فەرموودە: پردی سیرات لەسەر پشتی دۆزەخ دادەنرێت، ودڕکی لەسەرە وەکو دڕکی سەعدان، پاشان خەڵکی بەسەریدا تێپەڕ دەبێت، هەیە بە سەلامەتی ڕزگاری دەبێت، وهەیە بە بریندارییەوە ڕزگاری دەبێت، وهەیە دەکەوێتەوە ناو دۆزەخەوە

عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه مرفوعاً: «يُوضَعُ الصِّراط بين ظَهْرَي جهنم، عليه حَسَكٌ كحَسَك السَّعْدان، ثم يستجيز الناس، فناجٍ مُسَلَّم، ومَجْدوح به ثم ناجٍ، ومحتبَس به فمنكوسٌ فيها، فإذا فرغ اللهُ عز وجل من القضاءِ بين العباد، يفقد المؤمنون رجالًا كانوا معهم في الدنيا يُصلُّون بصلاتهم، ويُزَكُّون بزكاتهم، ويصومون صيامهم، ويحجُّون حجَّهم ويغزون غزوَهم فيقولون: أي ربنا عبادٌ من عبادك كانوا معنا في الدنيا يُصلُّون صلاتنا، ويُزَكُّون زكاتنا، ويصومون صيامنا، ويحجُّون حجَّنا، ويغزون غزوَنا لا نراهم، فيقول: اذهبوا إلى النار فمن وجدتم فيها منهم فأخرجوه، قال: فيجدونهم قد أخذتهم النارُ على قَدْر أعمالهم، فمنهم مَن أخذته إلى قدميه، ومنهم مَن أخذته إلى نصف ساقيه، ومنهم مَن أخذته إلى رُكبتيه، ومنهم من أخذته إلى ثَدْيَيْه، ومنهم من أزرته، ومنهم من أخذته إلى عنقه، ولم تَغْشَ الوجوهَ، فيستخرجونهم منها فيُطرحون في ماء الحياة»، قيل: يا رسول الله وما الحياة؟ قال: «غسل أهل الجنة فينبتون نباتَ الزرعة» وقال مرة: «فيه كما تنبت الزرعة في غُثاء السَّيل، ثم يشفع الأنبياء في كلِّ من كان يشهد أن لا إله إلا الله مخلِصًا فيخرجونهم منها» قال: «ثم يتحنَّنُ اللهُ برحمته على من فيها، فما يترك فيها عبدًا في قلبه مثقالُ حبَّة من إيمان إلا أخرجه منها».
[صحيح] - [رواه ابن ماجه مختصرًا وأحمد]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە ئەبی سەعیدی خودریەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «(پردی سیرات) لەسەر پشتی دۆزەخ دادەنرێت، ودڕکی لەسەرە وەکو دڕکی سەعدان، پاشان خەڵکی بەسەریدا تێپەڕ دەبێت، هەیە بە سەلامەتی ڕزگاری دەبێت، وهەیە بە بریندارییەوە ڕزگاری دەبێت، وهەیە دەکەوێتەوە ناو دۆزەخەوە، ئەگەر خواى گەورە دادوەری تەواو کرد لە نێوان بەندەکاندا، ئیمانداران کەسانێک نادۆزنەوە کە لە دونیادا لەگەڵیان نوێژیان دەکرد وەکو ئەوان، وزەکاتیان دەدا وەکو ئەوان، وڕۆژوویان دەگرت وەکو ئەوان، وحەجیان دەکرد وەکو ئەوان، ولە پێناو خواى گەورە دەجەنگان (جیهادیان دەکرد) وەکو ئەوان، (ئیمانداران) دەڵێن: ئەی پەروەردگارمان، هەندێک لە بەندەکانت لەگەڵ ئێمە بوون لە دونیادا ئێستا نایانبینین، نوێژیان دەکرد وەکو ئێمە، وزەکاتیان دەدا وەکو ئێمە، وڕۆژوویان دەگرت وەکو ئێمە، وحەجیان دەکرد وەکو ئێمە، ولە پێناو خواى گەورە دەجەنگان (جیهادیان دەکرد) وەکو ئێمە، (پەروەردگار) دەفەرموێت: بچن سەیری دۆزەخ بکەن، هەرکەسێک لەوانەتان بینی دەری بکەن (لە دۆزەخ). دەیاندۆزنەوە، نقوم بوون لە دۆزەخدا بە پێی کردەوەکانیان، هەندێکیان هەتا لای پێیەکانى نقوم بووە لە دۆزەخدا، وهەندێکیان هەتا لای نیوەی ساقی* نقوم بووە لە دۆزەخدا، وهەندێکیان هەتا لای ئەژنۆکانى نقوم بووە لە دۆزەخدا، وهەندێکیان هەتا لای سینگی نقوم بووە لە دۆزەخدا، وهەندێکیان هەتا لای کەمەری نقوم بووە لە دۆزەخدا، وهەندێکیان هەتا لای ملی نقوم بووە لە دۆزەخدا، بەڵام دەموچاویان نقووم نەبووە لە دۆزەخدا، بۆیە دەریاندەکەن لە دۆزەخ وفڕێدەدرێنە نێو (ئاوی ژیانەوە)». ووترا: ئەی پێغەمبەری خودا، ئایا (ئاوی ژیان) چییە؟ فەرمووی: «شوێنی شۆردنی خەڵکی بەهەشتە (ئەهلی بەهەشتە)، بۆیە چەکەرە دەکەن ودەڕوێنەوە هەروەکو چۆن ڕووەک چەکەرە دەکات ودەڕوێت» لە گێڕانەوەیەکی تردا -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: «لەو شوێنەدا (لە ئاوی ژیان) چەکەرە دەکەن ودەڕوێنەوە هەروەکو ڕووەکێک بەهۆی بارانێکی زۆرەوە چەکەرە دەکات ودەڕوێت، پاشان پێغەمبەران شەفاعەت دەکەن بۆ هەرکەسێک شاهێدی دابێت بە (ﻻ إله إﻻ الله) بە دڵسۆزی لە دڵیەوە دەریدەهێنن (لە دۆزەخ)»، فەرمووی: «پاشان خواى گەورە ڕەحم وبەزەیی دێتەوە بە ئەوانەی تێیدان، بۆیە ناهێڵێت هیچ بەندەیەک تێیدا بمێنێتەوە ئەگەر بە هێندەی کێشی گەردیلەیەک ئیمان لە ناو دڵیدا هەبێت». *(ساق: نیوەی خوارەوەى قاچەکانە، ئەو پارچە ئێسکە درێژەیە کە ئەژنۆکان بە پێیەکان وگوێزنگەکانەوە دەبەستێت، وهەروەها لە زمانی کوردیدا -لاق- یشی پێ دەووترێت)
[صەحیحە] - [ئیبنو ماجه گێڕاویەتیەوە - ئەحمەد گێڕاویەتیەوە]

شیکردنەوە

لە ڕۆژی قیامەتدا خواى گەورە (پردی سیرات) لەسەر دۆزەخ دادەنێت، و لەسەر ئەم پردە دڕکی ڕەق هەیە، وپاشان فەرمان بە خەڵکی دەکرێت بۆ تێپەڕبوون بەسەریدا، وتێیاندایە بە ئەوپەڕی سەلامەتی ڕزگاری دەبێت وناچێتە دۆزەخەوە، وهەیانە تووشی ئازار وبرین دەبێت بەڵام هەر ڕزگاری دەبێت وناچێتە دۆزەخەوە، وهەیانە دەکەوێتە ناو دۆزەخەوە. ئەگەر خواى گەورە تەواو بوو لە لێپرسینەوە لە بەندەکانی وئەهلی بەهەشت چوونە بەهەشت وئەهلی دۆزەخ چوونە دۆزەخەوە، ئیماندارانی ئەهلی بەهەشت کەسانێک نادۆزنەوە کە لە دونیادا لەگەڵ ئەوا نوێژیان دەکرد وڕۆژوویان دەگرت وحەج وجیهادیان دەکرد، بە خواى گەورە دەڵێن: ئێمە ئەو خەڵکانە نابینین ئەگەرچیش لە دونیادا لەگەڵ ئێمە نوێژیان دەکرد وڕۆژوویان دەگرت وحەج وجیهادیان دەکرد، خواى گەورە پێیان دەفەرموێت: بچن بۆ دۆزەخ، ئەگەر کەسێک لەوانەتان دۆزیەوە دەریبهێنن. بۆیە دەبینن بە گوێرەی کردەوەکانیان ئاگر تووشیان بووە، هەیانە ئاگر هەتا پێیەکانى هاتووە، وهەیانە ئاگر هەتا نیوەى ساقی* هاتووە، وهەیانە ئاگر هەتا ئەژنۆکانى هاتووە، وهەیانە ئاگر هەتا کەمەری هاتووە، وهەیانە ئاگر هەتا لای سینگی هاتووە، وهەیانە ئاگر هەتا لای ملی هاتووە، بەڵام ئاگر تووشی دەموچاویان نەبووە، بۆیە تکا شەفاعەتیان بۆ دەکەن، ولە دۆزەخ دەردەکرێن ودەخرێنە نێو (ئاوی ژیانەوە - ماء الحیاة)، ئاوێکە هەرکەسێک بخرێنە ناویەوە زیندوو وگەش دەبێتەوە، بۆیە دەڕوێن وگەش وسەلامەت دەبنەوە هەروەکو چۆن ڕووەکێک دەڕوێت بەهۆی بارانەوە. پاشان پێغەمبەران -علیهم الصلاة والسلام- شەفاعەت دەکەن بۆ هەرکەسیک وتبێتی (ﻻ إله إﻻ الله) بە دڵسۆزی وئیخلاصەوە لە دڵیەوە؛ ولە دۆزەخ دەریاندەهێنن، پاشان خواى گەورە بەزەیی وڕەحمی بە بەندەکانى دێتەوە بۆیە هەرکەسێک بە هێندەی کێشی گەردیلەیەک ئیمان لە دڵیدا هەبێت لە دۆزەخ دەریدەهێنێت. *(ساق: نیوەی خوارەوەى قاچەکانە، ئەو پارچە ئێسکە درێژەیە کە ئەژنۆکان بە پێیەکان وگوێزنگەکانەوە دەبەستێت، وهەروەها لە زمانی کوردیدا -لاق- یشی پێ دەووترێت)