بروز رسانی: از ابوهُرَیره رضی الله عنه روایت است که می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:||«همانا خداوند پاک است و جز پاک را نمی‌پذیرد، و خداوند مؤمنان را به همان چیزی فرمان داده که پیامبران را بدان فرمان داده است؛ چنان‌که فرمود: ﴿ای پیامبران! از پاکیزه‌ها بخورید و عمل شایسته انجام دهید﴾ و فرمود: ﴿ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از پاکیزه‌های آنچه شما را روزی داده‌ایم بخورید﴾. سپس [پیامبر] مردی را یاد کرد که سفرش را طولانی کرده، ژولیده‌مو و غبارآلود است، دستانش را به سوی آسمان بلند می‌کند [و می‌گوید]: ای پروردگار من! ای پروردگار من! در حالی‌که خوراکش حرام، نوشیدنی‌اش حرام، پوشاکش حرام، و از حرام تغذیه شده است؛ پس چگونه دعایش مستجاب شود؟

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«إنَّ اللَّهَ طَيِّبٌ لَا يَقْبَلُ إلَّا طَيِّبًا، وَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ المُؤْمِنِينَ بِمَا أَمَرَ بِهِ المُرْسَلِينَ، فَقَالَ تَعَالَى: {يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنْ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا}، وَقَالَ تَعَالَى: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ} ثُمَّ ذَكَرَ الرَّجُلَ، يُطِيلُ السَّفَرَ، أَشْعَثَ، أَغْبَرَ، يَمُدُّ يَدَيْهِ إلَى السَّمَاءِ: يَا رَبِّ! يَا رَبِّ! وَمَطْعَمُهُ حَرَامٌ، وَمَشْرَبُهُ حَرَامٌ، وَمَلْبَسُهُ حَرَامٌ، وَغُذِيَ بِالحَرَامِ، فَأَنَّى يُسْتَجَابُ لَذلك».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [الأربعون النووية: 10]

از ابوهُرَیره رضی الله عنه روایت است که می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«همانا خداوند پاک است و جز پاک را نمی‌پذیرد، و خداوند مؤمنان را به همان چیزی فرمان داده که پیامبران را بدان فرمان داده است؛ چنان‌که فرمود: ﴿ای پیامبران! از پاکیزه‌ها بخورید و عمل شایسته انجام دهید﴾ و فرمود: ﴿ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از پاکیزه‌های آنچه شما را روزی داده‌ایم بخورید﴾. سپس [پیامبر] مردی را یاد کرد که سفرش را طولانی کرده، ژولیده‌مو و غبارآلود است، دستانش را به سوی آسمان بلند می‌کند [و می‌گوید]: ای پروردگار من! ای پروردگار من! در حالی‌که خوراکش حرام، نوشیدنی‌اش حرام، پوشاکش حرام، و از حرام تغذیه شده است؛ پس چگونه دعایش مستجاب شود؟»
[صحیح است] - [به روایت مسلم] - [الأربعون النووية - 10]

شرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر می‌دهد که الله تعالی پاک و قدوس و منزه از هر عیب و نقص و موصوف به کمالات است؛ و از اقوال و اعمال و اعتقادات تنها مواردی را می‌پذیرد که پاک باشند و خالصانه برای الله و موافقِ راه و روش پیامبر صلی الله علیه وسلم باشد. و نباید به الله متعال تقرب و نزدیکی جست مگر به همین ترتیب؛ و از بزرگ‌ترین عوامل پاک شدن اعمال مؤمن آن است که غذایش پاک و از راه حلال باشد، اینگونه عمل او نیز پاک می‌شود. از این‌رو الله تعالی مؤمنان را به همان امر نموده که پیامبران را امر کرده است: حلال‌خوری و عمل صالح؛ چنانکه فرموده است: {يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا، إِنِّي بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ} (ای پیامبران، از پاکی‌ها بخورید و کار نیک انجام دهید؛ من به آنچه می‌کنید آگاهم) و همچنین فرموده است: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ} (ای کسانی که ایمان آورده‌اید، از پاکی‌هایی که روزی شما کرده‌ایم بخورید).
سپس پیامبر صلی الله علیه وسلم نسبت به حرام‌خوری هشدار می‌دهد که باعث فاسد شدن عمل می‌شود و از پذیرش آن جلوگیری می‌کند، هرچقدر هم اسباب پذیرش آن عمل قوی و آشکار باشد، از جمله:
نخست: طولانی بودن سفر در طاعاتی مانند حج و جهاد و صلهٔ رحم و سایر موارد.
دوم: پراکنده بودن موها به دلیل شانه نزدن آنها و تغییر یافتن رنگ او و لباسش به دلیل گرد و خاک. این یعنی او مضطر و ناچار است [و دعای مضطر به اجابت نزدیک است].
سوم: بلند کردن دست‌ها برای دعا.
چهارم: توسل به الله با نام‌های او و پافشاری در دعا با گفتن: پروردگارا! پروردگارا!
با وجود این اسباب اجابت، باز هم دعای او شنیده نمی‌شود؛ زیرا غذا و نوشیدنی و لباس او حرام است و با حرام تغذیه شده است؛ لذا استجابت دعای کسی که چنین وصفی دارد، بعید است؛ و چگونه باید دعا و خواسته‌ی او اجابت شود؟!

از نکات این حدیث

1. کمال الله عزوجل در ذات و صفات و افعال و احکام او.
2. امر به خالص‌سازی عمل برای الله عزوجل و پیروی از پیامبر صلی الله علیه وسلم.
3. استفاده از کلماتی که به عمل تشویق کنند، چنانکه پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: «الله مؤمنان را به همان امر نموده که پیامبران را امر کرده است». و به این ترتیب وقتی مؤمن بداند که این امر متوجه پیامبران هم بوده است، برای انجام آن امر تقویت و تشویق می‌شود.
4. یکی از موانع استجابت دعا، خوردن حرام است.
5. از جمله اسباب اجابت دعا پنچ چیز است: نخست: طولانی بودن سفر که باعث شکستگی و خاکساری می‌شود، از بزرگ‌ترین اسباب اجابت است. دوم: حالت درماندگی (اضطرار). سوم: بلند کردن دست‌ها به آسمان. چهارم: پافشاری در دعا به درگاه الله با تکرار ذکر ربوبیت او که از بزرگ‌ترین عوامل درخواست اجابت است. پنجم: پاک بودن خوراکی و نوشیدنی.
6. حلال‌خوری و پاک‌خوری از اسباب تقویت‌کننده‌ی عمل صالح است.
7. قاضی می‌گوید: «طیّب» ضد «خبیث» است؛ پس هرگاه به خداوند وصف شود، مقصود آن است که منزه از کاستی‌ها و مقدس از آفات است. و هرگاه به بنده به طور مطلق وصف گردد، مراد آن است که او از رذایل اخلاق و زشتی‌های اعمال پاک بوده و به اضداد آنها آراسته گشته است. و هرگاه به اموال وصف شود، مقصود آن است که حلال و از بهترین اموال است.