Hadith: “ចូរឈប់ធ្វើបែបនេះទៅ ព្រោះវាជាទង្វើដែលគួរឱ្យស្អប់ខ្ពើមណាស់”។

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ:
كُنَّا فِي غَزَاةٍ فَكَسَعَ رَجُلٌ مِنَ المُهَاجِرِينَ رَجُلًا مِنَ الأَنْصَارِ، فَقَالَ الأَنْصَارِيُّ: يَا لَلْأَنْصَارِ، وَقَالَ المُهَاجِرِيُّ: يَا لَلْمُهَاجِرِينَ، فَسَمَّعَهَا اللَّهُ رَسُولَهُ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَا هَذَا؟» فَقَالُوا: كَسَعَ رَجُلٌ مِنَ المُهَاجِرِينَ رَجُلًا مِنَ الأَنْصَارِ، فَقَالَ الأَنْصَارِيُّ: يَا لَلْأَنْصَارِ، وَقَالَ المُهَاجِرِيُّ: يَا لَلْمُهَاجِرِينَ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «دَعُوهَا فَإِنَّهَا مُنْتِنَةٌ» قَالَ جَابِرٌ: وَكَانَتِ الأَنْصَارُ حِينَ قَدِمَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَكْثَرَ، ثُمَّ كَثُرَ المُهَاجِرُونَ بَعْدُ، فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أُبَيٍّ: أَوَقَدْ فَعَلُوا، وَاللَّهِ لَئِنْ رَجَعْنَا إِلَى المَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الأَعَزُّ مِنْهَا الأَذَلَّ، فَقَالَ عُمَرُ بْنُ الخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: دَعْنِي يَا رَسُولَ اللَّهِ أَضْرِبُ عُنُقَ هَذَا المُنَافِقِ، قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «دَعْهُ، لاَ يَتَحَدَّثُ النَّاسُ أَنَّ مُحَمَّدًا يَقْتُلُ أَصْحَابَهُ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 4907]

អំពី ជើពៀរ ពិន អាប់ទុលឡោះ رضي الله عنهما បាននិយាយថា៖
ពួកយើងធ្លាប់បានស្ថិតនៅក្នុងសមរភូមិមួយ។ ខណៈនោះ មានបុរសម្នាក់នៃពួកមូហាជីរីនបានទះគូទបុរសម្នាក់ទៀតនៃពួកអាន់សរ។ ពេលនោះ បុរសអាន់សរបានស្រែកថា៖ ឱពួកអាន់សរអើយ! ចំណែកឯបុរសមូហាជីរីនក៏បានស្រែកដែរថា៖ ឱពួកមូហាជីរីនអើយ! ខណៈនោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់បានឲ្យអ្នកនាំសាររបស់ទ្រង់ ﷺ ឮពាក្យទាំងនេះ។ លោកក៏សួរថា៖ “តើនេះជាអ្វី”? ពួកគេបានឆ្លើយថា៖ បុរសម្នាក់នៃពួកមូហាជីរីនបានទះគូទបុរសម្នាក់ទៀតនៃពួកអាន់សរ។ ហើយបុរសអាន់សរបានស្រែកថា៖ ឱពួកអាន់សរអើយ! ចំណែកឯបុរសមូហាជីរីនក៏បានស្រែកដែរថា៖ ឱពួកមូហាជីរីនអើយ! ពេលនោះ ណាពី ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ចូរឈប់ធ្វើបែបនេះទៅ ព្រោះវាជាទង្វើដែលគួរឱ្យស្អប់ខ្ពើមណាស់”។ ជើពៀរបាននិយាយថា៖ នៅពេលដែលណាពី ﷺ មកដល់(ក្រុងម៉ាទីណះ) ពួកអាន់សរមានចំនួនច្រើនជាង។ (ប៉ុន្តែ)ក្រោយមក ពួកមូហាជីរីនក៏មានចំនួនកើនឡើង។ អាប់ទុលឡោះ ពិន អ៊ូពៃ បាននិយាយថា៖ តើពួកគេធ្វើដល់ថ្នាក់នេះឬ? សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! ប្រសិនបើពួកយើងត្រឡប់ទៅកាន់ក្រុងម៉ាទីណះវិញ ប្រាកដជាអ្នកដែលខ្លាំងពូកែនឹងបណ្តេញអ្នកដែលទន់ខ្សោយចេញពីទីនោះជាមិនខាន។ ពេលនោះ អ៊ូមើរ ពិន អាល់ខត្តប رضي الله عنه បាននិយាយថា៖ ឱរ៉ស៊ូលុលឡោះ! សូមលោកទុកឲ្យខ្ញុំកាត់ក្បាលជនពុតត្បុតនេះទៅ។ ណាពី ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “លែងគេទៅ។ កុំឲ្យមនុស្សនិយាយថា មូហាំម៉ាត់កំពុងតែសម្លាប់មិត្តភក្តិខ្លួនឯង”។
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 4907]

Explanation

ណាពី ﷺ លោកធ្លាប់បានធ្វើដំណើរនៅក្នុងសមរភូមិមួយជាមួយនឹងបណ្តាសហាហ្ពាត់របស់លោកក្នុងចំណោមពួកមូហាជីរីន និងពួកអាន់សរ رضي الله عنهم ។ ខណៈនោះ មានបុរសម្នាក់នៃពួកមូហាជីរីនបានទះគូទបុរសម្នាក់ទៀតនៃពួកអាន់សរ។ ពេលនោះ បុរសអាន់សរបានស្រែកថា៖ ជួយខ្ញុំផង ឱពួកអាន់សរទាំងឡាយ! ចំណែកឯបុរសមូហាជីរីនក៏បានស្រែកដែរថា៖ ជួយខ្ញុំផង ឱពួកមូហាជីរីនទាំងឡាយ! ខណៈនោះ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ បានឮនូវពាក្យទាំងនេះ លោកក៏បានសួរថា៖ តើនេះជាអ្វី? ពួកគេបានឆ្លើយថា៖ បុរសមូហាជីរីនម្នាក់បានទះគូទបុរសអាន់សរម្នាក់ទៀត។ ហើយបុរសអាន់សរបានស្រែកថា៖ ជួយខ្ញុំផង ឱពួកអាន់សរទាំងឡាយ! ចំណែកឯបុរសមូហាជីរីនក៏បានស្រែកដែរថា៖ ជួយខ្ញុំផង ឱពួកមូហាជីរីនទាំងឡាយ! ពេលនោះ ណាពី ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ ចូរពួកអ្នកបោះបង់ទម្លាប់នៃសម័យកាលអវិជ្ជា(ជើហ៊ីលីយះ)នេះចោលទៅ ព្រោះវាពិតជាអាក្រក់ គួរស្អប់ខ្ពើម និងបង្កគ្រោះថ្នាក់។ នោះគឺ នៅពេលណាដែលបុរសម្នាក់ត្រូវគូជម្លោះរបស់ខ្លួនគាបសង្កត់ គឺគេស្រែកហៅក្រុមរបស់ខ្លួន។ ពេលនោះ ពួកគេក៏ប្រញាប់ប្រញាល់ទៅជួយជននោះ ទោះជាជននោះជាអ្នកបំពាន(អ្នកខុស) ឬជាអ្នកត្រូវគេបំពានលើ(អ្នកត្រូវ)ក៏ដោយ ព្រោះតែភាពល្ងង់ខ្លៅ និងបក្ខពួកនិយមរបស់ពួកគេ។ ជើពៀរបាននិយាយថា៖ ពេលដែលណាពី ﷺ មកដល់ក្រុងម៉ាទីណះក្នុងនាមជាអ្នកចំណាកស្រុក ពួកអាន់សរមានចំនួនច្រើនជាង។ ប៉ុន្តែក្រោយមក ពួកមូហាជីរីនក៏មានចំនួនកើនឡើង។ មេខ្លោងពួកពុតត្បុត(មូណាហ្វិក)គឺ អាប់ទុលឡោះ ពិន អ៊ូពៃ ពិន សាលូល បាននិយាយថា៖ តើរឿងនោះឈានដល់កម្រិតនេះឬ? សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! ប្រសិនបើពួកយើងត្រឡប់ទៅកាន់ក្រុងម៉ាទីណះវិញ អ្នកដែលខ្លាំងពូកែ(គឺគេចង់សំដៅលើខ្លួនគេ និងបក្សពួក) ប្រាកដជានឹងបណ្តេញអ្នកដែលទន់ខ្សោយ(សំដៅលើណាពី ﷺ និងក្រុមរបស់លោក)ចេញពីទីនោះជាមិនខាន។ មេខ្លោងពួកពុតត្បុត(មូណាហ្វិក)គឺ អាប់ទុលឡោះ ពិន អ៊ូពៃ ពិន សាលូល បាននិយាយថា៖ តើរឿងនោះឈានដល់កម្រិតនេះឬ? សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! ប្រសិនបើពួកយើងត្រឡប់ទៅកាន់ក្រុងម៉ាទីណះវិញ អ្នកដែលខ្លាំងពូកែ(គឺគេចង់សំដៅលើខ្លួនគេ និងបក្សពួក) ប្រាកដជានឹងបណ្តេញអ្នកដែលទន់ខ្សោយ(សំដៅលើណាពី ﷺ និងក្រុមរបស់លោក)ចេញពីទីនោះជាមិនខាន។

Benefits from the Hadith

1. ហាមឃាត់ចំពោះទំនៀមទម្លាប់នៃសម័យកាលអវិជ្ជាដ៏គួរឲ្យស្អប់ខ្ពើម និងការធ្វើតាមទំនៀមទម្លាប់ទាំងនោះ មិនថាពាក្យសម្តី ឬកាយវិការ។ ជាការពិតណាស់ សាសនាឥស្លាមបានមកដល់ដើម្បីបញ្ចៀសមនុស្សឲ្យចាកឆ្ងាយពីទំនៀមទម្លាក់ដ៏អាក្រក់ទាំងនោះ ហើយចង្អុលបង្ហាញពួកគេទៅកាន់អ្វីដែលជាការពិត និងត្រឹមត្រូវសម្រាប់ពួកគេ។
2. ព្រមានអំពីការប្រកាន់បក្សពួកនិយមដែលខុសឆ្គង ហើយត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះវា ប្រៀបដូចជាការប្រុងប្រយ័ត្នអំពីរបស់ដែលស្អុយរលួយគួរខ្ពើមរអើមដូច្នោះដែរ។
3. ហាមឃាត់រាល់ប្រការទាំងឡាយដែលនាំទៅរកការបង្កនូវភាពសត្រូវ និងការស្អប់ខ្ពើមគ្នាទៅវិញទៅមក។
4. អាន់ណាវ៉ាវី បាននិយាយថា៖ ការដែលណាពី ﷺ ហៅទង្វើបែបនោះថា ជាការអំពាវនាវនៃសម័យកាលអវិជ្ជា គឺដោយសារតែការស្អប់ខ្ពើមរបស់លោកចំពោះទង្វើនោះ ពីព្រោះវាគឺជាអ្វីដែលមនុស្សនាសម័យកាលអវិជ្ជា(មុនឥស្លាម)តែងតែផ្តោតលើកុលសម្ព័ន្ធនិយមក្នុងកិច្ចការលោកិយ និងរឿងដែលមាការទាក់ទងជាមួយវា។ មនុស្សនៅសម័យកាលអវិជ្ជាធ្លាប់ទទួលបានសិទ្ធិតាមរយៈចំណងកុលសម្ព័ន្ធ និងបក្សពួករបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែសាសនាឥស្លាមបានមកដល់ដោយលុបបំបាត់រឿងទាំងនោះ ហើយដោះស្រាយរឿងក្តីទាំងឡាយដោយផ្អែកលើច្បាប់បញ្ញត្តិអ៊ីស្លាម។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើមនុស្សម្នាក់បំពានលើអ្នកដទៃ ចៅក្រម(ឬអ្នកកាត់ក្តី)នឹងកាត់ក្តីរវាងពួកគេ ហើយតម្រូវឲ្យអ្នកបំពាននោះទទួលខុសត្រូវតាមការបំពានរបស់ខ្លួន ដូចដែលបានកំណត់នៅក្នុងគោលការណ៍នៃសាសនាឥស្លាម។
5. អាស្ស៊ិនទី បាននិយាយថា៖ ហាទីស្ហនេះបញ្ជាក់ថា ការជួយជ្រោមជ្រែងគ្នាដោយសារតែអ្នកនោះមកពីកុលសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន(ឬជាបក្សពួករបស់ខ្លួន)ដូចដែលពួកសម័យកាលអវិជ្ជាធ្លាប់ធ្វើ គឺជារឿងដែលមិនត្រឹមត្រូវ។ ដូច្នេះ វាមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតសម្រាប់នរណាម្នាក់មានការនិយមតែលើកុលសម្ព័ន្ធរបស់គេនោះទេ។ ចំណែកឯការជួយជ្រោមជ្រែងលើរឿងដែលត្រឹមត្រូវវិញ គឺជារឿងចាំបាច់ដែលតម្រូវលើអ្នកមានជំនឿគ្រប់រូបត្រូវធ្វើ ទោះបីជាអ្នកនោះមកពីកុលសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន ឬមិនមែនក៏ដោយ។
6. បញ្ជាក់ពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់ពួកពុតត្បុត(មូណាហ្វិក)ទៅលើណាពី ﷺ និងបណ្តាសហាហ្ពាត់របស់លោក ទាំងពាក្យសម្តី និងកាយវិការ។
7. បង្ហាញពីភាពខន្តី និងការអត់ធ្មត់យ៉ាងធំធេងរបស់ណាពី ﷺ ចំពោះការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដែលលោកទទួលរងពីសំណាក់ពួកពុតត្បុត។
8. ប្រុងប្រយ័ត្នពីទង្វើទាំងឡាយណាដែលនាំឲ្យមនុស្សងាកចេញអំពីការចូលសាសនាឥស្លាម។ ហេតុនេះហើយទើបណាពី ﷺ លោករារាំងមិនឲ្យសម្លាប់ពួកពុតត្បុតដើម្បីកុំឲ្យមនុស្សនិយាយថា មូហាំម៉ាត់សម្លាប់មិត្តភក្តិខ្លួនឯង។