فەرموودە: پرسیار لە ئەنەس کرا دەربارەی چۆنیەتی قورئان خوێندنەوەی پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم-؟ ووتی: «وشەکانی درێژ دەکردەوە (بە مەد)

عَنْ قَتَادَةَ قَالَ:
سُئِلَ أَنَسٌ كَيْفَ كَانَتْ قِرَاءَةُ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ؟ فَقَالَ: «كَانَتْ مَدًّا»، ثُمَّ قَرَأَ: {بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ} [الفاتحة: 1] يَمُدُّ بِبِسْمِ اللَّهِ، وَيَمُدُّ بِالرَّحْمَنِ، وَيَمُدُّ بِالرَّحِيمِ.
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 5046]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە قەتادەوە دەڵێت:
پرسیار لە ئەنەس کرا دەربارەی چۆنیەتی قورئان خوێندنەوەی پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم-؟ ووتی: «وشەکانی درێژ دەکردەوە (بە مەد)». پاشان {بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ} [الفاتحة: 1]ی دەخوێند، (بسْمِ اللَّهِ) و (الرَّحْمَنِ) وَ (الرَّحِيمِ)ی درێژ دەكردەوە.
-

شیکردنەوە

پرسیار كرا لە ئەنەسی کوڕی مالیک -ڕەزای خوای لێبێت-: پێغەمبەر -صلى الله عليه وسلم- چۆن قورئانی دەخوێندەوە؟ فەرمووی: دەنگی لە خوێندنەوەدا درێژ دەکردەوە؛ (ا:ئەلیف) ی درێژ دەكردەوە لە پاش (ل:لام) و لە پێش (هـ:هائـ) لە وشەی (اللە)، و دیسانەوە (ا:ئەلیف) ی درێژ دەكردەوە لەپاش (م:میم)ی و لە پێش (ن:نون) لە وشەی (الرحمن)، و (ی:یائی) درێژ دەكردەوە لە پاش (ح:حائـ) و لە پێش (م:میم) لە وشەی (الرحیم).

لە سوودەکانی فەرموودەکە

1. مەد (درێژکردنەوە) بریتییە لە تێرکردنی (درێژکردنەوەی دەنگی) پیتەکانی مەد؛ کە بریتین لە ئەلیف و واو و یائـ، ئەگەر بێ جووڵە (ساكین) بن و پێش خۆیان جووڵەیەک (حەرەکەیەك) هەبێت كە گونجاو بێت بۆیان.
2. ڕوونکردنەوەی ڕێبازی پێغەمبەر -صلی الله علیه وسلم- لە قورئان خوێندندا.
3. جێبەجێکردنی کرداری بۆ ڕوونکردنەوەی سیفەت وچۆنیەتی قورئان خوێندنەوەی پێغەمبەر -صلی الله علیه وسلم-.
4. سیندی دەڵێت: كاتێك دەڵێت: (دەنگی درێژ دەکردەوە)؛ واتا: دەنگی ئەو پیتانەی درێژ دەكردەوە کە شیاوی درێژکردنەوەن، و ئەمەی وەکو یارمەتیدەرێک بەکاردەهێنا بۆ تێڕامان و بیرکردنەوە و بیرخستنەوە بۆ ئەوانەی كە بیر دەكەنەوە.
5. گرنگی فێربوونی زانستی تەجوید و زانستەکانی قورئان.
6. بۆ تێگەیشتن لە دەقەکان دەگەڕێینەوە بۆ زانایان، هەروەکو چۆن پرسیار لە ئەنەس کرا -ڕەزای خوای لێبێت- و ئەویش وەڵامەكەی بۆ پرسیارکار ڕوون کردەوە.