ਰ ਦੀ ਅਰਜ਼ ਹੈ, ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ, ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਹੀ ਪਾਸ ਵਾਪਸੀ ਹੈ।” ਜਦੋਂ ਮੁਸਲਿਮਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਆਪਣੇ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਇਸਦੇ ਅੱਗੇ ਨਰਮ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਤਾਂ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਅਤੇ ਉਮਤ ਦੀ ਤਜ਼ਕੀਅਤ ਲਈ ਇਹ ਆਇਤ ਨਾਜ਼ਿਲ ਕੀਤੀ:{ਰਸੂਲ ਨੇ ਉਸ ‘ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਰੱਬ ਵੱਲੋਂ ਉਸ ‘ਤੇ ਨਾਜ਼ਿਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਮੋਮਿਨਾਂ ਨੇ ਵੀ} — ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਬਾਨਾਂ ਅਤੇ ਦਿਲ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅੱਗੇ ਨਰਮ ਹੋ ਗਏ। {ਸਭ ਨੇ ਅੱਲ੍ਹਾ, ਉਸ ਦੇ ਫਰਿਸ਼ਤੇ, ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲਾਂ ‘ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆ; ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰਸੂਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ‘ਤੇ ਵੀ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।} ਬਲਕਿ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ‘ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆ: {ਅਤੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਅਪਣਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨਿਆ}, ਤੇ ਅਸੀਂ ਤਲਬ ਕਰਦੇ ਹਾਂ {ਤੇਰੇ ਦਰਗੁਜ਼ਰ ਦੀ ਅਰਜ਼ ਅਤੇ ਮਾਫ਼ੀ}, {ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਹੀ ਪਾਸ ਵਾਪਸੀ ਹੈ} — ਉਸ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਹਿਸਾਬ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸੁਣਨ ਅਤੇ ਮੰਨਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆ, ਤਾਂ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਇਸ ਉਮਤ ਲਈ ਬੋਝ ਹਲਕਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਆਇਤ ਨਸਖ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ:{ਅੱਲ੍ਹਾ ਕਿਸੇ ਜਾਨ ‘ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਝ ਨਹੀਂ ਪਾਂਦਾ} — ਉਸਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਤਾਕਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ।ਉਸਦੇ ਲਈ ਹੈ: {ਜੋ ਕੁਝ ਉਸ ਨੇ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਦਾ ਸਵਾਬ},ਅਤੇ ਉਸ ‘ਤੇ ਹੈ: {ਜੋ ਕੁਝ ਉਸ ਨੇ ਕਮਾਇਆ, ਉਸਦਾ ਇਨਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਸਜ਼ਾ}, ਅੱਲ੍ਹਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਗੁਨਾਹ ਲਈ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦਾ। {ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ! ਸਾਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਨਾ ਦੇ ਜੇ ਅਸੀਂ ਭੁੱਲ ਗਏ} — ਯਾਦ ਨਾ ਕੀਤਾ, {ਅਤੇ ਨਾ ਜੇ ਅਸੀਂ ਗਲਤੀ ਕੀਤੀ} — ਬਿਨਾ ਇਰਾਦੇ ਦੇ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਆ ਸੁਣੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ, ਮੈਂ ਇਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।” {ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ! ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਉਹ ਭਾਰ ਅਤੇ ਤਕਲੀਫ਼ ਨਾ ਪਾ ਜੋ ਤੂੰ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਿਆਂ — ਬਨੀ ਇਸਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ — ‘ਤੇ ਪਾਇਆ ਸੀ।} ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਆ ਸੁਣੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ, ਮੈਂ ਇਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।” {ਏ ਸਾਡੇ ਰੱਬ! ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਉਹ ਬੋਝ ਨਾ ਪਾ ਜੋ ਸਾਡੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ} — ਤਲਾਬ, ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਅਤੇ ਉਹ ਕੰਮ ਜੋ ਅਸੀਂ ਨਿਭਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ।ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ, ਮੈਂ ਇਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।”{ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ} — ਸਾਡੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾ,{ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਮਾਫ਼ੀ ਕਰ} — ਸਾਡੇ ਪਾਪਾਂ ਨੂੰ ਢੱਕ, ਬਖ਼ਸ਼ ਦੇ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਬੇਨਤੀ ਕਰ,{ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਰਹਿਮ ਕਰ} — ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰਹਿਮ ਨਾਲ,{ਤੂੰ ਹੀ ਸਾਡਾ ਮਾਲਕ ਹੈ} — ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਪੱਖੀ ਹੈ; {ਸਾਨੂੰ ਫਤਹ ਦੇ} — ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਨਾਲ {ਕਾਫਿਰ ਕੌਮ ਉੱਤੇ} — ਲੜਾਈ ਅਤੇ ਜਿਹਾਦ ਵਿੱਚ।ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਆ ਸੁਣੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ, ਮੈਂ ਇਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।”

Benefits from the Hadith

1. ਇਸ ਉਮਤ ਉੱਤੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਰਹਿਮਤ ਦਾ ਬਿਆਨ, ਆਪਣੇ ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਹਾਨਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ:
2. {ਅਸੀਂ ਤੈਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸਾਰੀ ਦੁਨਿਆ ਲਈ ਰਹਿਮਤ ਵਜੋਂ ਭੇਜਿਆ ਹੈ} [ਅਲ-ਅਨਬੀਆ: 107]।
3. ਕੁਰਆਨ ਕ੍ਰੀਮ ਵਿੱਚ ਨਸਖ਼ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਆਇਤਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਸਖ਼ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਅਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ।
4. ਸਹਾਬਿਆਂ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁਮ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਅੱਗੇ ਮੰਨਣਾ ਅਤੇ ਰਸੂਲ ﷺ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ।
5. ਨਬੀ ﷺ ਦਾ ਆਪਣੇ ਉਮਤ ਉੱਤੇ ਇਹ ਭਾਰੀ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੀ ਕੌਮਾਂ ਵਾਂਗ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾਉਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਾ ਅਪਣਾਉਣ।
6. ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੰਨਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਹੁਕਮ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੈ।
7. ਪਿਛਲੀ ਕੌਮਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਉਮਤ ਦੀ ਫ਼ਜੀਲਤ ਦਾ ਬਿਆਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ: “ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਨਾਖੁਸ਼ ਹੋਏ,”
8. ਜਦਕਿ ਇਸ ਉਮਤ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਅਸੀਂ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ।”
9. ਉਮਤ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਭੁੱਲ ਜਾਂ ਗਲਤੀ ‘ਤੇ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਲਈ ਜਾਂਦੀ, ਪਹਿਲੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਉੱਤੇ ਜੋ ਭਾਰ ਸੀ, ਉਹ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਉਹ ਬੋਝ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਜੋ ਉਹ ਸਹਿਣ ਨਾ ਸਕਣ।
10. ਅੱਲ੍ਹਾ ਤਆਲਾ ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਬੋਝ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਜੋ ਸਾਡੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਅਮਲ ਸੌਂਪਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ। ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸ਼ੱਕ-ਸੰਦੇਹ ਵਾਲੀਆਂ ਸੋਚਾਂ — ਜੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਈਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨ ਨਾ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਮਲ ਨਾ ਕਰੀਏ — ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ।
11. ਇਹ ਦੁਆ ਅੱਲ੍ਹਾ ਤਆਲਾ ਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਅਤੇ ਮੋਮਿਨਾਂ ਬਾਰੇ ਦਰਸਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਨਬੀ ﷺ ਅਤੇ ਸਹਾਬਿਆਂ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਦੋਹਰਾ ਸਕਣ। ਇਹ ਦੋਹਰਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਦੁਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਅਰਦਾਸ ਵਿੱਚ ਮੰਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।